Βασίλης Πολίτης

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χαφτάρ έχει επανειλημμένα δηλώσει δημόσια ότι η ΑΟΖ ανήκει αποκλειστικά στη Λιβύη και την Ελλάδα και ότι η Τουρκία δεν έχει λόγο να αμφισβητεί την υφαλοκρηπίδα της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει μάλιστα καταγγείλει την παράνομη αυτή συμφωνία στον ΟΗΕ έχοντας ως σύμμαχο στην απόφαση αυτή και τον Πρόεδρο του Λιβυκού Κοινοβουλίου Αγκίλα Σάλεχ, που έχει έδρα στο Τομπρούκ και πρόσφατα επισκέφτηκε την Αθήνα κατόπιν προσκλήσεως του ομολόγου του Κου Τασούλα.

Σήμερα λοιπόν Τετάρτη 18/12 που γράφονται αυτές οι γραμμές τα στρατεύματα του Χαφτάρ έχουν φθάσει στην πλατεία Σαλαχεντιν 1500 μόλις μέτρα από την κεντρική πλατεία της Τρίπολης Νταχρα που βρίσκεται το προεδρικό μέγαρο και η έδρα της κυβέρνησης Σάρατζ και η Τρίπολη είναι πλέον θέμα ημερών για να πέσει ολοσχερώς . Το καλό είναι ότι οι κάτοικοι της Τρίπολης βλέπουν τα στρατεύματα του Χαφτάρ σαν απελευθερωτές και έτσι η αντίσταση είναι μηδαμινή στις διάφορες μάχες από σπίτι σε σπίτι, παρόλο που οι παραστρατιωτικές οργανώσεις του Σάρατζ χρησιμοποιούν ακόμη και μικρά παιδιά σαν ασπίδα στις εκ του συστάδην μάχες. Ταυτόχρονα η πολεμική αεροπορία του Χαφτάρ αποτελούμενη από 25 Μιγκ-29 και ένα F-1 Μιράζ έχει εξαπολύσει συνεχείς αεροπορικές επιδρομές εναντίον της Μισουρατα , μίας πόλης προπύργιο της Τουρκολιβυκής κοινότητας και πολλών τζιχαντιστών. Μπορεί βέβαια το καθεστώς της Βεγγάζης να ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της Λιβυκής επικράτειας αλλά υπάρχουν ακόμα πολλές βασικές πόλεις όπως η Sirte ,Az-Zawiyah ,Zuwara που βρίσκονται ακόμα υπό τον έλεγχο των παραστρατιωτικών οργανώσεων του Σαράτζ και που σύντομα από ότι φαίνεται θα τεθούν υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων του Χαφτάρ.

Η λαϊκή εξέγερση κατά του καθεστώτος Μουαμάρ αλ Καντάφι που ξεκίνησε το 2011 στη Λιβύη και οδήγησε τελικά στην πτώση της κυβέρνησης και στον θάνατό του τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έχει οδηγήσει τη χώρα, από τότε μέχρι σήμερα, σε μία κατάσταση πολιτικής αναρχίας και συνεχιζόμενου εμφυλίου πολέμου. Οι ΗΠΑ του Ομπάμα και της Χίλαρι Κλίντον, ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και πολλά μεμονωμένα κράτη που αρχικά υποστήριξαν με στρατιωτικές επιχειρήσεις και παρασκηνιακές διπλωματικές ενέργειες την πτώση του Καντάφι, δεν περίμεναν ποτέ βέβαια ότι το κράτος 8 χρόνια μετά θα βρισκόταν διαιρεμένο στα δύο (της Τρίπολης και της Βεγγάζης), με πολιτικές κυβερνήσεις εκατέρωθεν χωρίς εκλογές και πολλά άλλα ανεξάρτητα «κρατίδια/βιλαέτια» που βρίσκονται υπό τον έλεγχο παραστρατιωτικών οργανώσεων (ISIS) ή φυλών νομάδων της ερήμου (TUAREG).

Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) της Δυτικής Λιβύης, υπό τον Φαγιέζ αλ Σαράτζ, που εδρεύει στην Τρίπολη που αναγνωρίστηκε από τον ΟΗΕ το 2015 ως η επίσημη Λιβύη μετά από πολλές διπλωματικές πιέσεις της Βρετανίας, Τουρκίας και της Ιταλίας, είναι καθαρά Ισλαμική και είναι η μόνη που έχει δικαίωμα να συναλλάσσεται με τράπεζες του εξωτερικού, να πουλά το παραγόμενο πετρέλαιο της Λιβύης σε επίσημους αγοραστές του εξωτερικού και να κάνει εισαγωγές / εξαγωγές άλλων καταναλωτικών αγαθών και προϊόντων. Υποστηρίζεται φανερά από την Τουρκία, το Κατάρ, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα που εκδιώχθηκε από την Αίγυπτο, αλλά και από την επίσημη Ε.Ε., πρωτοστατούσης της Ιταλίας σαν χώρας που έχει ιδιαίτερα πετρελαϊκά συμφέροντα στην περιοχή λόγω των πετρελαιοπηγών που διαχειρίζεται διαχρονικά εκεί η κρατική εταιρεία πετρελαίων ΕΝΙ. Η χαοτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα αυτή τη στιγμή έχει δώσει βέβαια χώρο στο αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Χαλιφάτο να διεισδύσει ως τρομοκρατική οργάνωση σε πολλές περιοχές της Λιβύης, έχοντας πάνω από 6.000 μαχητές διεσπαρμένους σε θύλακες που ελέγχονται από την κυβέρνηση της Δυτικής Λιβύης και μάλιστα υπό την αφανή προστασία και ανοχή του Ερντογάν σύμφωνα με τα λεγόμενα αξιωματούχων της κυβέρνησης του Χαφτάρ.

Από την άλλη πλευρά η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, με πρωτεύουσα τη Βεγγάζη στην Κυρηναϊκή, υπό τον Στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ υποστηρίζεται ανοιχτά από την Αίγυπτο, τα ΗΑΕ, τη Σαουδική Αραβία και διακριτικά από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, η οποία μάλιστα πρόσφατα κατηγορήθηκε από τον Ερντογάν ότι ενισχύει το κράτος του Χαφτάρ με αμυντικό εξοπλισμό, όπλα, πυραύλους τύπου JAVELLIN και εξοπλισμένα ταχύπλοα σκάφη τύπου SLINGER 1200 σχεδιασμένα για ειδικές επιχειρήσεις ανορθόδοξου πολέμου. Πρόσφατα μάλιστα η Ιταλία βλέποντας την επικράτηση του Χαφτάρ στο 82% του εδάφους της Λιβύης άλλαξε στάση και ξεκίνησε μια νέα πολιτική προσέγγισης του καθεστώτος Χαφτάρ στέλνοντας μάλιστα τον υπουργό Εξωτερικών Λουίτζι Ντέ Μαγιο για επαφές και συνομιλίες τόσο με τον Πρόεδρο της Βουλής Αγκίλα Σάλεχ στην πόλη Αλ Κούμπα όσο και με τον Στρατάρχη Χαφτάρ στην περιοχή Αλ Ρίγμα. Οι Ιταλοί μάλιστα προσέφεραν και ένα αεροσκάφος νοσοκομειακής υποστήριξης για τις ανάγκες των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Ο Στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, που είναι αμερικανός υπήκοος, ιδιότητα που απέκτησε όταν έζησε επί 20 χρόνια στις ΗΠΑ αυτοεξόριστος, κυνηγημένος από τον Καντάφι, είναι ο άνθρωπος που αυτή τη στιγμή πολεμά μόνος του τους Τζιχαντιστές στην περιοχή, με τις «ευλογίες» του Άμπντελ Φάταχ Αλ Σίσι, Προέδρου της Αιγύπτου, του Προέδρου της Ρωσίας Βλαδίμηρου Πούτιν και άτυπα του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν. Πριν αρκετούς μήνες ο Στρατάρχης Χαφτάρ που αξίζει να σημειωθεί ότι είναι αναγνωρισμένος από τον ΟΗΕ σαν αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Λιβύης αλλά όχι σαν Πρόεδρος της Κυβέρνησης κατηγόρησε την Τουρκία ότι προμηθεύει την Κυβέρνηση της Δυτικής Λιβύης με εξοπλισμένα Drones τύπου Μπαϊρακτάρ, Αικιντζί, φορητό οπλισμό, άρματα μάχης τύπου ALTAY, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού τύπου Κίρπι και Τούρκους εκπαιδευτές των Ειδικών Δυνάμεων. Μάλιστα σε μάχες που έγιναν έξω από την Τρίπολη πριν από μερικούς μήνες συνελήφθηκαν έξι ανώτατοι Τούρκοι στρατιωτικοί εν αποστρατεία (Στρατηγοί, Ναύαρχοι, Πτέραρχοι), οι οποίοι πιθανόν να βρίσκονταν στη Δυτική Λιβύη ως αμυντικοί σύμβουλοι στην κυβέρνηση του Φαγιέζ αλ Σαράτζ.

Βέβαια, μέσα από όλη αυτή τη γεωπολιτική σκακιέρα της Λιβύης λείπει ένας βασικός παίκτης που έχει άμεσα οικονομικά συμφέροντα με το κράτος της Λιβύης, όποιο τελικά και αν καταλήξει αυτό να είναι και αυτός ο παίκτης είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα έχοντας κοινά σύνορα στην ΑΟΖ με τη Λιβύη δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει εκδηλώσει κάποια αντίδραση ή ενέργεια για να οριοθετήσει επιτέλους την ΑΟΖ που της ανήκει, ούτε έχει πάρει κάποια θέση υπέρ του ενός ή του άλλου κράτους.

Η Ελλάδα άμεσα πρέπει να πάρει θέση, και να λήξει σύντομα το θέμα της ΑΟΖ με τη Λιβύη οριοθετώντας συντεταγμένες, ένα θέμα που είχαν αφήσει «κάτω από το χαλί» οι προηγούμενες κυβερνήσεις λαμβάνοντας υπόψη ίσως μια σημαντική παράμετρο που μπορεί να βοηθήσει στις όποιες παρασκηνιακές διπλωματικές συζητήσεις, ότι το δεξί χέρι του Χαφτάρ που υποστηρίζει τις ελληνικές θέσεις για την ΑΟΖ, είναι ένας Ναύαρχος ο αρχηγός του Λιβυκού Ναυτικού, ο οποίος έχει σπουδάσει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στην Ελλάδα, αγαπάει τη χώρα μας και μιλάει άριστα ελληνικά, ο Φαράζ Ελ Μακντάουι. Η Τουρκία με την παράνομη αυτή συμφωνία δεν επιδιώκει μόνο να οικειοποιηθεί πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων που βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νότια της Κρήτης ,στην Ρόδο, Κάρπαθο και στο Καστελόριζο - όπως αυτή ορίζεται από την αρχή της μέσης γραμμής και όχι της ευθυδικίας- αλλά και να δημιουργήσει ένα ευρύ αμυντικό –οικονομικό τείχος στην Ανατολική Μεσόγειο αποκόπτοντας την Ελλάδα από την Κύπρο.

Ο Φαράζ Ελ Μακντάουι επανειλημμένως έχει δηλώσει δημόσια ότι η συμφωνία Άγκυρας- Τρίπολης είναι άκυρη και μόλις ο Χαφτάρ γίνει κυβέρνηση για όλη την Λιβύη θα «σχίσει» την συμφωνία. Είναι λοιπόν η κατάλληλη ώρα αν η Ελλάδα θέλει να γίνει ισχυρός παίκτης στην γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσόγειου να ανοίξει «ταχύτητες» στην διπλωματική κούρσα και να πρωτοστατήσει σαν βασικός ρυθμιστής των εξελίξεων στην «αυριανή» Λιβύη του Χαφτάρ.