Άννα Κορσάνου

Η πτώχευση παρουσιάζεται ως δεύτερη ευκαιρία για ανθρώπους που είναι οικονομικά «μπλοκαρισμένοι» κυρίως πρώην επιχειρηματίες, εμπόρους, ανθρώπους σχετικά νέους, με ικανότητες και γνώσεις και διάθεση για εργασία που όμως λόγω προηγούμενων χρεών βρίσκονται στο οικονομικό περιθώριο με δεσμευμένους τραπεζικούς λογαριασμούς, χωρίς φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, χωρίς να μπορούν να έχουν οι ίδιοι νέα επιχειρηματική δραστηριότητα.

Πλέον ακόμα και μέσα στην πανδημία πολλοί τομείς της οικονομίας τρέχουν με θετικούς ρυθμούς. Παρουσιάζεται πολύ αυξημένο ενδιαφέρον για αγορά ακινήτων με συνακόλουθη αύξηση των τιμών. Τα επαγγέλματα γύρω από την οικοδομή που βρίσκονταν σε μαρασμό τα προηγούμενα έτη πλέον βλέπουν σχετικά ανοδική πορεία στον κύκλο εργασιών τους, η αγορά τροφίμων επίσης λειτούργησε και λειτουργεί ανοδικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τομείς της οικονομίας που λόγω της πανδημίας αποδυναμώθηκαν. Ασφαλώς και οι οικονομικές συγκυρίες δεν είναι για όλους ίδιες. Όσο όμως και αν μας ξενίζει ή αν θυμώνει ιδίως ανθρώπους που δυσκολεύονται οικονομικά λόγω ατυχιών ή αρνητικών συγκυριών, η πραγματικότητα δείχνει ότι υπάρχουν τομείς της οικονομίας που είναι κερδοφόρες. Επομένως επαγγελματίες που έχουν όλες τις ικανότητες να δραστηριοποιηθούν με επιτυχία ξανά, που γνωρίζουν το αντικείμενο εργασιών τους, θέλουν να απαλλαγούν από το βαρίδιο των χρεών προηγούμενων ετών και να μπορέσουν να ξεκινήσουν μια νέα δική τους επιχειρηματική δραστηριότητα.

Ο πτωχευτικός νόμος λοιπόν για κάποιους είναι καταστροφή δηλαδή για όσους έχουν σχετικά χαμηλά χρέη και ακίνητη περιουσία που δεν θέλουν με τίποτα να απωλέσουν, για άλλους όμως είναι μια ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Δηλαδή για όσους έχουν υψηλά χρέη ιδίως στο Δημόσιο,(το οποίο στην περίπτωση χρεών σε μπλοκάρει σε πολλές οικονομικές συναλλαγές ) , δεν έχουν ακίνητη περιουσία, ή έχουν ακίνητη περιουσία ήδη δεσμευμένη, ή δεν τους πειράζει η απώλεια της περιουσίας τους και κυρίως θέλουν να δραστηριοποιηθούν ξανά ως επαγγελματίες. Για την πρώτη κατηγορία που αναφέραμε παραπάνω η λύση που παρέχεται είναι η ρύθμιση του εξωδικαστικού μηχανισμού, όπου δεν επέρχεται απώλεια περιουσιακών στοιχείων.

Πτωχευτική ικανότητα έχουν τα φυσικά πρόσωπα και τα νομικά πρόσωπα πχ εταιρείες με οικονομικό σκοπό, όχι όμως οι δημόσιοι οργανισμοί. Σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών. Τεκμαίρεται η παύση πληρωμών αν το χρέος είναι άνω των 30.000 ευρώ και το 40% των οφειλών του τουλάχιστον δεν εξυπηρετείται για διάστημα 6 μηνών τουλάχιστον. Στην πτώχευση μικρού αντικειμένου ο οφειλέτης πρέπει να έχει περιουσία κάτω των 350.000 ευρώ, καθαρό ύψος κύκλου εργασιών έως 700.000 ευρώ και μέσος όρος απασχολούμενων 10 άτομα. Και φυσικά πρόσωπα μπορούν να αποτελούν μικρή οντότητα και να εντάσσονται στην πτώχευση μικρού αντικειμένου. Στην περίπτωση αυτή η διαδικασία δεν ξεκινά με δικαστήριο αλλά με αίτηση στο ηλεκτρονικό μητρώο φερεγγυότητας, όπου γίνεται η υποβολή. Με απλά λόγια γίνεται αίτηση μέσω ειδικής πλατφόρμας μέσω του πληρεξουσίου δικηγόρου του οφειλέτη, όπου επισυνάπτονται οι οφειλές σε όλους του πιστωτές, φορολογικά στοιχεία, παράβολο 250 ευρώ του ΤπΔ και η αίτηση δημοσιοποιείται στο ηλεκτρονικό μητρώο για διάστημα 30 ημερών.

