Βασίλης Στεφανακίδης

Αίφνης λοιπόν ανακαλύψαμε την απειλή της λειψυδρίας και τώρα η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι με τα νερά τρέχουν να βρουν λύσεις ώστε να μη διψάσουμε τα επόμενα χρόνια και κυρίως στην Αττική όπου διαβιοί ο μισός πληθυσμός της χώρας. Εκτός από τις γενικές οδηγίες προς τους καταναλωτές να μην κάνουν σπατάλες στο ξύρισμα, στο πλύσιμο των λαχανικών και στο μπάνιο που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, μάθαμε προχθές και για την... αναπροσαρμογή των τιμολογίων (sic!) για όσους καταναλώνουν περισσότερο νερό.

Μάλιστα, λέχθηκε πως οι αυξήσεις αυτές από ένα επίπεδο κατανάλωσης και πάνω (δεν διευκρινίστηκε ακριβώς ποιο) θα είναι στα επίπεδα του πληθωρισμού και η επιβάρυνση θα είναι... ανεπαίσθητη! Αν όμως είναι ασήμαντη, πώς θα επιτευχθεί η εξοικονόμηση εξ ανάγκης;

Μέσα στα γενικότερα μέτρα που σχεδιάζονται και μελετώνται, πέραν των τιμολογίων, είναι η δημιουργία ενός μεγάλου εργοστασίου αφαλάτωσης και η σύνδεση του Μόρνου με την τεχνητή λίμνη Κρεμαστών και διάφορους άλλους παραποτάμους της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία κατανάλωσης νερού στη χώρα βλέπουμε ότι όλοι οι κάτοικοι καταναλώνουν μόλις το 12% της συνολικής κατανάλωσης νερού. Ενώ οι αγρότες για την άρδευση της φυτικής παραγωγής καταναλώνουν το 78% και η βιομηχανία περίπου 6%!

Το λογικό, λοιπόν, δεν θα ήταν τα όποια μέτρα εξοικονόμησης να ξεκινούσαν από το 78%; Θα μου πείτε όντως η αγροτική παραγωγή απαιτεί πολύ νερό και αλίμονο αν αφήναμε τον πρωτογενή τομέα χωρίς νερό γιατί τότε θα πεινούσαμε όλοι. Σωστά. Κανείς δεν λέει το αντίθετο. Ομως όποιος έχει δει πώς γίνονται τα ποτίσματα στα χωράφια διαπιστώνει διά γυμνού οφθαλμού την άσκοπη σπατάλη υδάτινων πόρων, αφού την απόφαση για το απαιτούμενο νερό και την υγρασία που χρειάζονται τα φυτά την παίρνουν οι αγρότες με το μάτι.

Εμπειρικά και όχι επιστημονικά. Την ώρα που έχουμε περάσει στην ψηφιακή εποχή και την Τεχνητή Νοημοσύνη δεν περνάει από το μυαλό αυτών που βρίσκουν τις εύκολες λύσεις με εργοστάσια αφαλάτωσης και μεταφοράς νερού από την άλλη άκρη της χώρας μέσα από τεράστιες επενδύσεις να προωθήσουν στους αγρότες αισθητήρες υγρασίας και αυτόματου ποτίσματος όσο χρειάζονται τα φυτά μέσω κομπιούτερ και όχι όσο εκτιμούν οι ίδιοι; Η σχετική τεχνολογία υπάρχει εδώ και χρόνια και τη χρησιμοποιούν όσοι ασχολούνται με την προηγμένη γεωργία και τα θερμοκήπια όπου επιτυγχάνουν μεγάλες οικονομίες κλίμακας από την ορθολογική χρήση του νερού.

Ολοι ξέρουμε ότι ο υδροφόρος ορίζοντας σχεδόν σε όλη τη χώρα έχει υποχωρήσει πολλά μέτρα εδώ και χρόνια και οι περισσότερες γεωτρήσεις είναι ανενεργές ή αναγκάζονται να τρυπήσουν πολύ πιο κάτω για να βρουν νερό. Νερό που στις περισσότερες περιπτώσεις σπαταλιέται για παρωχημένες υδροβόρες καλλιέργειες όπως το βαμβάκι, το καλαμπόκι κ.λπ., που σαφώς υπάρχουν φθηνότερα στις εισαγωγές. Κι όμως, κανείς δεν έχει προσπαθήσει να πείσει τους αγρότες που κάθε χρόνο κάνουν μπλόκα και διαμαρτύρονται να αλλάξουν καλλιέργειες και να στραφούν στην παραγωγή προϊόντων που αφενός έχουν ζήτηση στην ευρωπαϊκή αγορά, αφετέρου δεν απαιτούν τόσο νερό όσο το βαμβάκι.

Αλλά να πάμε και στις πόλεις. Είναι γνωστό ότι τα δίκτυα των εταιρειών ύδρευσης είναι παμπάλαια. Κάποια από την εποχή της ΟΥΛΕΝ, που έλεγαν οι παππούδες μας!

Ε, λοιπόν, αυτά τα δίκτυα για την Αθήνα, για παράδειγμα, έχουν απώλειες 10%-15% από τις βλάβες στο δίκτυο. Νερό που κυλά στους δρόμους και χάνεται. Αραγε αν κλείνουμε τη βρύση στο ξύρισμα και πλενόμαστε τοπικά, πόση εξοικονόμηση θα επιτυγχάναμε; Θα πει κάποιος ότι η αντικατάσταση των υποδομών είναι τεράστιο κόστος. Ναι, αλλά δεν θα έπρεπε κάποια στιγμή να αρχίσει;

Επομένως, προτού σκεφτούν τις μπίζνες με τα εργοστάσια και τους αγωγούς μεταφοράς νερού από το άλλο άκρο της χώρας, θα έπρεπε πρώτα να εξαντληθούν όλες οι άλλες περιπτώσεις εξοικονόμησης του πολυτιμότερου αγαθού που είναι το νερό και στην έσχατη οι λύσεις που προωθούνται τώρα ως πρώτες.

Εκτός αν αι βουλαί του Κυρίου αλλάξουν και οι βροχές και τα χιόνια του ερχόμενου χειμώνα μεταθέσουν το πρόβλημα για αργότερα!