Αλέξανδρος Κασιμάτης

Από τα πιο σύνθετα και δύσκολα προβλήματα που έχει μπροστά του το οικονομικό επιτελείο είναι τα 69,9 δισ. κόκκινων δανείων που βρίσκονται σήμερα στα χαρτοφυλάκια των servicers. Τα περισσότερα δάνεια που είχαν καλά ενέχυρα (ακίνητα αξίας σε καλές περιοχές) έχουν πλέον εξαντληθεί και έχει απομείνει ένας σκληρός πυρήνας που αποτελείται κυρίως από τρεις κατηγορίες δανείων: Ανθρώπους της μεσαίας τάξης που δεν ικανοποιούνται από τις λύσεις που προσφέρουν οι servivers και μπορούν να χρησιμοποιήσουν δικηγόρους για να αντιμετωπίσουν την πίεση, ευάλωτους δανειολήπτες που δεν έχουν δυνατότητες διευθέτησης και μια άλλη κατηγορία, που είναι αδύνατη η επικοινωνία είτε ηθελημένα, είτε πρακτικά γιατί τα στοιχεία του φακέλου παλιά και έχουν μεταβληθεί.

Από την κατάσταση αυτή προκύπτουν δύο κίνδυνοι: Ο πρώτος είναι να καθυστερήσει η εκκαθάριση ή διευθέτηση των κόκκινων δανείων και να χρειαστεί να πληρώσει το Δημόσιο, δηλαδή εμείς οι φορολογούμενοι, τις εγγυήσεις των τιτλοποιήσεων. Ο δεύτερος κίνδυνος είναι, υπό την απειλή των εγγυήσεων, να ασκηθούν αδιακρίτως πιέσεις που θα παρασύρουν και τους πραγματικά ευάλωτους δημιουργώντας κοινωνικό ζήτημα.

Για να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις η Κυβέρνηση πρέπει να φροντίσει να καταστήσει πιο ευέλικτη και λιγότερη γραφειοκρατική τη διαδικασία μεταβιβάσεων ακινήτων. Γίνονται προσπάθειες μέσω του Κτηματολογίου, αλλά και με συγκεκριμένα μέτρα όπως π.χ. η νομοθετική ρύθμιση με την οποία επιτρέπεται πλέον η μονομερής τροποποίησης της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας πολυκατοικιών από τους ενδιαφερόμενους συνιδιοκτήτες γειτονικών ιδιοκτησιών, χωρίς να απαιτείται η σύμπραξη του συνόλου συνιδιοκτητών του κτιρίου. Αν με ανοδικές τιμές στην αγορά ακινήτων και με πρόβλημα στέγης δεν μπορούν τα ακίνητα που βαρύνονται με κόκκινα δάνεια βγουν στην αγορά, δικαίως μπορεί κάποιος να είναι απαισιόδοξος.

Παράλληλα πρέπει επιτέλους να συσταθεί ο φορέας μίσθωσης και επαναγοράς ακινήτων. Το θέμα του φορέα που θα παίρνει για 12 χρόνια τα σπίτια των ευάλωτων θα τους τα νοικιάζει και στη συνέχεια εφόσον το επιθυμούν θα τους τα πωλεί, είναι σε φάση τελικής διαπραγμάτευσης από τον Ιανουάριο. Η Κυβέρνηση δεν θέλει να διαθέσει για τον φορέα κεφάλαια από τον προϋπολογισμό, το fund που θα συμμετάσχει έχει βρεθεί και τώρα είμαστε στην φάση που πρέπει να πειστούν και οι τράπεζες να συμμετάσχουν κεφαλαιακά.

Τέλος, ο εξωδικαστικός μηχανισμός για τις ρυθμίσεις χρεών έχει ενεργοποιηθεί, είναι αλήθεια πως η απόδοσή του είναι σαφώς καλύτερη σε σχέση με το παρελθόν, αλλά και πάλι ως διαδικασία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον όγκο των αιτημάτων. Σήμερα ο μηχανισμός διεκπεραιώνει περίπου 1.500 ρυθμίσεις τον μήνα, δηλαδή περίπου 55 ρυθμίσεις την ημέρα, αλλά σε εκκρεμότητα σε ποικίλα στάδια υπάρχουν περίπου 75.000 αιτήσεις. Σημειώστε πως τον εξωδικαστικό προτιμούν όσοι οφειλέτες εκτός από τράπεζες χρωστούν και σε Εφορία και ταμεία που σημαίνει ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις επηρεάζουν περισσότερο το ιδιωτικό χρέος...