Ανδρέας Ζούλας

Τα «Τέμπη» απετέλεσαν το μοναδικό «θέμα» που έδωσε σε όλα τα κόμματα της Αντιπολιτεύσεως «πολιτικό λόγο» και «απήχηση» στην κοινή γνώμη. Η γενικόλογη καταγγελία, η ουδέποτε αποδεικνυόμενη με αντικειμενικώς αδιάσειστα στοιχεία, ήταν επί σειρά μηνών το κύριο «επιχείρημα» και «όπλο» στον λόγο των κομμάτων, που σε συνδυασμό με την εύλογη ευαισθησία της κοινής γνώμης, αλλά και την αδικαιολόγητα παθητική, αρχικά, στάση της, έφερε την Κυβέρνηση στην θέση του συνεχώς απολογούμενου και κατηγορούμενου. Και επέφερε μια ουσιαστική μείωση της απήχησής της στην κοινή γνώμη, όπως αποδεικνύουν όλες οι δημοσκοπήσεις. ‘Όμως, αυτές ακριβώς φωτογραφίζουν – όλες ανεξαιρέτως – την «μεγάλη αποκάλυψη».

Και αυτή δεν αναφέρεται φυσικά στην αλήθεια για τα πραγματικά περιστατικά και αίτια του δυστυχήματος, για την οποία θα αποφανθεί τελικά μόνον η Δικαιοσύνη. Και τούτο ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στοιχεία γνωματεύσεων που τώρα έρχονται στην δημοσιότητα, ενισχύουν την άποψη ότι δεν έγινε καμία προσπάθεια συγκάλυψης και ότι το «αφήγημα» των κομμάτων της Αντιπολιτεύσεως - και όχι μόνον αυτών, αλλά και άλλων παραγόντων της δημόσιας ζωής - όχι μόνο δεν ισχυροποιείται, αλλά καταρρέει. Η «μεγάλη αποκάλυψη», πριν φθάσουμε στην «αλήθεια» της Δικαιοσύνης, είναι ότι η κοινή γνώμη, ο πολίτης καταλογίζει στα κόμματα το γεγονός ότι έκαναν απροκάλυπτη και αδίστακτη πολιτική εκμετάλλευση του δυστυχήματος. Ναι μεν καταλογίζει ευθύνη στην Κυβέρνηση ο πολίτης για την κατάσταση των σιδηροδρόμων, αλλά και για χειρισμούς μετά το δυστύχημα, αλλά σε ένα τεράστιο ποσοστό, 80%, θεωρεί ότι τα κόμματα της Αντιπολιτεύσεως έκαναν και κάνουν πολιτική εκμετάλλευση του θέματος. Αυτό σημαίνει ότι ο πολίτης θέλει μεν να μάθει την αλήθεια και θέλει επίσης να πέσει φως σε όλες τις πτυχές του θέματος, αλλά έχει πεισθεί ότι αυτό θα γίνει μέσω της Δικαιοσύνης και όχι μέσω της πολιτικής αντιπαράθεσης και της πολιτικής εκμετάλλευσης του δυστυχήματος.

Σε πολιτικό επίπεδο το δυστύχημα των Τεμπών θα συζητηθεί στην Προανακριτική Επιτροπή για το θέμα Τριαντόπουλου σε μια τελευταία συνεδρίαση, για το Πόρισμά – ή τα Πορίσματα - και απομένει πια η απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής για την παραπομπή του θέματος στο Ειδικό Δικαστήριο. Η διερεύνηση τυχόν πολιτικών ευθυνών περνά στον φυσικό Δικαστή. Παράλληλα δε προχωρεί η δικαστική διερεύνηση του δυστυχήματος, με την ολοκλήρωση των καταθέσεων και η υπόθεση θα πάρει τον δρόμο της, με δικαστική διερεύνηση και δικανικό λόγο.

Το δυστύχημα έχει βεβαίως αλλάξει τους συσχετισμούς δυνάμεων έτσι όπως αυτές καταγράφονται από δημοσκοπήσεις, με την Νέα Δημοκρατία, με μειωμένα μεν ποσοστά, αλλά πάντοτε πρώτη και με μεγάλη διαφορά. Το καταλυτικό όμως στοιχείο είναι ότι το κόμμα της κυρίας Κωνσταντοπούλου έχει περάσει σταθερά στην δεύτερη θέση. Τι σημαίνει αυτό, όταν το 80% πιστεύει ότι η Αντιπολίτευση εκμεταλλεύεται πολιτικά το θέμα; Σημαίνει κατά την κοινή κρίση ότι η κυρία Κωνσταντοπούλου υπερέβαλε όλους σε κομματική εκμετάλλευση. Είναι το «μέτρο» σε αυτή την γενική απαξίωση των κομμάτων της Αντιπολιτέυσεως. Η οποία, πρέπει να επισημανθεί, ότι δεν οφείλεται μόνο στην πολιτική εκμετάλλευση των Τεμπών, αλλά κυρίως στην πραγματική κατάσταση που επικρατεί στα κόμματα αυτά και στην αντικειμενική αδυναμία τους να προβληθούν ως μελλοντικοί φορείς εξουσίας. Προς τους οποίους μπορεί να στραφεί με εμπιστοσύνη ο πολίτης.

