Αριάδνη Νούκα

Αυτή η συνταρακτική εξέλιξη έθεσε ξανά σε επίκαιρη συζήτηση το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας .

Ο άνδρας που κατηγορείται ότι τη δολοφόνησε μαζί με έναν φίλο του και βρίσκεται ήδη προφυλακισμένος είχε προηγουμένως καταδικαστεί για μια σειρά περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία τόσο η δολοφονηθείσα Γεωργία όσο και το οικογενειακό και φιλικό της περιβάλλον δεν γνώριζαν και δεν είχαν δικαίωμα να πληροφορηθούν.

Σε αντίθεση, σε χώρες όπως η Αγγλία, η Ουαλία, η Βόρεια Ιρλανδία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Μάλτα, η πληροφόρηση για το βίαιο και κακοποιητικό παρελθόν ενός συντρόφου είναι δικαίωμα που έχουν οι πολίτες και προστατεύεται από τον νόμο.

Οι χώρες αυτές, στο πλαίσιο της προληπτικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, έχουν θεσμοθετήσει ένα σύστημα αποκάλυψής της, προσφέροντας το «δικαίωμα να ρωτάς» και το «δικαίωμα να γνωρίζεις».

Το πρώτο, αφορά τη δυνατότητα ενός ατόμου να ζητήσει πληροφορίες από τις αστυνομικές αρχές σχετικά με το προηγούμενο ιστορικό του συντρόφου του για να διαπιστώσει εάν έχει προηγηθεί ιστορικό ενδοοικογενειακής βίας ή/και βίαιων πράξεων. Το ίδιο δικαίωμα παρέχεται και τρίτα πρόσωπα του οικογενειακού ή φιλικού περιβάλλοντος.

Το δεύτερο αφορά τη δυνατότητα των αστυνομικών να αποκαλύπτουν με δική τους πρωτοβουλία την κακοποιητική και βίαιη συμπεριφορά ενός ατόμου που μπορεί να επηρεάσει την ασφάλεια του συντρόφου του.

Και στις δύο περιπτώσεις οι αστυνομικοί προτού αποκαλύψουν οποιαδήποτε σχετική πληροφορία, θα επιβεβαιώσουν την ταυτότητα του ατόμου που ζητά τις πληροφορίες, ποιες είναι οι ανησυχίες του, γιατί υποβάλλει αίτηση και θα ελέγξουν το επίπεδο του υφιστάμενου. Η αποκάλυψη των πληροφοριών που γίνεται μέσα στο πλαίσιο της προστασίας προσωπικών δεδομένων συνοδεύεται από σύμφωνο εμπιστευτικότητας. Συνοδεύεται ταυτόχρονα και από ένα ισχυρό σχέδιο ασφάλειας, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του πιθανού θύματος ή του θύματος.

Στην Αγγλία και την Ουαλία που νομοθέτησαν πρώτες το «δικαίωμα να ρωτάς» το έτος 2014 χάρη στην 5ετή εκστρατεία ενός πατέρα που δολοφονήθηκε η κόρη του από τον πρώην σύντροφο της με βαρύ κακοποιητικό παρελθόν, από τα 12.192 αιτήματα που υποβλήθηκαν στις αστυνομικές αρχές μέσα σε ένα έτος το 52% κατέληξε σε αποκάλυψη πληροφοριών. Αυτό το υψηλό ποσοστό καταδεικνύει περίτρανα, ότι το εν λόγω σύστημα έχει τον δυναμισμό να εξελιχθεί σε ένα ζωτικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας.

Στην Ελλάδα το έτος 2022, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση για την ενδοοικογενειακή βία, καταγγέλθηκαν 13.566 περιστατικά, με εκρηκτική αύξηση της τάξης του 103,5% συγκριτικά με το έτος 2021. Από αυτά τα 3.000 αφορούσαν συντροφικές σχέσεις.

Ως δικηγόρος της οικογένειας της Γεωργίας αισθάνθηκα την επιτακτική ανάγκη να επισημάνω αυτές τις πληροφορίες με την ελπίδα ότι θα αποτελέσουν το πρώτο βήμα προς την προώθηση της νομοθεσίας που αφορά το δικαίωμα αυτό στη χώρα μας. Για το θέμα έχω αναρτήσει και σχετικό βίντεο στο TikTok.

* Η Αριάδνη Νούκα είναι Δικηγόρος, Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής-Κοινωνικής Δικαιοσύνης και Eλληνισμού «ΕΥΝΟΜΙΑ»