Victoria’s Secret: H κόλαση για τα «αγγελάκια» πίσω από τα φανταχτερά σόου

Η Victoria’s Secret καθόριζε τη θηλυκότητα για εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως. Ο κατάλογός της και τα εντυπωσιακά της σόου ήταν όχι μόνο δημοφιλή, αλλά ο κόσμος περίμενε πώς και πώς για αυτά. Όσο για τα μοντέλα, ο ρόλος τους ως «Άγγελος» της εν λόγω εταιρείας, τους προσέδιδε διεθνές κύρος.

Στο εσωτερικό της εταιρείας όμως, δύο πανίσχυροι άνδρες έκαναν κουμάντο στηριζόμενοι σε μία ολόκληρη κουλτούρα βασισμένη στον μισογυνισμό, το bullying και την παρενόχληση, σύμφωνα με συνεντεύξεις που παραχώρησαν πάνω από 30 νυν και πρώην στελέχη, υπάλληλοι, συνεργάτες και μοντέλα, αλλά και σύμφωνα με αρχεία δικαστηρίου και άλλα επίσημα έγγραφα.

Ο Εντ Ράζεκ, ένα από τα πιο υψηλόβαθμα στελέχη για δεκαετίες, της L Brands, της μητρικής εταιρείας της Victoria’s Secret, ήταν ο αποδέκτης επαναλαμβανόμενων παραπόνων για ακατάλληλη συμπεριφορά. Προσπάθησε να φιλήσει μοντέλα, τους ζήτησε να καθίσουν πάνω του, άγγιξε το ευαίσθητο σημείο ενός μοντέλου πριν από το σόου του 2018.

Στελέχη αναφέρουν ότι για τη συμπεριφορά του Εντ Ράζεκ, είχαν προειδοποιήσει στον Λέσλι Γουέξνερ, τον δισεκατομμυριούχο και πρόεδρο της L Brands. Μερικές από τις γυναίκες που εξέφρασαν τα παράπονά τους είχαν αντίποινα. Ένα μοντέλο, η Άντι Μουίς, είπε ότι η Victoria’s Secret σταμάτησε να την προσλαμβάνει στα σόου της, αφού το μοντέλο είχε απορρίψει διάφορες προτάσεις που της είχε κάνει ο Ράζεκ.

Αρκετά μοντέλα της εταιρείας είχαν συμφωνήσει να ποζάρουν και να φωτογραφίζονται γυμνές, συχνά χωρίς αμοιβή, από έναν φημισμένο φωτογράφο της Victoria’s Secret, ο οποίος στη συνέχεια χρησιμοποίησε τις φωτογραφίες για έναν κατάλογο που δεν είχε καμία σχέση με την εταιρεία εσωρούχων. Η συμφωνία είχε γίνει μεταξύ του φωτογράφου και στελεχών της L Brands και που συχνά έφερνε σε δύσκολη θέση τα μοντέλα.

Ο Ράζεκ, ο επικεφαλής του τμήματος μάρκετινγκ, θεωρείτο το δεξί χέρι του Γουέξνερ, αφήνοντας σε πολλούς υπαλλήλους την εντύπωση ότι είναι ανίκητος, σύμφωνα με νυν και με πρώην εργαζομένους. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, και ο ίδιος ο Γουέξνερ είχε μιλήσει με άσχημο και μειωτικό τρόπο προς γυναίκες,

«Αυτό που με ανησύχησε περισσότερο, σαν ένας άνθρωπος που είχα μεγαλώσει με την αντίληψη να είμαι ανεξάρτητη γυναίκα, ήταν το πόσο βαθιά ριζωμένη ήταν αυτή η συμπεριφορά», είπε η Κέισι Κρόου Τέιλορ, πρώην υπάλληλος στο τμήμα των δημοσίων σχέσεων στη Victoria’s Secret, η οποία ανέφερε ότι έχει δει τον Ράζεκ να συμπεριφέρεται έτσι. «Τέτοιες μορφές κακοποίησης γελοιοποιούνταν και απλά γίνονταν αποδεκτές ως κάτι το φυσιολογικό. Ήταν λες και σου έκαναν πλύση εγκεφάλου. Και όποιος προσπαθούσε να κάνει κάτι για αυτό δεν περνούσε απλά απαρατήρητος, αλλά τιμωρούταν κιόλας».

