Αργύρης Παπαστάθης

Ο ορίζοντας στην καλύτερη περίπτωση θα είναι διετής, ως τις Ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές κάλπες του Ιουνίου του 2019, χωρίς να αποκλείονται όμως και εκπλήξεις. Οι εκπλήξεις, π.χ. οι πρόωρες εκλογές το πρώτο εξάμηνο του 2018, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματικότητα του success story, δηλαδή από το πόσο θα αντέξει στο κρας-τεστ με την καθημερινότητα των πολιτών.

Το έργο -οι τυμπανοκρουσίες ότι τα βάσανα τελείωσαν και ήρθαν καλύτερες μέρες- το έχουμε ξαναδεί. Το 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου στήριξε το εγχείρημα σε μετρήσιμα στοιχεία. Η Ελλάδα πέτυχε το 2013 για πρώτη φορά μέσα στην κρίση πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο πιστοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2014 από την Eurostat. Το γεγονός αποτέλεσε τη βάση για τη δοκιμαστική έξοδο στις αγορές δύο φορές το 2014 και συνδέθηκε με το πρώτο έτος ανάπτυξης μετά από 6 χρόνια ύφεσης (2008-2013).

Πέρα όμως από την άσκηση πολιτικού κυνισμού από τον Αρχηγό της τότε αντιπολίτευσης, ο οποίος έπεισε τους πολίτες ότι το φως που είχε όντως φανεί στην άκρη του τούνελ ήταν το τρένο που ερχόταν να τους πατήσει, και το ίδιο το success story αποδείχθηκε τελικά πολιτικά αδύναμο, αν όχι καταστροφικό. Τα αρνητικά αποτελέσματα φάνηκαν στις Ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014 και αργότερα στις εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 τις οποίες προκάλεσε ο πανίσχυρος τότε ΣΥΡΙΖΑ.

Πολλοί αναρωτιούνται ακόμη γιατί απέτυχε τόσο παταγωδώς το success story παρότι στηριζόταν σε πραγματικά στοιχεία: όντως το έλλειμμα έγινε πλεόνασμα, η ύφεση έγινε ανάπτυξη και ο αποκλεισμός από τις αγορές τερματίστηκε (έστω με δοκιμαστικές εκδόσεις ομολόγων). Άραγε ο λόγος ήταν αποκλειστικά οι υποσχέσεις του κ. Τσίπρα και η πειστική περιγραφή από μέρους του μιας μαύρης πραγματικότητας την ώρα που τα πράγματα πήγαιναν να βελτιωθούν;

Δεν ήταν μόνο αυτό. Ένας από τους βασικούς λόγους αποτυχίας ισχύει κάθε φορά που μια οικονομία βγαίνει από την ύφεση: η βελτίωση δεν γίνεται αισθητή αμέσως στην πραγματική οικονομία. Παρότι η ανάκαμψη καταγράφεται στους δείκτες οι πολίτες δεν αντιλαμβάνονται γρήγορα τη βελτίωση ούτε στις προοπτικές, ούτε στην τσέπη τους. Συνήθως απαιτείται ένα διάστημα 12 έως 18 μηνών διαρκούς ανόδου.

Το 2014, κόντρα στο success story των Σαμαρά-Βενζιέλου που δεν απέκτησε «ρίζες», ο κ. Τσίπρας πρόλαβε να πείσει ότι τα χειρότερα έρχονται και να ζητήσει ψήφο για λύτρωση από «τα δεσμά των μνημονίων».

Καμιά φορά όμως τα φέρνει έτσι η ζωή που είναι σαν να βλέπουμε το ίδιο έργο σε επανάληψη. Ο κ. Τσίπρας ποντάρει τώρα ως Πρωθυπουργός στο δικό του success story για την οικονομία (συν ολίγη «καταπολέμηση της διαπλοκής») για να ανακόψει τη βύθιση των ποσοστών του κόμματός του στις δημοσκοπήσεις.

Το πρόβλημα θα είναι ξανά το ίδιο. Άλλα θα ακούν οι πολίτες και άλλα θα βιώνουν. Μάλιστα υπάρχει και κάτι ακόμη: η χώρα δεν ξεμπέρδεψε με τα μέτρα καθώς οι περικοπές στις συντάξεις και στο αφορολόγητο είναι μπροστά μας, τη διετία 2019-2020. Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο το success story των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να κυλήσει στη σφαίρα της φαρσοκωμωδίας καθώς οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης θα συνδυάζονται στη συνείδηση της κοινής γνώμης με την αναμονή των ψηφισμένων από την ίδια μέτρων. 

Υπάρχει λοιπόν ένα ενδεχόμενο το success story να γυρίσει μπούμερανγκ: αντί να εξευμενίσει τους θυμωμένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ (με την απόσταση μεταξύ λόγων και έργων) να τους εξοργίσει ακόμη περισσότερο καθώς θα ακούνε για καλύτερες μέρες και δεν θα τις βλέπουν. Σε αυτή την περίπτωση, το success story αντί για ανάχωμα θα λειτουργήσει ως επιταχυντής της φθοράς και οι εκλογές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018 θα γίνουν μονόδρομος. Άλλωστε, εκτός των άλλων, του χρόνου το καλοκαίρι θα πρέπει να υπογραφεί και επίσημα το Τέταρτο Μνημόνιο.