Πρωτεΐνη ελονοσίας μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου

Σε μια εντυπωσιακή νέα μελέτη, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης ανακάλυψαν μια μέθοδο διάγνωσης ευρέος φάσματος καρκίνων στα αρχικά στάδια τους χρησιμοποιώντας μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη ελονοσίας, η οποία κολλάει σε καρκινικά κύτταρα σε δείγματα αίματος. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτή η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε προβολές καρκίνου στο εγγύς μέλλον.

Κάθε χρόνο, ο καρκίνος σκοτώνει περίπου εννέα εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και η έγκαιρη διάγνωση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική θεραπεία και επιβίωση. Τώρα, ερευνητές από τη Σχολή Υγείας και Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης έχουν καταλήξει σε μια νέα μέθοδο διάγνωσης του καρκίνου στα πρώιμα στάδια της στον άνθρωπο μέσω μιας πρωτεΐνης ελονοσίας - VAR2CSA - η οποία προσκολλάται σε καρκινικά κύτταρα. Όλοι οι επιστήμονες το μόνο που χρειάζονται για να καθορίσουν εάν ένα άτομο έχει ή όχι καρκίνο, είναι ένα δείγμα αίματος.

"Έχουμε αναπτύξει μια μέθοδο όπου λαμβάνουμε ένα δείγμα αίματος και με μεγάλη ευαισθησία και εξειδίκευση, μπορούμε να ανακτήσουμε μεμονωμένα καρκινικά κύτταρα από το αίμα. Καλύπτουμε τα καρκινικά κύτταρα σε μεγαλύτερο αριθμό από τις υπάρχουσες μεθόδους, πράγμα που προσφέρει την ευκαιρία να εντοπίσουμε τον καρκίνο νωρίτερα και έτσι να βελτιώσουμε το αποτέλεσμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτήν τη μέθοδο για ειυρείες διαγνώσεις, καθώς δεν εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου. Έχουμε ήδη εντοπίσει διάφορα είδη καρκινικών κυττάρων σε δείγματα αίματος. Αν υπάρχει ένα καρκινικό κύτταρο στο αίμα σας, έχετε έναν όγκο κάπου στο σώμα σας", λέει ο καθηγητής Ali Salanti από το Τμήμα Ανοσολογίας και Μικροβιολογίας και από κοινού συγγραφέας της μελέτης, που μόλις δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications.

Σήμερα, υπάρχουν διάφοροι τρόποι ανίχνευσης καρκινικών κυττάρων στο αίμα. Τα περισσότερα από αυτά βασίζονται σε έναν συγκεκριμένο δείκτη, ο οποίος βρίσκεται στην επιφάνεια των κυττάρων όγκων. Ωστόσο, δεν εμφανίζονται όλα τα κύτταρα όγκων αυτού του δείκτη, πράγμα που καθιστά τις μεθόδους αυτές ανίκανες να ανιχνεύσουν καρκινικά κύτταρα που εξαπλώνονται σε άλλα όργανα όπως το ήπαρ, τους πνεύμονες και τα οστά, σε αντίθεση με τη μέθοδο που βασίζεται στην πρωτεΐνη της ελονοσίας.

Πριν από λίγα χρόνια, ο Ali Salanti και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν μια νέα μέθοδο αντιμετώπισης του καρκίνου με την πρωτεΐνη VAR2CSA, η οποία παράγεται από παρασιτικά της ελονοσίας. Και αυτές οι ανακαλύψεις έχουν διαμορφώσει τη βάση της νέας μεθόδου διάγνωσης της ερευνητικής ομάδας. Μεταξύ άλλων, έχουν δείξει ότι η πρωτεΐνη της ελονοσίας κολλάει σε ένα συγκεκριμένο μόριο σακχάρου, το οποίο βρίσκεται σε περισσότερο από 95 τοις εκατό όλων των τύπων καρκινικών κυττάρων. Με άλλα λόγια, αυτή η νέα μέθοδος διάγνωσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση σχεδόν όλων των τύπων καρκίνου.

