Ιστορίες συνωμοσίας: Ο κορωνοϊός ανακάλυψε πρώτος το 5G

Ξημερώματα Σαββάτου. Αγιος Αντώνιος, Λεμεσός. Μία ομάδα αγνώστων, με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά τους, βάζει φωτιά σε κεραία παρόχου κινητής τηλεφωνίας. Αρα γνωρίζουν ότι καταστρέφουν μια κεραία είκοσι ετών, η οποία ουδεμία σχέση έχει με τη νέα τεχνολογία που δαιμονοποιούν. Δεν είναι οι μόνοι. Ακολουθούν το παράδειγμα ομοϊδεατών τους στην Αγγλία, στην Ουαλία, στη Σκωτία και στις ΗΠΑ. Μόνο σε μια βραδιά σημειώθηκαν 20 ανάλογες επιθέσεις στο Λονδίνο. Παγκοσμίως είναι χιλιάδες.

Οι δολιοφθορές σε κεραίες 5G δεν σχετίζονται με μια θεωρία που διακινείται μονάχα από περιθωριακούς συνωμοσιολόγους στα social media. Την έχουν υιοθετήσει δημοσίως αρκετές διασημότητες, μέχρι και επιστήμονες, δημιουργώντας έτσι ένα παγκόσμιο κίνημα που συνδέει την πανδημία και την εξάπλωση του κορωνοϊού με την τεχνολογία των 5G δικτύων. «Η νέα επιδημία που ξεκίνησε από τη Γουχάν της Κίνας σχετίζεται με την εκεί εγκατάσταση δικτύου 5G», έγραψε ο ηθοποιός Γούντι Χάρελσον, ένας από τους αναγνωρίσιμους θιασώτες της. Ο κινηματογραφικός αστέρας, γνωστός για τους ρόλους του σε ταινίες όπως «Υπόθεση Λάρι Φλιντ», «Γεννημένοι δολοφόνοι», «Hunger Games», αλλά και τη δημοφιλή σειρά «True Detective», δεν έμεινε εκεί. Μοιράστηκε με τους εκατομμύρια ακολούθους του και ένα βίντεο των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ το 2019 με την εξής λεζάντα: «Στο μεταξύ η Κίνα εγκατέστησε κεραίες 5G και εκεί». Το βίντεο αυτό αποδείχτηκε ότι είναι από μία διαδήλωση δύο χρόνια νωρίτερα. Αυτό δεν εμπόδισε την ανάρτησή του να κοινοποιηθεί 25.000 φορές. Δεν είναι ο μόνος γνωστός διακινητής της αντιεπιστημονικής αυτής θεωρίας.

Ο επίσης δημοφιλής ηθοποιός Τζον Κιούζακ εμφανίζεται πεπεισμένος ότι το 5G ευθύνεται για την αποδυνάμωση του ανθρώπινου οργανισμού. «Το 5G θα αποδειχτεί πολύ κακό για την υγεία των ανθρώπων», σχολίασε σε μια ανάρτησή του στο Twitter. Οταν κάποιοι διαδικτυακοί του φίλοι εξέφρασαν τη δυσφορία τους για την αντιεπιστημονική προσέγγισή του, εκείνος, οργισμένος, επανήλθε: «Εχω πηγές στην επιστημονική κοινότητα και την ιατρική». Δεν δίστασε, μάλιστα, να αποκαλέσει τους αρνητές «ηλίθιους και πρόβατα».

Στη Βρετανία

Η Βρετανίδα τραγουδίστρια ΜΙΑ, που στο παρελθόν έχει εκφράσει την καχυποψία της και προς τα εμβόλια, δημοσίευσε μια σειρά από tweets που επικρίνουν τους μηχανικούς που εγκαθιστούν ευρυζωνικές ίνες έξω από το σπίτι της στο Λονδίνο. Υποστήριξε μάλιστα ότι τα περισσότερα κρούσματα κορωνοϊού σημειώνονται κοντά σε πυλώνες 5G και η κυβέρνηση θα πρέπει να τους απενεργοποιήσει τουλάχιστον μέχρι να τελειώσει η πανδημία. Με τη σειρά του, ο Βρετανός πυγμάχος Αμίρ Καν χλευάζει την επιστημονική εξήγηση που χαρακτηρίζει τον ιό προϊόν φυσικής εξέλιξης. «Δεν νομίζω ότι ο ιός προέρχεται από την Κίνα. Λένε ότι έχει τις ρίζες του στη σούπα μιας νυχτερίδας, αλήθεια πιστεύετε σε αυτές τις βλακείες; Πιστεύετε ότι δεν έχει κάνει με το δίκτυο 5G; Ο κορωνοϊός είναι ανακάλυψη του ανθρώπου. Δοκιμάζουν το 5G για να απαλλαγούν από εμάς. Ποιος είναι πίσω από όλο αυτό;». Συνεχίζει, μάλιστα, συνδέοντας τον SARS με την επέκταση του 3G και τη γρίπη των χοίρων με την επέκταση του 4G.

