Παρασκευή και 13: Από πού πηγάζει ο φόβος μας για αυτή τη μέρα;

Παρασκευή και 13 σήμερα και αρκετοί προληπτικοί συμπολίτες μας βρίσκονται κυριολεκτικά στην τσίτα, προσπαθώντας να προβλέψουν πότε θα τους «χτυπήσει» η...κακοτυχία, η οποία συνοδεύει παραδοσιακά αυτή τη μέρα.

Η τρισκαιδεκαφοβία (δηλαδή ο φόβος για τον αριθμό 13) και κατά συνέπεια η παρασκευοδεκατριαφοβία (ο φόβος για την Παρασκευή και 13) επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο, οι οποίοι δεν μπορούν παρά να κάνουν αρνητικούς συνειρμούς μια μέρα όπως η σημερινή, έχοντας ανατραφεί σε χώρες όπου αναπαράγονται ανάλογες προλήψεις. 

Ωστόσο, αυτό που ίσως δεν γνωρίζουν πολλοί, είναι πως τα αρνητικά συναισθήματα που μας προκαλεί ο συγκεκριμένος αριθμός και η συγκεκριμένη μέρα έχουν τις ρίζες τους στην ιστορία αλλά και στη λογοτεχνία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Independent, αν και πολλοί λαογράφοι ανά τον κόσμο ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει γραπτή αναφορά για την συγκεκριμένη πρόληψη πριν τον 19ο αιώνα, η εν λόγω ημερομηνία είχε συνδεθεί πολλούς αιώνες πριν με δυσάρεστα ιστορικά και θρησκευτικά γεγονότα.

Ο μυστικός δείπνος είναι για πολλούς η ρίζα της πρόληψης

Σύμφωνα με την καθολική πίστη, ένα από τα γεγονότα-σταθμούς στην θρησκεία του Χριστανισμού, η Σταύρωση του Ιησού, έλαβε χώρα Παρασκευή και 13.

Ο πιο συνηθισμένος μύθος που χρησιμοποιείται για να εξηγήσει την καθιέρωση της συγκεκριμένης πρόληψης είναι εκείνος που αφορά τα γεγονότα μιας Παρασκευής και 13 του Οκτωβρίου του 1307, όταν εκατοντάδες Ναΐτες ιππότες υποτίθεται ότι συνελήφθησαν και κάηκαν ζωντανοί σε διάφορες περιοχές της Γαλλίας. Αυτός ο μύθος έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς από διάφορους συγγραφείς ιστορικών μυθιστορημάτων, όπως ο Νταν Μπράουν, ωστόσο δεν έχει ιστορική βάση.

Τον 5ο αιώνα μ.Χ, η Παρασκευή είχε ήδη καθιερωθεί ως κακότυχη μέρα για πολλούς λαούς. Στις Ιστορίες του Κάντερμπέρι, ο Άγγλος συγγραφέας και ποιητής Τζόφρι Τσόσερ αναφέρει ότι πολλοί ταξιδιώτες ανέβαλαν την αναχώρησή τους εκείνη την ημέρα, καθώς θεωρούσαν ότι το ταξίδι τους δεν θα είχε ευνοϊκούς οιωνούς.

Δεκατρία, ο «άτυχος» αριθμός

Οι ρίζες της τρισκαιδεκαφοβίας χάνονται στα βάθη των αιώνων και πολλοί ιστορικοί τις εντοπίζουν στην πεποίθηση ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης καθόταν στην 13η θέση του Μυστικού Δείπνου. Στις δυτικές κοινωνίες, το όνομα του Ιούδα έχει συνδεθεί με τις έννοιες της προδοσίας και της κακοτυχίας και, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν βιβλικές αποδείξεις που να συνδέουν τον μαθητή του Ιησού με την 13η θέση του μυστικού δείπνου, ο αριθμός των συνδαιτημόνων στο τραπέζι και ο συμβολισμός του δείπνου ήταν αρκετά για να καθιερώσουν το 13 ως άτυχο νούμερο.

Ωστόσο, ο κώδικας του Χαμουραμπί, που γράφτηκε στη Μεσοποταμία περίπου το 1686 π.Χ., παραλείπει τον αριθμό 13 και αυτό υποδηλώνει ότι η πρόληψη υπήρχε πολύ πριν τη Χριστιανική εποχή.

Ο θάνατος του Μπαλντρ από το βέλος του Χοντρ



Ο αριθμός 13, εξάλλου, έχει αρνητική χροιά και στη σκανδιναβική μυθολογία. Πιστεύεται ότι ο Λόκι (ο κατεργάρης Νορβηγός Θεός που θεωρείται δημιουργός κάθε απάτης) είχε εμφανιστεί απρόσκλητος στο δείπνο 12 θεών στη Βαλχάλα, και στη συνέχεια είχε πείσει τον Χόντρ, τον τυφλό θεό του σκότους να ρίξει ένα δηλητηριασμένο βέλος στον Μπάλντρ, τον θεό της χαράς.

Με τον θάνατο του Μπάλντερ, όλη η γη σκοτείνιασε και έκτοτε ο αριθμός 13 πιστεύεται ότι φέρνει πάντοτε κακοτυχία και δυστυχία.