Κύτταρα όγκου που κυκλοφορούν

Ένας καρκινικός όγκος αποτελείται από αρκετά διαφορετικά καρκινικά κύτταρα, μερικά από τα οποία εξαπλώνονται μέσω περιπλάνησης στον ιστό και στο αίμα. Αυτά τα καρκινικά κύτταρα στο αίμα ονομάζονται κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα και μπορούν να εξελιχθούν σε μεταστάσεις, που προκαλούν μέχρι και το 90% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο. Εάν ο καρκίνος που προέρχεται από τους πνεύμονες εξαπλώνεται στον εγκέφαλο, ονομάζεται εγκεφαλική μετάσταση.

Είναι τα κυκλοφορούντα κύτταρα όγκου που οι ερευνητές είναι σε θέση να ανακτήσουν από ένα δείγμα αίματος χρησιμοποιώντας τη πρωτεΐνη της ελονοσίας. Κατά την ανάπτυξη αυτής της νέας μεθόδου, οι ερευνητές πήραν δέκα καρκινικά κύτταρα και τα πρόσθεσαν σε πέντε χιλιοστόλιτρα αίματος και, στη συνέχεια, κατάφεραν να ανακτήσουν εννέα από τα δέκα καρκινικά κύτταρα από το δείγμα αίματος.

«Μπορούμε, για παράδειγμα, να αποφασίσουμε να αλλάξουμε μια δεδομένη θεραπεία εάν ο αριθμός των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων δεν αλλάξει κατά τη διάρκεια της θεραπείας που ο ασθενής είναι επί του παρόντος Η μέθοδος αυτή μας δίνει επίσης τη δυνατότητα να ανακτήσουμε ζωντανά καρκινικά κύτταρα, τα οποία στη συνέχεια μπορούμε να αναπτυχθούμε και να τα χρησιμοποιήσουμε για την εξέταση των θεραπειών, προκειμένου να καθορίσουμε ποιος τύπος θεραπείας ανταποκρίνεται στον ασθενή », λέει ο Postdoc Mette Ørskov Agerbæk, Τμήμα Ανοσολογίας και Μικροβιολογίας συντάκτης της μελέτης.

Μελλοντικό πρόγραμμα προβολής

Οι ερευνητές έχουν ήδη προχωρήσει πολύ στην παρακολούθηση των αποτελεσμάτων τους σε σχέση με μια μεγάλη κλινική μελέτη όπου πολλοί περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος έχουν δοκιμαστεί χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο. "Βρήκαμε εντυπωσιακά υψηλό αριθμό κυκλοφορούντων κυττάρων όγκου σε κάθε ασθενή με καρκίνο του παγκρέατος, αλλά κανένας στην ομάδα ελέγχου", λέει ο καθηγητής Christopher Heeschen, Σχολή Ιατρικών Επιστημών, UNSW, Σίδνεϊ, Αυστραλία και συντάκτης της μελέτης.

Οι ερευνητές προβλέπουν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη μέθοδο για την ανίχνευση ατόμων με υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο μέλλον. Ωστόσο, αναμένουν επίσης ότι αυτή η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βιοδείκτης που υποδεικνύει εάν ένας ασθενής με κατά κύριο λόγο ασαφή συμπτώματα έχει πράγματι καρκίνο ή όχι. Αυτό θα επιτρέψει στους γιατρούς να καθορίσουν το στάδιο της ασθένειας.

"Σήμερα, είναι δύσκολο να καθορίσουμε σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο καρκίνος.Η μέθοδός μας, μας επέτρεψε να ανιχνεύσουμε τον καρκίνο στα στάδια ένα, δύο, τρία και τέσσερα. Με βάση τον αριθμό των κυκλοφορούντων κυττάρων όγκου που βρίσκουμε στο αίμα κάποιου, για να προσδιορίσουμε αν πρόκειται για σχετικά επιθετικό καρκίνο ή όχι για να προσαρμοστεί ανάλογα η θεραπεία", εξηγεί ο καθηγητής Ali Salanti, ο οποίος προσθέτει ότι χρειάζεται μια πολύ μεγαλύτερη κλινική μελέτη πριν να μπορέσουν να γίνουν σταθεροί συσχετισμοί με τη κατηγοριοποίηση των όγκων.