Λιβύη: Γιατί έπεσε στο κενό η προσπάθεια εκεχειρίας με αποχώρηση του Χαφτάρ από τη Μόσχα

Η Ρωσία και η Τουρκία επιχείρησαν να αναδειχτούν κυρίαρχες του παιχνιδιού στη Λιβύη. Ως γνωστόν, ο Βλαντιμίρ Πούτιν διεκδικεί τον έλεγχο του λιβυκού ορυκτού πλούτου και ο Ταγίπ Ερντογάν τη συνέχιση της ισχύος της υπογραφής Σάρατζ στη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης. Ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν το γεγονός ότι μέχρι χθες ο Τούρκος πρόεδρος φαινόταν να πετυχαίνει τον σκοπό του χωρίς καν να στείλει στρατό, απλώς θέτοντας εαυτόν στο κέντρο των εξελίξεων.

Ο διπλωματικός πυρετός, όμως, που επικράτησε σε Μόσχα και Άγκυρα δεν απέδωσε. Παρ’ ότι σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τζουζέπε Κόντε, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι ελπίζει και πιστεύει πως σύντομα θα υπογραφεί η (μόνιμη) κατάπαυση του πυρός μεταξύ του επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης Φαγιέζ αλ Σάρατζ και του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ενώ και ο Ιταλός πρωθυπουργός ζήτησε την υπογραφή εκεχειρίας, κάτι τέτοιο δεν φαντάζει πλέον πιθανό. Ο Χάφταρ έφυγε από τη Μόσχα χωρίς να υπογράψει την εκεχειρία, ενώ ήδη ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες. Να θυμίσουμε ότι Χαφταρ και Σάρατζ βρίσκονταν από χθες στη Μόσχα για συνομιλίες με τη μεσολάβηση της Ρωσίας και της Τουρκίας.

Σύμφωνα με το Αλ Αραμπίγια, ο Χαφτάρ δήλωσε ότι «η συμφωνία που προτάθηκε αγνοεί αρκετές από τις απαιτήσεις του στρατού της Λιβύης».

Παρ’ ότι Πούτιν και Ερντογάν υποστηρίζουν αντίθετες πλευρές στη σύγκρουση, τα γενικότερα συμφέροντά τους τούς υποχρεώνουν να βρίσκουν συμβιβασμούς ως εταίροι κι όχι ως ανταγωνιστές. Έτσι, λοιπόν, κάλεσαν τους «εκλεκτούς» τους, που είναι επικεφαλής των αντιμαχόμενων στρατοπέδων, να υπογράψουν μια δεσμευτική εκεχειρία για να τερματιστεί ο πόλεμος και να ανοίξει ο δρόμος για μια διευθέτηση.

Το κλίμα, όμως, ήταν εξαρχής τεταμένο. Ενδεικτικό αυτού ήταν ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες διεξήχθησαν χωριστά στη Μόσχα, καθώς κανείς από τους δύο Λίβυους ηγέτες δεν ήθελε να βρεθεί στο ίδιο τραπέζι με τον άλλον. Η ρωσική αντιπροσωπεία πραγματοποίησε συνάντηση με τον Χαλίφα Χαφτάρ και η τουρκική αντιπροσωπεία πραγματοποίησε αντίστοιχη συνάντηση με τον Φαγιέζ Αλ Σαράτζ. Ο Χαλίφα Χαφτάρ, που είχε το στρατιωτικό πλεονέκτημα και θα ήθελε να καταλάβει την Τρίπολη και να πάρει την εξουσία, λέγεται ότι πιέστηκε ασφυκτικά από τη Μόσχα. Γι’ αυτό και ζήτησε προθεσμία για να απαντήσει εάν θα υπογράψει τη συμφωνία εκεχειρίας.