Το τελευταίο αυτό καταφαίνεται και από την όλη εικόνα που δίνουν τα κόμματα αυτά - και αναφέρομαι στο ΠΑΣΟΚ και στον Σύριζα, που έχουν ασκήσει εξουσία – αλλά και από το γεγονός ότι είναι σχεδόν μοναδικό φαινόμενο το κυβερνών κόμμα, στο μέσον πια της θητείας του να προηγείται κατά δέκα μονάδες από το δεύτερο κόμμα (και πολύ περισσότερο από τα δύο άλλα), και μάλιστα ευρισκόμενο στην δεύτερη, συνεχή, θητεία του. Αυτό δεν έχει προηγούμενο. Ο κανόνας είναι ότι το πρώτο σε δύναμη αντιπολιτευτικό κόμμα, στα μέσα της θητείας, προηγείται του κυβερνητικού κόμματος. Ο «κανόνας» αυτός σπανίως ανετράπη κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Μέχρι τις προσεχείς εκλογές, - που θα γίνουν το 2027, όπως επανέλαβε στην συνεδρίαση της Κ.Ο. της Νέας Δημοκρατίας ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, - απομένουν είκοσι πέντε μήνες. Το χρονικό διάστημα αυτό είναι κρίσιμης σημασίας, και για θέματα άμεσης κυβερνητικής πολιτικής, αλλά και για ανοιχτά επί πολλές δεκαετίες θεσμικά ζητήματα, η ρύθμιση των οποίων έχει προ πολλού ωριμάσει.

Το πρώτο και μέγα, άμεσης προτεραιότητας ζήτημα, είναι η οργάνωση μιας γενικής άποψης σε πρώτη φάση, αλλά και ενός γενικού πλαισίου δράσεως ενόψει της πρωτοφανούς καταστάσεως που δημιουργεί - και για την Ελλάδα, φυσικά - η νέα «οικονομική πολιτική Τράμπ. Πόσο θα επηρεάσει την Ελλάδα ένας γενικευμένος «οικονομικός πόλεμος». Ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε, ως πρώτη κίνηση, την σύγκληση του Οικονομικού Συμβουλίου, και σε συνάρτηση με τον γενικότερο ευρωπαϊκό σχεδιασμό θα υπάρξει ένα πλαίσιο πολιτικής. Στο οποίο πρέπει και ο πολίτης να ανταποκριθεί, σε μια πανεθνική προσπάθεια που μπορεί να κληθούμε να καταβάλουμε. Τα κόμματα της Αντιπολιτεύσεως συνειδητοποιούν την κατάσταση ή θα περιμένουν για να καταλογίσουν στην Κυβέρνηση λάθη και παραλείψεις; Δεν μπορώ να γνωρίζω, περιοριζόμενος πάντως σε μια αισιόδοξη προσδοκία να μη σπεύσουν και εδώ να ακολουθήσουν την κυρία Κωνσταντοπούλου στους ακροβατισμούς μεταξύ «δραχμής και ευρώ».

Είναι ακόμη το τεράστιο θέμα της παρεμβάσεως στο θεσμικό επίπεδο, με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Περιλαμβάνει τρεις μεγάλες τομές η θεσμική αυτή παρέμβαση. Τις αναφέρω εν τάχει, επιφυλασσόμενος να επανέλθω κατά τρόπο εξειδικευμένο στο τεράστιο αυτό θέμα:

-Πρώτη τομή είναι η υπερώριμη και από τους πάντες αναμενόμενη κατάργηση της ειδικής δωσιδικίας μελών της Κυβερνήσεως, με την τροποποίηση του άρθρου 86 του Συντάγματος, ώστε πρόσωπα που είναι ή που διετέλεσαν υπουργοί και υφυπουργοί να διώκονται και να δικάζονται, όπως όλοι οι πολίτες.

-Στενότατα συνδεδεμένη με την πρώτη αυτή τομή είναι και η δεύτερη. Είναι και αυτή η τομή κοινή απαίτηση. Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος αναδείξεως της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, η οποία κατά το Σύνταγμα του 1975 καθιερώθηκε να ορίζεται με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, από την Κυβέρνηση.

-Τρίτη, μεγάλης κοινωνικής, οικονομικής, επιστημονικής και εθνικής τέλος σημασίας είναι η τομή που πρέπει επιτέλους να γίνει με την κατάργηση της συνταγματικής απαγόρευσης να ιδρύονται Ιδιωτικά - μη Κρατικά - Πανεπιστήμια. Ήδη έχει εκδηλωθεί ζωηρότατο ενδιαφέρον από μεγάλα, διεθνούς φήμης και κύρους Πανεπιστήμια, να ιδρύσουν στην Ελλάδα Παραρτήματά τους.

Η αναθεώρηση των σχετικών διατάξεων του Συντάγματος θα ήταν ευχής έργο να περιβληθεί της μεγαλύτερης δυνατής πολιτικής συναινέσεως, ώστε οι τομές αυτές, να λειτουργήσουν και να αποδώσουν στον μέγιστο βαθμό και σε κοινωνικό επίπεδο.

Στον κατάλληλο χρόνο, κατά την πρόοδο του Κυβερνητικού έργου και προγράμματος, η Κυβέρνηση θα κινήσει τις σχετικές διαδικασίες, φέρνοντας σε δημόσια συζήτηση τις σκέψεις και προτάσεις της. Θα ανταποκριθούν τα λοιπά κόμματα, ώστε, ως σύνολο, ο πολιτικός μας κόσμος επιδιώκοντας την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση στις ανάγκες της κοινωνίας; Ή και εδώ θα έχουμε την μικροκομματική και μικρόψυχη αναζήτηση του «κομματικούς κέρδους» που θα μετριέται σε «ψηφαλάκια» των εκλογών του 2027;