Στο διάστημα αυτό υπάρχει η δυνατότητα για κάποιον πιστωτή να ασκήσει παρέμβαση μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος και ανοίγει δικαστική διαδικασία. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε κάποιες περιπτώσεις είναι όφελος για τον οφειλέτη να πτωχεύσει και ζημία για τον πιστωτή που δεν θα λάβε τίποτα για την απαίτησή του ή θα λάβει ελάχιστα. Μετά το διάστημα των 30 ημερών εκδίδεται δικαστική απόφαση από το Ειρηνοδικείο όπου ορίζεται εισηγητής ειρηνοδίκης που διορίζει σύνδικο. Εδώ ο νόμος εξαιρεί τον ορισμό συνδίκου σε κάποιες περιπτώσεις για αυτό ο νόμος είναι πολύ αναλυτικός και απαιτεί πολύ μελέτη. Η αίτηση πτώχευσης μπορεί να κατατεθεί και από πιστωτή του οφειλέτη ή από τον εισαγγελέα πρωτοδικών και ενημερώνεται ο οφειλέτης εντός 15 ημερών.

Η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση καταχωρείται ατελώς στο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολόγιο όπου υπάρχει καταχωρημένη η περιουσία του οφειλέτη. Η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσία του οφειλέτη όπου κι αν βρίσκεται. Από τη κήρυξη της πτώχευσης έως την απαλλαγή δηλαδή διάστημα 1 έως 3 έτη στην πτωχευτική περιουσία ανήκει και μέρος του ετήσιου εισοδήματος που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Εξαιρούνται τα εισοδήματα από την πτωχευτική περιουσία όταν η περιουσία του οφειλέτη υπερβαίνει κατά 10% σε αξία τις συνολικές υποχρεώσεις και η αξία της περιουσίας είναι τουλάχιστον 100.000 ευρώ. Η περιουσία του συζύγου δεν περιλαμβάνεται στην πτωχευτική περιουσία παρά μόνο αν μεταξύ των συζύγων ισχύει το σύστημα κοινοκτημοσύνης κάτι που σπάνια συμβαίνει. Προσοχή εδώ από την οποιαδήποτε απαλλαγή χρεών δεν ωφελείται εγγυητής ή συνοφειλέτης που εξακολουθεί να χρωστά τις οφειλές. Ο οφειλέτης απαλλάσσεται όλων των χρεών του ανεξαρτήτως αν έχουν αναγγελθεί όλοι οι πιστωτές ή όχι, σε διάστημα 36 μηνών από την κήρυξη της πτώχευσης, ή ενός έτους αν η περιουσία του οφειλέτη υπερβαίνει κατά 10% σε αξία τις συνολικές υποχρεώσεις και η αξία της περιουσίας είναι τουλάχιστον 100.000 ευρώ.

Για να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά ο πτωχός πλέον οφειλέτης πρέπει να έχει απαλλαγεί από τις οφειλές του δηλαδή το διάστημα που είπαμε παραπάνω 1 έως 3 έτη. Σε κάθε περίπτωση ο οφειλέτης μπορεί να διοριστεί δημόσιος υπάλληλος, να εργαστεί ως ιδιωτικός υπάλληλος, να ασκήσει το επάγγελμά του άμεσα από την κήρυξη της πτώχευσης καθώς δεν ανακαλείται η επαγγελματική του άδεια. Η απαλλαγή από τα χρέη μπορεί να ανατραπεί εντός τριετίας από την απαλλαγή από το πτωχευτικό δικαστήριο αν αποδειχθεί ότι ο οφειλέτης παρέλειψε δολίως την περιουσία του, ή δεν τήρησε τις υποχρεώσεις του σύμφωνα με το σχέδιο πληρωμών.

Γενικά η κατάσταση της υπερχρέωσης είναι μια σοβαρή κατάσταση που δημιουργεί αρνητικές συνέπειες και επιπτώσεις και στον ψυχισμό του ατόμου και στην οικογενειακή του ζωή με τριβές και διαμάχες, επίρριψη ευθυνών και στην οικονομική του εξέλιξη. Προβλήματα και χρέη που έχουν δημιουργηθεί και διατηρούνται για μια δεκαετία και παραπάνω δεν είναι δυνατόν να διευθετηθούν ή να επιλυθούν μέσα σε μερικούς μήνες, ή με πανεύκολο τρόπο. Γεγονός είναι ότι η τύχη και η συγκυρία παίζει μεγάλο ρόλο καθώς έχουν υπάρξει περιπτώσεις χρεωμένων προσώπων που μέσω προηγούμενων ευνοϊκών νόμων, ή τακτικών διαγραφής χρεών από τις τράπεζες πριν τη μεταβίβαση των δανείων τους απηλλάγησαν από σημαντικό μέρος των χρεών τους. Εν τούτοις υπάρχουν πολλοί ακόμα δανειολήπτες που δεν έχουν μπορέσει να βρουν λύση και φοβούνται ότι θα αφήσουν χρέη στα παιδιά τους. Η λύση είναι η ενημέρωση για τους ισχύοντες νόμους και ρυθμίσεις και η συνεχής προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος και μεγάλη σύνεση ως προς την ανάληψη νέων δανείων έστω και χαμηλών ποσών που φειδωλά αρχίζουν να παρέχουν οι Τράπεζες.


Άννα Κορσάνου
Δικηγόρος-Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια