Αλέξανδρος Κασιμάτης

Προφανώς και οι ισορροπίες διαμορφώνονται με βάση την ισχύ. Ο κανόνας εφαρμόζεται σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις στη διεθνή πολιτική και στην οικονομική δραστηριότητα και φυσικά η Ευρωζώνη δεν αποτελεί εξαίρεση. Ελληνες αξιωματούχοι, που έχουν εμπειρία από τις συνεδριάσεις του Eurogroup, υποστηρίζουν ότι σε μεγάλο βαθμό υπήρχε πολύ προχωρημένη προεργασία για τα διάφορα θέματα, με τις αποφάσεις να είναι ουσιαστικά προειλημμένες και να επικυρώνονται στη συνεδρίαση, με τη Γερμανία να κρατά την μπαγκέτα.

Μπορεί η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ να κάνει δηλώσεις και θεωρητικά να προωθεί συγχωνεύσεις μεταξύ των τραπεζών προκειμένου να μεγεθυνθεί ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας, αλλά οι Γερμανοί επαναστάτησαν όταν η ιταλική Unicredit τους έπιασε στον ύπνο και βρέθηκε να ελέγχει το 21% της Commerzbank – από το οποίο το 4,5% απέκτησε μετά από πώληση που έκανε η ίδια η γερμανική κυβέρνηση. Από την πλευρά της αγοράς, η ιταλική τράπεζα έχει τριπλάσια κεφαλαιοποίηση από τη γερμανική, η οποία δανείζει κυρίως μικρομεσαίους και στηρίζει εξαγωγικές εταιρείες. Οι Γερμανοί, μπροστά στον κίνδυνο να χαθεί ο εθνικός χαρακτήρας της Commerzbank, ξέχασαν τους θεμελιώδεις κανόνες της ΕΕ και κινητοποιήθηκαν ακόμη και πολιτικά για να αποτρέψουν την ιταλική τραπεζική εισβολή.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Γερμανία αντιδρά με αυτόν τον τρόπο. Όταν γίνονταν τα βήματα για την τραπεζική ενοποίηση, ο τότε πανίσχυρος υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε έκανε επίδειξη δύναμης αγνοώντας Κομισιόν και ΕΚΤ για να διατηρήσει εκτός ελέγχου και εποπτείας της ΕΚΤ τις περίπου 1.700 τοπικές και συνεταιριστικές τράπεζες. Καθεστώς το οποίο παραμένει ως έχει και σήμερα. Και η Deutsche Bank, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και ως το 2020, βρέθηκε στη δίνη σοβαρών οικονομικών προβλημάτων τα οποία διευθετήθηκαν με σιωπηρή κρατική εγγύηση.

Το παράδειγμα των Γερμανών που καταπατούν το ευρωπαϊκό δίκαιο και τους κανονισμούς ανάλογα με το συμφέρον τους, ακολουθούν και άλλες χώρες εφόσον έχουν την ισχύ να το πράξουν ή τους το επιτρέπει η συγκυρία. Από το 2008 η αρχαιότερη ιταλική τράπεζα, η Monte di Paschi “παραπατάει”, οι Ιταλοί έχουν ρίξει δισεκατομμύρια κρατικής βοήθειας, στελέχη της τράπεζας καταδικάστηκαν για παραπλάνηση εποπτικών αρχών, το 2014 τα stress test έβγαλαν ότι λείπουν κεφάλαια 2,5 δισ. χωρίς κανείς να ζητήσει εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών για το resolution των τραπεζών.

Κι αν οι Γερμανοί μπορούν να επικαλεστούν ως ελαφρυντικό τα δημοσιονομικά μεγέθη, το ίδιο δεν ισχύει για την Ιταλία με το τεράστιο δημόσιο χρέος. Αντίθετα, με την κρίση το 2012 στην Κύπρο έκλεισε μια τράπεζα και κουρεύτηκαν οι καταθέσεις, όταν οι Κύπριοι δεν δέχθηκαν ένα ήπιο σενάριο κουρέματος. Στην Ελλάδα με την κρίση γλιτώσαμε το κούρεμα (κυρίως λόγω της σύνθεσης των καταθέσεων) και χρειάστηκε να κλείσουμε περίπου 15 τράπεζες και να αναμορφώσουμε ριζικά τον τραπεζικό τομέα.