H youtuber Ντάνα Ασλεϊ μοιράστηκε με τους εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους της ένα βίντεο που υποτίθεται ότι αποδεικνύει τη σχέση της πανδημίας με το τεχνολογικό δίκτυο. Η θεωρία αυτή έκανε δειλά-δειλά την εμφάνισή της τον περασμένο Ιανουάριο. Ενας Βέλγος γιατρός έκανε νύξη για τους ιστούς 5G στη Γουχάν της Κίνας και το πώς αυτοί συνέβαλαν στο ξέσπασμα της πανδημίας. Παρότι το άρθρο αφαιρέθηκε μετά από λίγες ώρες εξαιτίας των σφοδρών αντιδράσεων, πρόλαβε να διακινηθεί διαδικτυακά και να εξαπλωθεί στο Διαδίκτυο. Γνωστοί και άγνωστοι συνέβαλαν στο να κατακλυστούν πλέον τα social media με παρόμοιες αναφορές. Πληθώρα αναρτήσεων και χιλιάδες αναπαραγωγές των βίντεο που είχαν ανεβάσει στο Διαδίκτυο οι δράστες με τις φωτιές λειτούργησαν ως πολλαπλασιαστές. Οταν συνειδητοποίησαν την απήχηση αυτού του ισχυρισμού, οι εταιρείες τηλεπικοινωνίας αναγκάστηκαν να απευθύνουν έκκληση στον κόσμο: «Οχι μόνο αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι, αλλά ζημιώνουν ανθρώπους και επιχειρήσεις που βασίζονται στη συνέχεια των υπηρεσιών». Το Mobile UK, η ένωση των παρόχων δικτύου στη Βρετανία, διαβεβαίωσε ότι «οι έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία 50 χρόνια των ραδιοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων και των 5G, έχουν οδηγήσει στη θέσπιση πρότυπων ασφαλείας για την πρόληψη προβλημάτων υγείας». Εξάλλου, σε ορισμένες περιπτώσεις η επίθεση σε μηχανικούς εμπόδισε να πραγματοποιηθεί η βασική συντήρηση του δικτύου.

Χωρίς εξηγήσεις

Δεν άργησε να δημιουργηθεί και γκρουπ στο Facebook με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη. Στόχος του; Η διασπορά της συνωμοσιολογίας. Τεράστια ώθηση σε αυτή τη μαζική υστερία έδωσε και η παρουσία ενός επιστήμονα, του επίτιμου καθηγητή σε αμερικανικό πανεπιστήμιο, Μαρτίν Παλ. Ο συνταξιούχος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον είναι ένας από τους φανατικότερους πολέμιους της τεχνολογίας 5G. Μέσω της αρθρογραφίας του εξέθετε τους κινδύνους που αυτή ενέχει. Σε ένα από αυτά συνέδεσε ξεκάθαρα την εν λόγω τεχνολογία με τη διασπορά του COVID-19.

Το κρατικό ρωσικό αγγλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο RT έχει επίσης διοχετεύσει πολλές ιστορίες που κατηγορούν το 5G για το ξέσπασμα της πανδημίας. Από την άλλη, ζηλωτές αυτής της θεωρίας ενοχοποιούν το 5G, αλλά διαφοροποιούνται ως προς τον ρόλο που παίζει στην εξάπλωση του κορωνοϊού. Υπάρχουν αυτοί που ισχυρίζονται ότι η ακτινοβολία, μέσω ενεργοποίησης των τασο-ελεγχόμενων καναλιών ασβεστίου VGCC στις μεμβράνες των κυττάρων, μπορεί να συμβάλλει στην αναπαραγωγή του ιού, στην εξάπλωσή του ή στο πόσο θανατηφόρος μπορεί να αποδειχτεί για τον οργανισμό. Δηλαδή είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι το 5G καταβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα με τέτοιον τρόπο που βοηθά την πανδημία να εξαπλωθεί. Αλλοι, χωρίς να δίνουν περαιτέρω εξηγήσεις, πιστεύουν ότι με κάποιον ανεξήγητο τρόπο ο ιός μπορεί να μεταδοθεί μέσω της τεχνολογίας που χρησιμοποιεί η πέμπτη γενιά κινητής τηλεφωνίας.

Τέλος, είναι και όσοι πιστεύουν ότι κάποια σκοτεινή εξουσία χρησιμοποίησε το 5G για να εξοντώσει ένα μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού. Είναι δε τέτοια η απήχηση αυτών των ιδεών που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναγκάστηκε να εκδώσει απάντηση: οι ιοί δεν μπορούν να ταξιδέψουν μέσω ραδιοκυμάτων και δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Η νόσος COVID-19 εξαπλώνεται σε πολλές χώρες που δεν διαθέτουν δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G.

