Διαβήτης: Ελπίδες πιο αποτελεσματικής θεραπείας

Αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Stem Cell Reports, αναπτερώνει τις ελπίδες των επιστημόνων για θεραπεία του διαβήτη με βλαστοκύτταρα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες στρέφονται στα βλαστοκύτταρα, λόγω της ιδιότητάς τους να μετατρέπονται σε κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη. Αλλά το πρόβλημα μέχρι σήμερα ήταν ο εύκολο έλεγχο της παραγόμενης ποσότητας ινσουλίνης από τα συγκεκριμένα κύτταρα.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις ανακοίνωσαν όμως ότι κατάφεραν να καλλιεργήσουν ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα και τα μετέτρεψαν σε β-κύτταρα του παγκρέατος ώστε να εκκρίνουν ινσουλίνη. Αλλά το σημαντικό είναι ότι τα νέα αυτά κύτταρα ανταποκρίθηκαν καλύτερα από κάθε προηγούμενη φορά στις διακυμάνσεις της γλυκόζης στο αίμα.

Όταν μεταμόσχευσαν τα νέα β-κύτταρα σε ποντίκια που δεν μπορούσαν να παράγουν ινσουλίνη, αυτά άρχισαν να εκκρίνουν ινσουλίνη μέσα σε μερικές μέρες από τη μεταμόσχευση και συνέχισαν να ελέγχουν τη γλυκόζη στο αίμα των πειραματόζωων για μήνες.

«Τα νέα κύτταρα αντέδρασαν ταχύτερα και πιο σωστά όταν βρέθηκαν αντιμέτωπα με τη γλυκόζη. Δηλαδή συμπεριφέρθηκαν ως β-κύτταρα στον οργανισμό ενός ανθρώπου που δεν πάσχει από διαβήτη», εξηγεί ο κύριος ερευνητής Jeffrey R. Millman, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής και Βιοϊατρικής Μηχανικής.

Μάλιστα θεωρεί ότι είναι καιρός να αξιολογήσει κατά πόσο η πειραματική αυτή τακτική μπορεί να παράγει ινσουλίνη και να ελέγξει αποτελεσματικά το σάκχαρο του αίματος και στους ανθρώπους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δρ. Millman το 2014 ως ερευνητής του Χάρβαρντ είχε καταφέρει να μετατρέψει κύτταρα του δέρματος σε βλαστοκύτταρα και το 2016 πέτυχε το ίδιο με κύτταρα δέρματος από ασθενή με διαβήτη. Κάθε φορά, τα βλαστοκύτταρα ενισχύονταν με διάφορους αυξητικούς παράγοντες ώστε να μετεξελιχθούν σε β-κύτταρα. Αλλά δυστυχώς δεν είχαν αποδειχθεί αποτελεσματικά ως προς την έκκριση ινσουλίνης.

Στην παρούσα μελέτη όμως ο Δρ. Millman ανέπτυξε πάνω από ένα δισεκατομμύριο β-κύτταρα (μέσα σε λίγες μόνο ημέρες) από ανθρώπινα βλαστοκύτταρα κάνοντας, όμως, πολλές αλλαγές στη «συνταγή» και χρησιμοποιώντας διάφορους παράγοντες σε διάφορες φάσεις της ανάπτυξης τους ώστε να ωριμάσουν σωστά και να λειτουργούν αποτελεσματικά.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, τα β-κύτταρα μεταμοσχεύθηκαν σε ποντίκια με διαβήτη και κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να μην απορριφθούν τα μοσχεύματα. Τα νέα κύτταρα παρήγαγαν ινσουλίνη σε τέτοια ποσότητα που ελέγχονταν αποτελεσματικά τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα των πειραματόζωων, αντιμετωπίζοντας τον διαβήτη για πολλούς μήνες. Στην περίπτωση των ποντικιών δηλαδή για το υπόλοιπο του βίου τους.

Ο Δρ. Millman σπεύδει να σημειώνει ότι δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα μπορέσει να προχωρήσει σε κλινική δοκιμή σε ανθρώπους αλλά πιστεύει ότι αυτό μπορεί να καταστεί εφικτό με δύο τρόπους. «Ο πρώτος είναι η ενσωμάτωση των κυττάρων σε ένα πορώδες τζελ που θα εμποδίζει τα ανοσοκύτταρα να τους επιτεθούν, αλλά που ταυτόχρονα να επιτρέπει την απελευθέρωση της ινσουλίνης. Μια άλλη λύση είναι η τροποποίηση των γονιδίων των β-κυττάρων με τρόπου που να τους επιτρέψει να κρυφτούν από το ανοσοποιητικό σύστημα μετά την εμφύτευσή τους και έτσι να μην απορριφθούν», εξηγεί ο ερευνητής.