Το αγκάθι στην προς υπογραφή συμφωνία ήταν η απαίτηση που επέβαλε ο Ταγίπ Ερντογάν για άμεση απόσυρση των στρατευμάτων του Χαλίφα Χαφτάρ από τα περίχωρα της Τρίπολης, στα οποία βρίσκονται. Ο Λίβυος στρατάρχης ξεκαθάρισε πως ο στρατός του βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση, όπως πράγματι συμβαίνει. Εξήγησε ότι, αν και είχε ανταποκριθεί θετικά στην κατάπαυση πυρός, δεν προτίθεται να αποσύρει τα στρατεύματά του. Ζήτησε περισσότερο χρόνο για να εξετάσει τις παραμέτρους της ειρηνευτικής πρότασης. Επέκρινε, μάλιστα, την Τουρκία για την εμπλοκή της στα εσωτερικά της χώρας του και για την υποστήριξη που παρέχει στην κυβέρνηση του Φαγιέζ Αλ Σαράτζ, χωρίς την οποία θα είχε ήδη ανατραπεί. Υπενθυμίζουμε ότι την Τρίπολη υπερασπίζονται τζιχαντιστές που πολέμησαν στη Συρία.

Ο Φαγιέζ Αλ Σαράτζ με τη στήριξη Ερντογάν συνέχισε να απαιτεί την άμεση αποχώρηση των αντιπάλων δυνάμεων, γεγονός που οδήγησε τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Αυτό ήταν που είχε διαφανεί και από τις χθεσινές δηλώσεις. Πίσω από μια συγκρατημένη αισιοδοξία μπορούσε κανείς να εντοπίσει την επαπειλούμενη αποτυχία. «Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι επιτεύχθηκε συγκεκριμένη πρόοδος» υπογράμμισε ο Σεργκέι Λαβρόφ, επισημαίνοντας ότι το σχέδιο της συμφωνίας συζητήθηκε και από τους υπουργούς Άμυνας της Ρωσίας και της Τουρκίας Σεργκέι Σόϊγκου και Χουλουσί Ακάρ. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε απλά περιοριστεί στο να επιβεβαιώσει ότι ο Χαλίφα Χαφτάρ ζήτησε περιθώριο χρόνου.

Στο ζήτημα της Λιβύης, η Γερμανία ακολουθεί τρίτη και καταϊδρωμένη, μετά τη Μόσχα και την Άγκυρα, πραγματοποιώντας σύνοδο κορυφής στο Βερολίνο τελικά στις 19 Ιανουαρίου. Ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το εάν η Ελλάδα θα λάβει μέρος στην Διάσκεψη ή όχι. Είναι κοινό μυστικό, πάντως, πως πρόθεση του Βερολίνου ήταν να την αποκλείσει.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, προσπαθώντας να μην «μείνει στην απέξω», προχώρησε στη δική του παρέμβαση. Και αυτός επέμεινε στην ανάγκη η κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη να είναι «αξιόπιστη, βιώσιμη και ελέγξιμη», αναφέρεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε σήμερα από το προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων. Ο αρχηγός του γαλλικού κράτους εξέφρασε τη θέση αυτή και στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Όπως πλέον εξελίσσονται τα πράγματα, ο Χαλίφα Χαφτάρ αποφάσισε να μην χάσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσα έχει κερδίσει στο πεδίο των μαχών και βέβαια την σχεδόν βεβαιότητα ότι σε λίγο χρόνο μπορεί να δώσει με στρατιωτικά μέσα ένα θετικό γι’ αυτόν τέλος στην κρίση της Λιβύης, καταλαμβάνοντας την Τρίπολη και βγάζοντας από τον πολιτικό χάρτη την κυβέρνηση του Φαγιέζ Αλ Σαράτζ.

Εν μέσω όλων αυτών, πληροφορίες που μετέδωσαν ιταλικά Μέσα εμφανίζουν πιθανή την συγκρότηση τριμερούς σχήματος συνεργασίας Ιταλίας-Ρωσία-Τουρκία!