Οι συνεντεύξεις με τα μοντέλα και τις υπαλλήλους απλά ενισχύουν την άποψη ότι η Victoria’s Secret δεν είναι αυτό που φαίνεται. Είναι μια εταιρεία που έχει μπλεξίματα, ειδικά από πέρυσι όταν ήρθαν στο φως της δημοσιότητας στοιχεία που αποδείκνυαν τη στενή σχέση του Γουέξνερ με τον Τζέφρι Επστάιν. Μάλιστα ο Επστάιν, εμφανιζόταν ως κυνηγός μοντέλων και έτσι κατάφερνε να προσελκύσει πολλά από αυτά.

Η L Brands, η οποία δημοσίως κατέχει τις μετοχές της Victoria’s Secret και την εταιρεία Bath & Body Works, βρίσκεται στο χείλος μιας μεγάλης μετάβασης. Το ετήσιο σόου της Victoria’s Secret ακυρώθηκε, την ίδια στιγμή που ο 71χρονος Ράζεκ αποσύρθηκε στον Αύγουστο μετά από σχεδόν 20 χρόνια σε μία από τις πιο σημαντικές θέσεις της εταιρείας. Παράλληλα, ο 82χρονος Γουέξνερ ψάχνει τρόπους να αποσυρθεί και αυτός και να πουλήσει τις μετοχές του.

Όσο αυτά τα σχέδια προχωράνε, η συμπεριφορά της L Brands στις γυναίκες είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα ακόμα μεγαλύτερο έλεγχο.

Απαντώντας σε πολύ λεπτομερείς ερωτήσεις των New York Times, η Τάμι Ρόμπερτς Μάιερς, εκπρόσωπος της L Brands, μίλησε εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, λέγοντας ότι η εταιρεία είναι «απόλυτα συγκεντρωμένη» στην εταιρική διακυβέρνηση, στις πρακτικές που αφορούν τον χώρο εργασίας και στη συμμόρφωση σε αυτόν και «έχουμε κάνει αρκετά βήματα».

«Λυπούμαστε πολύ για οποιοδήποτε περιστατικό στο οποίο δεν καταφέραμε να πετύχουμε τον σκοπό μας και δεσμευόμαστε πλήρως στο ότι θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε συνεχώς». Με αυτή της τη δήλωση, όμως, δεν αμφισβήτησε κανένα από τα αποτελέσματα των ερευνών των Times.

Ο Ράζεκ ανέφερε σε mail που έστειλε: «Οι ισχυρισμοί αυτού του ρεπορτάζ είναι τελείως ψεύτικοι, κατασκευασμένοι ή βγαλμένοι από το πουθενά. Ήμουν τυχερός που δούλεψα με αμέτρητα, διεθνούς φήμης μοντέλα και χαρισματικούς επαγγελματίες και δηλώνω περήφανος για τον αμοιβαίο σεβασμό που τρέφουμε ο ένας για τον άλλο». Ωστόσο, αρνήθηκε να σχολιάσει συγκεκριμένα περιστατικά.

Εκπρόσωπος του Γουέξνερ αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει.

Η «αυτοκρατορία» δεν μπόρεσε να συμβαδίσει με το σήμερα

Η εταιρία Victoria’s Secret, την οποία ο Γουέξνερ αγόρασε έναντι ενός εκατομμυρίου του 1982 και τη μετέτρεψε σε εταιρία εσωρούχων, δυσκολεύεται.

Οι κοινωνικοί κανόνες που καθορίζουν την ομορφιά και το σεξ απίλ έχουν αλλάξει με τα χρόνια, δίνοντας σημασία και αξία στην ποικιλία των σωματότυπων, των αποχρώσεων του δέρματος, αλλά και στην ταυτότητα φύλου. Η Victoria’s Secret δεν ακολουθούσε. Μερικές από τις διαφημιστικές της καμπάνιες, για παράδειγμα, μοιάζουν περισσότερο με τις στερεοτυπικές φαντασιώσεις ενός άνδρα παρά για μία ρεαλιστική απεικόνιση του τι θέλουν οι γυναίκες.

Ο σκηνοθέτης, Μάικλ Μπέι σκηνοθέτησε ένα σποτ για την τηλεόραση, στο οποίο τα μοντέλα, με ελάχιστα ρούχα πάνω τους πόζαραν μπροστά από ελικόπτερα, μοτοσυκλέτες και φωτιές.

Με τις πωλήσεις της ολοένα και να μειώνονται, η Victoria’s Secret έκλεινε παντού τα μαγαζιά της. Μερίδες των L Brands μειώθηκαν περισσότερο από 75% από το 2015 που ήταν στο πικ τους.

Έξι νυν και πρώην στελέχη είπαν στις συνεντεύξεις του ότι όταν προσπάθησαν να κατευθύνουν την εταιρία μακριά από αυτό που λέγεται «πορνογραφική» εικόνα, οι προτάσεις τους απορρίφθηκαν. Μάλιστα, οι τρεις από αυτούς διώχθηκαν από την εταιρία.

Η κριτική που αφορούσε το αναχρονιστικό μάρκετινγκ της Victoria’s Secret πήρε μεγάλες διαστάσεις δημοσιότητας το 2018 ότι ο Ράζεκ ανέφερε πως η εταιρία δεν ενδιαφέρεται για plus - size, και τρανς μοντέλα.

Έπειτα, το περασμένο καλοκαίρι, ο Επστάιν κατηγορήθηκε για σεξουαλική εκμετάλλευση και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η επιχείρηση εξελίχθηκαν σε δημόσια κρίση.

Ο Γουέξνερ και ο Επστάιν ήταν πολύ κοντά. Ο μεγιστάνας του εμπορίου έδωσε στον Επστάιν τη δυνατότητα να διαχειριστεί τα εκατομμύριά του, δίνοντάς του κύρος και παρέχοντάς του έναν πολυτελή τρόπο ζωής. Ο Γουέξνερ είπε ότι εκείνος και ο Επστάιν χώρισαν τους δρόμους τους το 2007, μία χρονιά αφού οι Εισαγγελείς στη Φλόριντα του άσκησαν κατηγορίες για σεξουλικά εγκλήματα.

Σε πολλές περιπτώσεις, από το 1995 μέχρι το 2006, ο Επστάιν έλεγε ψέματα σε επίδοξα μοντέλα ότι δούλευε για τη Victoria’s Secret και ότι μπορούσε να τα βοηθήσει να μπουν στα σόου. Προσκαλούσε τα κορίτσια σε οντισιόν και τουλάχιστον δύο από αυτές κατέληξαν με τον Επστάιν να τις παρενοχλεί, σύμφωνα με τις γυναίκες και τα δικαστικά έγγραφα.

«Έχω ξοδέψει όλες μου τις οικονομίες για να αγοράσω εσώρουχα της Victoria’s Secret και για να προετοιμαστώ για κάτι που νόμιζα ότι είναι οντισιόν», ανέφερε μία γυναίκα με το όνομα Τζέιν Ντον, σε δήλωσή της που διαβάστηκε σε ακρόαση δικαστηρίου για την υπόθεση του Επστάιν. «Αλλά στην πραγματικότητα φαίνεται πως το κάστινγκ ήταν για πορνεία και όχι για μόντελινγκ. Ένιωθα λες και ήμουν στην κόλαση».

Τρία στελέχη της L Brands ανέφεραν ότι ο Γουέξνερ είχε πληροφορηθεί από τα μέσα του 1990 για τις προσπάθειες του Επστάιν να προσεγγίσει γυναίκες και ισχυρίζονται ότι δεν υπήρξε καμία ένδειξη ότι ο Γουέξνερ έκανε το οτιδήποτε για τα παράπονα που δέχτηκε.