Κατέβηκαν τα βίντεο

Κατόπιν συνεννοήσεως με τις κυβερνήσεις πήρε και το YouTube τα μέτρα του: κατέβασε τα βίντεο που προωθούσαν τέτοιες ψευδείς θεωρίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η συνέντευξη του γνωστού συνωμοσιολόγου και πρώην ποδοσφαιριστή Ντέιβιντ Ικε: «Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο 5G και στην υγειονομική κρίση. Αν το 5G συνεχίσει και φτάσει εκεί που θέλουν να το πάνε, η ανθρώπινη ζωή όπως την ξέραμε τελείωσε, οπότε ο κόσμος πρέπει να πάρει μια απόφαση».

Τη συνέντευξη παρακολούθησαν κατά τη διάρκεια της μετάδοσής της περίπου 65.000 άνθρωποι. Σε ανακοίνωσή της η δημοφιλής πλατφόρμα είπε: «Εχουμε ξεκάθαρες πολιτικές που απαγορεύουν βίντεο τα οποία προωθούν ιατρικώς ανυπόστατες μεθόδους πρόληψης του κορωνοϊού σε σημεία αναζήτησης ιατρικών θεραπειών, και άμεσα απομακρύνουμε βίντεο που παραβιάζουν αυτές τις πολιτικές όταν μας ειδοποιούν». Το Twitter ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση. Δεν κατεβάζει κάθε σχόλιο και αναφορά, αλλά παρεμβαίνει μόνο όπου εκδηλώνεται διάθεση πράξης που θα μπορούσε να προκαλέσει κακό, όπως παρότρυνση για δολιοφθορές και άλλα συναφή. Μέχρι στιγμής έχει αναγκαστεί να παρέμβει σε 1.500 αναφορές.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν τα συμπεράσματα της μελέτης που πραγματοποίησε ο ερευνητής στο Πανεπιστημίου του Κατάρ, Μαρκ Οουεν Τζόουνς. Ανέλυσε 22.000 αναρτήσεις στο Twitter με αναφορές στις λέξεις «5G» και «corona». Αποδείχτηκε ότι μεγάλος αριθμός αυτών δεν ήταν αυθεντικές, παραπέμποντας σε ψεύτικους αυτοματοποιημένους λογαριασμούς. Μιλώντας για την έρευνά του, ο Τζόουνς εξήγησε ότι έχει κάθε λόγο να πιστεύει ότι πρόκειται για μια συντονισμένη προσπάθεια διασποράς της ψευδούς αυτής θεωρίας. Την ίδια άποψη είχε και η εταιρεία Blackbird.AI από τη Νέα Υόρκη που εξειδικεύεται σε διαδικτυακές καμπάνιες παραπληροφόρησης. Παρατήρησε ότι σημειώθηκε ανησυχητική αύξηση των αναφορών στη συνωμοσιολογία περί σχέσης 5G και κορωνοϊού. «Ζητήσαμε από την κυβέρνηση να συνεργαστεί με εταιρείες κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης για να εξαλείψει εσκεμμένες προσπάθειες διάδοσης φόβου για το COVID-19 και είναι σωστό να κληθούν να λογοδοτήσουν όσοι επιτρέπουν παραπληροφόρηση στις πλατφόρμες τους», δήλωσε ο Τζούλιαν Νάιτ, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής DCMS.

Η έρευνα του Digital News Report του Ινστιτούτου Reuters στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διαπίστωσε ότι ενώ πολιτικοί, διασημότητες και άλλες αναγνωρίσιμες δημόσιες προσωπικότητες είναι υπεύθυνες για την παραγωγή ή διάδοση του 20% των ψευδών ισχυρισμών σχετικά με τον κορωνοϊό, οι δημοσιεύσεις τους σχετίζονταν με το 69% της συνολικής διάδρασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είχαν δηλαδή μεγάλη ανταπόκριση, με αποτέλεσμα να διαχέεται η παραπληροφόρηση.

Ακόμα πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι, σύμφωνα με έρευνα του βρετανικού Kings College και του καθηγητή Κοινωνιολογίας Ντάνιελ Αλινγκτον, όσοι υιοθετούν παρόμοια συνωμοσιολογία, στη συντριπτική πλειονότητά τους ανήκουν στην κοινωνική ομάδα που αγνοεί τα μέτρα της εκάστοτε κυβέρνησης, θέτοντας τον εαυτό τους και τους υπόλοιπους σε κίνδυνο. Συγκεκριμένα, η μελέτη συμπεραίνει ότι οι άνθρωποι που πιστεύουν τη σχέση μεταξύ κορωνοϊού και 5G ήταν αυτοί που παραβίαζαν συχνότερα την καραντίνα, δεν έπλεναν τόσο συχνά τα χέρια τους και δεν τηρούσαν τους βασικούς κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης.