Η υπογεννητικότητα «ψαλιδίζει» την ανάπτυξη

Μια μείωση του ρυθμού γονιμότητας και η αύξηση του πληθυσμού άνω των 60 ετών κατά 10%, μειώνει τον ρυθμό αύξησης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 5,5%, όπως προκύπτει από έκθεση για την επίδραση της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομική ανάπτυξη, το εργασιακό δυναμικό και την παραγωγικότητα. Αντίθετα υπολογίστηκε ότι για κάθε αύξηση του δείκτη γονιμότητας κατά μία ποσοστιαία μονάδα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα αυξάνεται κατά 2% περίπου.

Η έκθεση, η οποία διενεργήθηκε από την εταιρεία μελετών και αναλύσεων PricewaterhouseCoopers για λογαριασμό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού HOPEgenesis, έρχεται να καταδείξει με τα πιο μελανά χρώματα τον αντίκτυπο της υπογεννητικότητας στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μετά το «καμπανάκι» του ΔΝΤ για επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για μείωση των γεννήσεων και αύξηση των θανάτων στη χώρα μας.

Βάσει των ευρημάτων της μελέτης, την οποία παρουσίασε στην Αθηναϊκή Λέσχη την περασμένη Πέμπτη ο ιδρυτής και πρόεδρος της HOPEgenesis Στέφανος Χανδακάς, το σταθερό και θετικό δημογραφικό αποτελεί προτεραιότητα για τους ξένους επενδυτές, προκειμένου να προχωρήσουν σε μια μακροχρόνια επένδυση.

Μείωση των γεννήσεων έως 50% από το 2008
Μιλώντας στο Πρακτορείο 104,9 ο κ. Χανδακάς, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Ενδοσκοπικός Χειρουργός, ανέφερε ότι λίγο πριν το ξέσπασμα της μεγάλης οικονομικής ύφεσης, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και το ποσοστό γονιμότητας στην Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα υψηλά. Όμως, από το 2009 και μετά τα ποσοστά γονιμότητας κατέρρευσαν ακολουθώντας την καθοδική πορεία της οικονομίας. Όπως εξήγησε, οι γεννήσεις στην Ελλάδα από το 2008 αγγίζουν την πτώση του 45-50%. Από 140.000 γεννήσεις το 2008, φέτος κυμαίνονται στις 75-80.000.

Οι πιθανές αιτίες που έχει καταγράψει η έρευνα σε πρώτη φάση έχουν να κάνουν με την οικονομική κρίση, αλλά προϋπήρχε μία υφιστάμενη δυσμενής δημογραφική θέση της χώρας, η οποία απλά επιταχύνθηκε και επιδεινώθηκε λόγω της κρίσης, δήλωσε ο κ. Χανδακάς.

To brain drain οδήγησε την Ελλάδα για πρώτη φορά σε αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων
Για το brain drain o κ. Χανδακάς ανέφερε ότι οδήγησε την Ελλάδα για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1946, σε αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων. «Είχαμε περίπου 38.000 περισσότερους θανάτους από γεννήσεις για πρώτη φορά το 2011 και αυτός ο αριθμός πλέον φθίνει. Με τα πιο απαισιόδοξα σενάρια της Eurostat το 2050 θα είμαστε περίπου 6.5 εκατομμύρια, ενώ τα πιο αισιόδοξα σενάρια λένε ότι θα είμαστε 8 εκατομμύρια. Σε κάθε περίπτωση πολύ λιγότεροι από σήμερα που είμαστε 10 εκατομμύρια Έλληνες», πρόσθεσε.

Σημείωσε, δε, ότι «δεν υπάρχουν χώρες οι οποίες έχουν μπει σε ισχυρή τροχιά ανάπτυξης με αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων. Και σε αυτό δυστυχώς αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι ουραγός. Χρειαζόμαστε μίνιμουμ 2,1 παιδιά ανά οικογένεια προκειμένου να διατηρείται ο πληθυσμός και να υπάρχει ανάπτυξη. Και στη χώρα μας γεννιούνται μόλις 1,3 παιδιά».

Ο Νότος έχει τον χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας στην Ευρώπη
Στοιχεία της έρευνας αναφέρουν ότι ουσιαστικά, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες οι γυναίκες αποκτούν λιγότερα παιδιά από όσα απαιτούνται για να μείνει σταθερός ο πληθυσμός τους. Στην κορυφή βρίσκεται η Ισλανδία με δείκτη γονιμότητας 2,2 παιδιών ανά γυναίκα, ακολουθούν η Ιρλανδία (2,08) και η Γαλλία(2,05). Στον Βορρά, η Νορβηγία, η Φινλανδία και η Σουηδία έχουν επίσης υψηλούς δείκτες γονιμότητας. Αντίθετα, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική στο Νότο, καθώς Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλίαείχαν το χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας κατά μέσο όρο (1,3 παιδιά ανά γυναίκα) με στοιχεία του 2015.
68η Ελλάδα στη λίστα υπογεννητικότητας

 «Η Ελλάδα βρίσκεται στην 68η θέση στη λίστα που αφορά στην υπογεννητικότητα και σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες αν τα επόμενα έξι χρόνια δεν γίνουν κάποιες δραματικές παρεμβάσεις είτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από την ελληνική κυβέρνηση, το πρόβλημα θα είναι μη αναστρέψιμο», προειδοποίησε ο κ. Χανδακάς και στάθηκε στην ανάγκη παρεμβάσεων ώστε η χώρα να μετατρέψει το δημογραφικό κενό σε κοινωνικό και οικονομικό πλεόνασμα. «Ιστορικά η Ελλάδα βγήκε μέσα από τις προηγούμενες κρίσεις από το baby boom», πρόσθεσε ο κ. Χανδακάς. 

Πρωταθλήτρια Ευρώπης στις αμβλώσεις η Ελλάδα, 100.000-250.00 ετησίως

Ιδιαίτερη «πληγή» της ελληνικής κοινωνίας αποτελεί και η σημαντική αύξηση των αμβλώσεων τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον πρόεδρο της HOPEgenesis. «Η μη εκπαίδευση των γυναικών σε νεαρή ηλικία σε ότι αφορά την αντισύλληψη έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά στις αμβλώσεις, με τον αριθμό τους να κυμαίνεται μεταξύ 100.000 με 250.000 ετησίως. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε, από την Ελληνική Εταιρεία Οικογενειακού Προγραμματισμού το 2015, σε δείγμα 1.320 γυναικών ηλικίας 16-22 ετών, βρέθηκε ότι το 33% περίπου είχε προχωρήσει σε τουλάχιστον μία έκτρωση στο παρελθόν. Επίσης, με στοιχεία που αντλήθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η Ελλάδα την περίοδο 2011-2012 παρουσίασε αύξηση στο δείκτη αμβλώσεων/γεννήσεων της τάξης του 38%, όταν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες είτε διατήρησαν τα ίδια ποσοστά είτε τα μείωσαν», ανέφερε ο ίδιος.

Η HOPEgenesis θα εντάξει στο πρόγραμμα της άλλα 78 χωριά της Στερεάς Ελλάδας

Η HOPEgenesis «προσπαθώντας να βρει φως στην άκρη του τούνελ», έχει «υιοθετήσει» 37 νησιωτικές και 140 ηπειρωτικές περιοχές της Ελλάδος, οι οποίες είχαν δυσκολία πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και σχεδόν μηδενικό αριθμό γεννήσεων. «Σύντομα θα ανακοινώσει και την ένταξη άλλων 78 χωριών από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας» ανέφερε ο κ. Χανδακάς και συμπλήρωσε: «Έχουμε καταφέρει τα τελευταία τρία χρόνια να έχουμε συνολικά γεννήσεις αλλά και εγκυμονούσες, οι οποίες πρόκειται να γεννήσουν, πάνω από 85. Δηλαδή έχουμε γυρίσει το πρόσημο σε θετικό σε αρκετές περιοχές, οι οποίες αντιμετώπιζαν αδιέξοδο καθότι είχαν πάψει οι οικογένειες να γεννάνε παιδιά».

10.000 ευρώ κοστίζει για να κάνεις παιδί σε απομακρυσμένη περιοχή

Στις περιοχές αυτές όπως σημειώνει ο πρόεδρος της HOPEgenesis , το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό: Έχει να κάνει αρχικά με την οικονομική κρίση, γιατί μία γυναίκα που ζει σε αυτές τις περιοχές χρειάζεται να ξοδέψει περισσότερα χρήματα για να ταξιδέψει προκειμένου να κάνει τις εξετάσεις της πχ. Σε απομακρυσμένες περιοχές, για να κάνεις παιδί το κόστος φτάνει 10.000 Ευρώ, αναφέρει ο κ. Χανδακάς. «Στην Ελλάδα, η μέση δαπάνη τοκετού σε ένα δημόσιο νοσοκομείο κυμαίνεται από 800 έως 1.500 ευρώ, ενώ η αντίστοιχη σε ιδιωτική κλινική από 1.500 έως 2.800 ευρώ. Από την άλλη οι τοπικές δομές υγείας λόγω μνημονίου και υποχρηματοδότησης αναγκαστικά έχουν υποβαθμιστεί. Και σε όλα αυτά προστέθηκε η ανασφάλεια που υπάρχει σε ότι αφορά το μέλλον και την ανάπτυξη της χώρας. Κάτι που φόβισε τις γυναίκες να κάνουν δεύτερο, τρίτο παιδί, ή ακόμα και πρώτο».

 PwC: Τότε, τώρα και αύριο σε αριθμούς
 -Το 1960 μόλις το 7% του πληθυσμού μας ήταν πάνω από 65 ετών, ενώ το 2015 ήταν το 20% και το 2060 θα είναι το 35%.  
-Ο ελληνικός πληθυσμός παρουσίασε ραγδαία αύξηση (16%) την εικοσαετία ’60-’80 η οποία όμως δεν συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια.
 -Σε απόλυτους αριθμούς, από το 1960 μέχρι το 2015 ο πληθυσμός της Ελλάδας αυξήθηκε από τα 8,3 στα 10,7 εκατομμύρια κατοίκους. Τυπικά όμως η δημογραφική κατάρρευση του ελληνικού πληθυσμού ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, όταν οι γεννήσεις ανά έτος μειώθηκαν από τις 150.000 στις 100.000, φτάνοντας στο 2011 που για πρώτη φορά μεταπολεμικά ο αριθμός των θανάτων ξεπέρασε αυτόν των γεννήσεων.
 - Σύμφωνα με τις δημογραφικές προβολές της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναμένεται ότι στο μέσον του 21ου αιώνα ο συνολικός πληθυσμός της Ελλάδας μόλις θα ξεπερνά τα 9,5 εκατομμύρια και θα συνεχίσει να μειώνεται όσο η γονιμότητα θα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Η πιο δυσοίωνη πρόβλεψη όμως συνοψίζεται στη βαθιά γήρανσή του η οποία σταδιακά θα συντελεστεί: από το συνολικό πληθυσμό των 9,5 εκατομμύριων το 2050, τα 3,4 εκατομμύρια (36%) θα είναι άνω των 65 ετών.

Η HOPEgenesis είναι μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που ιδρύθηκε το 2015 με στόχο τη μεταβολή του κλίματος της υπογεννητικότητας που μαστίζει την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Αναλαμβάνει την οικονομική στήριξη γυναικών που κατοικούν σε ακριτικά νησιά και απομονωμένες περιοχές της χώρας, και επιθυμούν να τεκνοποιήσουν ή κυοφορούν ήδη. Πρόσφατα τιμήθηκε με το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη 2018, το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Πηγή: ΑΜΠΕ