Απαγορευμένο φάρμακο αδυνατίσματος καταπολεμά τον διαβήτη και την ηπατοπάθεια

Ένα πειραματικό φάρμακο κατάφερε να αναστρέψει σε πειραματόζωα τον διαβήτη τύπου 2, καθώς και την ηπατοπάθεια, όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες στις ΗΠΑ. Το αξιοσημείωτο είναι ότι πρόκειται για μια χημική ουσία με σκοτεινό παρελθόν, τη DNP, που είχε χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρομαχικών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε στη συνέχεια απαγορευτεί, επειδή προκαλούσε απώλεια βάρους σε όσους έρχονταν σε επαφή μαζί της.

Οι επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ, με επικεφαλής τον καθηγητή φυσιολογίας και χημείας Τζέραλντ Σούλμαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», χορήγησαν την εν λόγω ουσία σε μορφή χαπιού από το στόμα σε αρουραίους και πέτυχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Το φάρμακο μείωσε δραστικά το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα, των τριγλυκεριδίων και της αντίστασης στην ινσουλίνη, στα πειραματόζωα που εμφάνιζαν πάθηση ανάλογη του διαβήτη τύπου 2. Παράλληλα, διαπιστώθηκε η αισθητή μείωση της φλεγμονής και της κίρρωσης στο ήπαρ των ζώων που έπασχαν από μεταβολικής φύσης ηπατοπάθεια (μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα).

Η χορήγηση της δόσης ήταν σε συγκέντρωση 100 φορές χαμηλότερη από το τοξικό επίπεδό της. Θα ακολουθήσουν και άλλες μελέτες σε ζώα, προτού η ουσία δοκιμαστεί σε ανθρώπους. Μέχρι σήμερα, οι θεραπείες για τον διαβήτη και την ηπατοπάθεια έχουν περιορισμένη επιτυχία στην αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του.

Η ουσία DNP είχε χρησιμοποιηθεί σε βιομηχανική κλίμακα σε στρατιωτικά εργοστάσια πυρομαχικών της Γαλλίας στην αρχή του 20ου αιώνα, ανακατεμένη με άλλες ουσίες, για την παραγωγή εκρηκτικών. Όμως, οι εργάτες που έφτιαχναν τα εκρηκτικά, εμφάνισαν έντονη εφίδρωση, απώλεια βάρους και πυρετό - και ορισμένοι τελικά πέθαναν.

Στη συνέχεια, στη διάρκεια του μεσοπολέμου, αμερικανοί επιστήμονες κατάλαβαν ότι η DNP παρεμβαίνει δραστικά στα μιτοχόνδρια, στα «εργοστάσια ενέργειας» των κυττάρων, και αυξάνει έτσι τον μεταβολισμό έως 50%, οδηγώντας σε μεγάλες καύσεις λίπους στον οργανισμό. Έτσι, μερικές φαρμακοβιομηχανίες αξιοποίησαν την ουσία για να βγάλουν στην αγορά χάπια αδυνατίσματος, τα οποία αρχικά θεωρήθηκαν θαυματουργά, αλλά αργότερα κρίθηκαν επικίνδυνα, οπότε τελικά απαγορεύθηκαν.

Κάποια στιγμή και ο ρωσικός στρατός είχε χρησιμοποιήσει τη DNP, αλλά επίσης την εγκατέλειψε, επειδή προκαλούσε υπερβολική απώλεια βάρους στους στρατιώτες. Η αρμόδια εποπτική Αρχή Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ έχει προειδοποιήσει για τους κινδύνους της DΝP, αλλά δεν μπορεί να την απαγορεύσει τελείως, επειδή δεν χρησιμοποιείται ως φάρμακο πλέον, αλλά κυρίως ως βιομηχανικό χημικό και εντομοκτόνο.

Αυτή τη φορά, οι ερευνητές στις ΗΠΑ επανέρχονται με μια πιο ήπια εκδοχή της ουσίας, σε πολύ πιο αραιή και άρα λιγότερο τοξική μορφή. Αν και είναι ακόμη νωρίς για οριστικά συμπεράσματα, οι ίδιοι ευελπιστούν ότι είναι θέμα χρόνου να αναπτύξουν ένα αποτελεσματικό «όπλο» κατά του διαβήτη, ο οποίος τείνει να εξελιχτεί σε παγκόσμια επιδημία.

Στο παρελθόν, έχουν υπάρξει απαγορευμένα φάρμακα, που κέρδισαν μια δεύτερη ευκαιρία. Ίσως, η πιο κλασική περίπτωση είναι η θαλιδομίδη, που απαγορεύτηκε στη δεκαετία του ’60, αλλά «αναστήθηκε» πιο πρόσφατα ως φάρμακο κατά του καρκίνου και της λέπρας.

Ο διαβήτης, συμβαίνει, όταν το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή τα κύτταρα του σώματος δεν αντιδρούν σωστά στην εν λόγω ορμόνη (αυξημένη ινσουλινοαντοχή). Το αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις είναι ότι αυξάνει επικίνδυνα το επίπεδο σακχάρου στο αίμα.

Περίπου το 90% των διαβητικών έχουν τον τύπο 2 της νόσου και το 10% τον τύπο 1 («παιδικό διαβήτη»). Η νόσος μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, αν δεν ελεγχθεί, όπως τύφλωση, ηπατική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμό άκρων, καρδιοπάθεια κ.α.