Αικατερίνη Γανίδη

Έτσι, αρχικώς νομοθετήθηκε το πρόγραμμα «Γέφυρα Ι» (άρθρα 71-83 ν. 4714/2020), το οποίο συνίστατο στην επιδότηση δόσεων των δανείων που βαρύνουν την πρώτη κατοικία και εξασφαλίζονται με εμπράγματη ασφάλεια και απευθυνόταν σε δανειολήπτες, φυσικά πρόσωπα, που έχουν πληγεί από τον κορωνοϊό και εν συνεχεία, το πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ» (άρθρα 64-77 ν. 4790/2021), για την υποστήριξη των επιχειρήσεων, με την επιδότηση δόσεων επιχειρηματικών δανείων. Επισημαίνεται, ότι η δομική πρωτοτυπία του εργαλείου της συνεισφοράς του Δημοσίου, όπως εκφράστηκε μέσω των προαναφερόμενων προγραμμάτων, εντοπίζεται στο γεγονός, ότι αφορά όχι μόνο σε εκείνα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν δύνανται να αντεπεξέλθουν στις δανειακές υποχρεώσεις τους, αλλά και σε όσους έχουν εξυπηρετούμενες οφειλές. Ιδιαίτερη μέριμνα ελήφθη μάλιστα, ως προς τη μεταχείριση των συνεπών δανειοληπτών, επιφυλάσσοντάς τους εξαιρετικώς υψηλά ποσοστά επιδότησης, μέχρι και το 90% της μηνιαίας δόσης. Εξ απόψεως ενδυνάμωσης της κουλτούρας πληρωμών, τέθηκε ως όριο, σε αμφότερα τα προγράμματα, η εκπλήρωση των δανειακών υποχρεώσεων μετά τη λήξη της επιδότησης για χρονικό διάστημα από 6 έως 18 μήνες (ανάλογα με την κατηγορία του δανείου). Διαφορετικά, ο ωφεληθείς δανειολήπτης υποχρεούται στην επιστροφή της επιδότησης.

 

Η απήχηση και η επίδοση των προαναφερόμενων προγραμμάτων στάθηκε ανάλογη των προσδοκιών που οδήγησαν στη θεσμοθέτησή τους. Ειδικότερα, αναφορικά με το Πρόγραμμα «Γέφυρα Ι», μόλις την πρώτη ημέρα λειτουργίας του, υπεβλήθησαν 3.988 αιτήσεις. Τον πρώτο μήνα δε (δηλαδή τον μήνα Αύγουστο του έτους 2020), οι αιτήσεις πλησίασαν τις 50.000, για να υπερδιπλασιαστούν τον δεύτερο μήνα λειτουργίας, αγγίζοντας τις 134.833 αιτήσεις. Τελικά, το πρόγραμμα «έκλεισε» την 31η Οκτωβρίου του έτους 2020, με 160.477 αιτήσεις, έχοντας καταβληθεί στους δικαιούχους μέχρι την 31η Μαΐου 2021 ποσό επιδότησης ύψους 142 εκ. ευρώ. Το Πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ», την πρώτη ημέρα λειτουργίας του μέτρησε μόλις 449 αιτήσεις, ωστόσο η μετέπειτα εξέλιξη της πορείας των αιτήσεων άμβλυνε το διστακτικό ντεμπούτο του. Για την ακρίβεια, ο μέσος όρος των ημερήσιων αιτήσεων του πρώτου μηνός, παρουσίασε αύξηση σε ποσοστό 70% σε σχέση με τις υποβληθείσες αιτήσεις της πρώτης ημέρας. Περαιτέρω, μολονότι το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων εντεινόταν όσο πλησίαζε η λήξη της προθεσμίας (την 31η Μαΐου 2021), οι οριστικοποιημένες αιτήσεις για το Πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ» ανήλθαν τελικά σε 40.314.

 

Συνεπώς, παρότι αμφότερα τα προγράμματα αναμφίβολα επιτέλεσαν τον σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκαν, τα φυσικά πρόσωπα προσέφυγαν μαζικότερα και εν πολλοίς προθυμότερα στον μηχανισμό της συνεισφοράς του Δημοσίου σε σχέση με τις επιχειρήσεις. Τούτο, πέραν της διαφορετικής τάξης – αριθμητικού – μεγέθους μεταξύ πληγέντων φυσικών προσώπων και πληγεισών επιχειρήσεων, συνάπτεται ενδεχομένως και με τα αυστηρότερα κριτήρια επιλεξιμότητας που τέθηκαν στις επιχειρήσεις έναντι των φυσικών προσώπων. Σε κάθε περίπτωση, ο μηχανισμός της συνεισφοράς του Δημοσίου αποδείχθηκε ένας ταχύς, ισορροπημένος και αποτελεσματικός τρόπος στήριξης της οικονομίας και δη εν μέσω πανδημίας, καθιστώντας σαφές, ότι η διαχείριση του ιδιωτικού χρέους δεν εξαντλείται, ούτε αρκείται, στον διεκπεραιωτικό χειρισμό των κόκκινων δανείων.