Μετά τη σύλληψη του Επστάιν το περασμένο καλοκαίρι, η L Brands ανέφερε ότι προσέλαβε μία δικηγορική εταιρία ώστε να διεξάγει «μία διεξοδική επισκόπηση» επί του θέματος. Το ακριβές αντικείμενο της έρευνας δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιο ακριβώς είναι. Ο Επστάιν αυτοκτόνησε στο κελί του τον Αύγουστο, ενώ η δίκη του ήταν σε εξέλιξη.

Η συγκεκριμένη δικηγορική εταιρία δούλευε επί χρόνια για την L Brands. Μάλιστα, η σύζυγος του Γουέξνερ, δούλευε σε αυτή την εταιρία, ενώ πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της L Brands και οικονομικός σύμβουλος του Γουέξνερ, ήταν επί χρόνια συνεργάτης της δικηγορικής εταιρίας.

Υπάλληλοι που έδωσαν συνέντευξη για το συγκεκριμένο άρθρο, ανέφερε ότι κανένας δικηγόρος δεν ήρθε σε επαφή μαζί τους, ενώ εκπρόσωπος της εταιρίας δεν θέλησε να απαντήσει σε ερωτήσεις, ούτε να κάνει το οποιοδήποτε σχόλιο.

«Πάμε κάπου σέξι»

«Με εξαίρεση τον Λες (Γουέξνερ), είμαι στην L Brands περισσότερο καιρό από τον οποιονδήποτε» έγραψε ο Ράζεκ προς τους εργαζομένους τον Αύγουστο, όταν ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από την εταιρία στην οποία βρισκόταν από το 1983.

Ο Ράζεκ συνέβαλε στην επιλογή των μοντέλων -πιο γνωστά ως «Άγγελοι» και περιτριγυρισμένες από τεράστια, πουπουλένια φτερά- και στη δημιουργία των τηλεοπτικών διαφημίσεων της εταιρίας.

Αλλά το μεγαλύτερό του δημιούργημα ήταν η ετήσια επίδειξη μόδας, που είχε γίνει παγκόσμιο, πολιτιστικό φαινόμενο.

«Εκεί ήταν που πραγματικά έβαλε όλη του τη μαεστρία» είπε η Σύνθια Φίντους-Φιλντς, η πρώην διευθύντρια-υπεύθυνη για τον κατάλογο της Victoria’s Secret. Μέχρι το 2000, σύμφωνα με αυτή, ο Ράζεκ είχε αποκτήσει τέτοια δύναμη που μιλούσε «εκ μέρους του Λες».

Μερικές φορές ο Γουέξνερ μιλούσε και μόνος του.

Τον Μάρτιο, σε μία συνάντηση στα κεντρικά της Victoria’s Secret στο Κολόμπους του Οχάιο, μία υπάλληλος ρώτησε οτν Γουέξνερ τι σκέφτεται όσον αφορά το ότι ο κλάδος «αγκαλιάζει» διαφορετικούς τύπους σωματότυπων. Το απέρριψε.

«Κανείς δεν πάει σε έναν πλαστικό χειρουργό για να πει "κάνε με χοντρό"», απάντησε ο Γουέξνερ, σύμφωνα με δύο άτομα που ήταν παρόντα στη συνάντηση.

Ο Ράζεκ, μάλιστα, συχνά υπενθύμιζε στα μοντέλα ότι η καριέρα τους βρισκόταν στα χέρια του, σύμφωνα με μοντέλα και νυν και πρώην στελέχη.

Η Αλίσα Μίλερ, που έχει υπάρξει κατά καιρούς μοντέλο της Victoria’s Secret, περιέγραψε τον Ράζεκ ως κάποιον που απέπνεε «τοξική αρρενωπότητα». Με δυο λόγια, είπε για τη συμπεριφορά του: «Εγώ έχω τη δύναμη. Μπορώ να σε φτιάξω ή να σε διαλύσω».

Στα κάστινγκ, μερικές φορές ο Ράζεκ ζητούσε από τα μοντέλα να εμφανίζονται με τα εσώρουχά τους και μερικές φορές τους ζητούσε τον αριθμό του κινητού τους, σύμφωνα με τρεις μαρτυρίες. Σε άλλες ζητούσε να καθίσουν στον καβάλο τους, ενώ δύο μοντέλα είπαν ότι τους είχε ζητήσει να πάνε μαζί για δείπνο.

Μία από αυτές ήταν η κ. Μουζ. Το 2007, δύο χρόνια αφού είχε φορέσει τα πολυπόθητα φτερά σε σόου της Victoria’s Secret, το 19χρονο τότε μοντέλο προσκλήθηκε σε δείπνο από τον Ράζεκ. Ενθουσιάστηκε που καλλιέργησε μία επαγγελματική σχέση με έναν από τους πιο ισχυρούς άνδρες στον χώρο της μόδας, όπως είπε.

Ο Ράζεκ πήγε και την πήρε με τον σοφέρ του. Στον δρόμο προς το εστιατόριο, προσπάθησε να τη φιλήσει. Η κ. Μουζ τον απέρριψε και εκείνον επέμεινε.

Για μήνες της έστελνε mail που έδειχναν υπερβολική οικειότητα, τα οποία εξέτασαν οι The Times. Μάλιστα, σε ένα μήνυμα της πρότεινε να μείνουν μαζί στο σπίτι του, ενώ σε άλλο μήνυμα της ζήτησε να τον βοηθήσει να βρει σπίτι στον Άγιο Δομίνικο και να πάνε να μείνουν μαζί.

«Θέλω να σε πάω κάπου σέξι», έγραψε.

Η κ. Μουζ διατήρησε έναν τόνο ευγένειας στις απαντήσεις της, προσπαθώντας να προστατέψει την καριέρα της. Όταν ο Ράζεκ της ζήτησε να πάει στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη για να δειπνήσουν μαζί, η κ. Μουζ ανέφερε ότι η σκέψη του να δειπνήσει μόνη της με τον Ράζεκ την έκανε να νιώσει άβολα και έτσι παρέλειψε το δείπνο.

Το 2008 ήταν η πρώτη χρονιά μέσα σε τέσσερα χρόνια που δεν επιλέχθηκε για το σόου της Victoria’s Secret.

«Ξεχάστε τα εσώρουχα»

Το 2018, σε ένα δοκιμαστικό πριν από ένα σόου, μετρούσαν το top-model, Μπέλα Χαντίντ, για εσώρουχα, ώστε να δουν αν πληροί τα απαραίτητα νούμερα. Ο Ράζεκ καθόταν στον καναπέ και κοιτούσε.

«Ξεχάστε τα εσώρουχα» δήλωσε, σύμφωνα με τρεις ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί. Η μεγαλύτερη ερώτηση, είπε, είναι αν το τηλεοπτικό δίκτυο θα άφηνε τη δεσποινίς Χαντίντ να «περπατήσει στην πασαρέλα με αυτές τις τέλειες ρώγες».

Στο ίδιο δοκιμαστικό, ο Ράζεκ έβαλε το χέρι του στο εσώρουχο ενός μοντέλου.

Μία υπάλληλος εξέφρασε τα παράπονά της στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού για τη συμπεριφορά του Ράζεκ. Η υπάλληλος, κατέγραψε περισσότερα από 10 περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων των μειωτικών σχολίων και των απρεπών αγγιγμάτων σε γυναίκες.

Δεν ήταν το πρώτο έγγραφο που έφτανε στο τμήμα του ανθρώπινου δυναμικού για αυτόν.

Σε μία φωτογραφία που είχε τραβηχτεί το 2005, η εταιρία είχε διοργανώσει μπουφέ για το προσωπικό της. Εκέι ο Ράζεκ βρήκε την εν λόγω υπάλληλο, της έκλεισε τον δρόμο και την κοίταξε από πάνω μέχρι κάτω. Στη συνέχεια, όλος ο κόσμος κοιτούσε την υπάλληλο να κρατάει το άδειο της πιάτο και τον Ράζεκ να την προσβάλλει για το βάρος της, λέγοντάς της να αφήσει στην άκρη τα ζυμαρικά και το ψωμί.

Η υπάλληλος που ήταν 1,80 και 70 κιλά, πήγε στο μπάνιο και έβαλε τα κλάματα. Εξέφρασε τα παράπονά της στο τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού ξανά, αλλά δεν έγινε τίποτα. Μερικές εβδομάδες αργότερα, παραιτήθηκε.

Τον Οκτώβριο, λίγο αφότου ο Ράζεκ αποχώρησε από την εταιρία, η Μόνικα Μίτρο, ένα από τα πιο υψηλόβαθμα στελέχη της Victoria’s Secret στο κομμάτι των δημοσίων σχέσων, υπέβαλλε εις βάρος του μία κατηγορία για παρενόχληση στον διευθυντή της εταιρίας.

Όπως είπε, ήξερα ότι το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού δεν θα έκανε τίποτα. Την επόμενη μέρα, ο επικεφαλής του εν λόγω τμήματος είπε στην κ. Μίτρο ότι βγήκε σε διοικητική άδεια.

«Ένα... ταξιδιάρικο ταξίδι»

Ο Ράσελ Τζέιμς ήταν ένας από τους φωτογράφους της of Victoria’s Secret. Η εταιρία συχνά τον πλήρωσε χιλιάδες δολάρια της μέρα. Στο τέλος των φωτογραφίσεων, συχνά ο Τζέιμς ρωτούσε τα μοντέλα αν θα φωτογραφηθούν γυμνά. Ο Τζέιμς ήταν δημοφιλής. Είχε μια ικανότητα να κάνει τις γυναίκες να νιώθουν άνετα. Είχε, επίσης και μια αρκετά στενή σχέση με τον Ράζεκ. Οι γυναίκες συχνά συναινούσαν για τη φωτογράφιση.

Τα μοντέλα δεν πληρώνονταν για τις γυμνές φωτογραφίσεις παρόλο που δεν ήταν στο πλαίσιο της δουλειάς τους. Το 2014, ο Τζέιμς δημοσίευσε ένα φωτογραφικό άλμπουμ με το όνομα «Άγγελοι» το οποίο περιείχε μερικές από τις γυμνές φωτογραφίες. Ο δικηγόρος του Τζέιμς ανέφερε ότι τα μοντέλα είχαν συμφωνήσει να συμπεριληφθούν οι φωτογραφίες τους.

Ατζένης μοντέλου, ωστόσο ανέφερε ότι η φωτογραφία της πελάτισσάς του χρησιμοποιήθηκε χωρίς εκείνη να το δεχτεί από την Victoria’s Secret. Ο Τζέιμς συμφώνησε και η φωτογραφία κατέβηκε.

Κι άλλα μοντέλα αναφέρθηκαν στη συνεργασία τους με τον Τζέιμς αναφέροντας πως συχνά νόμζαν ότι όσες περισσότερες δουλειές κάνουν μαζί του, τόσες περισσότερες πιθανότητες θα είχαν για να γίνουν μοντέλα της Victoria’s Secret.

Όμως εκείνος, στην επιλογή των μοντέλων δεν είχε κανέναν λόγο. Μάλιστα, ένα μοντέλο, έχοντας πάει να φωτογραφηθεί από τον Τζέιμς, έχοντας μείνει εκεί για μέρες, βλέποντας πώς ήταν η συμπεριφορά απέναντι στα μοντέλα και η ίδια μην ακολουθώντας το οτιδήποτε πέραν του μόντελινγκ, όταν ρωτήθηκε πώς της φάνηκε που δεν έγινε ποτέ τελικά μοντέλο της Victoria’s Secret, επειδή δεν την ξανακάλεσαν, είπε: «Για να είμαι ειλικρινής, δεν περίμενα και πολλά μετά το ταξίδι. Το κατάλαβα ότι δεν κάνω για αυτή την εταιρία».