Βασίλης Στεφανακίδης

Αυτές τις μέρες θα εξεταστεί από το ΣτΕ η συνταγματικότητα του νόμου που δίνει μπόνους αύξησης της δόμησης σε κτίρια που πληρούν κάποια ενεργειακά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης οικοδομής. Με βάση αυτό τον νόμο έχουν χτιστεί και έχουν εκδοθεί πολλές άδειες οικοδομής τα τελευταία χρόνια και τώρα, μετά από προσφυγές κάποιων δήμων, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο καλείται να κρίνει τη συνταγματικότητα αυτού του νόμου. Δηλαδή αν θα μπορούν εφεξής να εκδίδονται οικοδομικές άδειες με τα αυξημένα τετραγωνικά και το αυξημένο ύψος των οικοδομών.

Και το ερώτημα που προκύπτει και ανεξάρτητα από την όποια απόφαση του ΣτΕ είναι γιατί φτάσαμε ως εδώ. Δηλαδή, αν τελικά κριθεί ο νόμος αντισυνταγματικός, τι θα γίνει στην πράξη; Οσοι πρόλαβαν-πρόλαβαν και πήραν το μπόνους, όσοι έχουν πάρει την άδεια και βρίσκονται στο στάδιο της ανέγερσης θα πρέπει να γκρεμίσουν κάποιον όροφο και οι επόμενοι δεν θα χτίζουν ενεργειακά αναβαθμισμένα κτίρια γιατί δεν θα τους συμφέρει ή κάπως έτσι;

Ανάλογα φαινόμενα με τις εκ των υστέρων αποφάσεις που κρίνουν ψηφισμένους νόμους ως αντισυνταγματικούς τα τελευταία χρόνια έχουμε δει πολλά. Για παράδειγμα, τις περικοπές συντάξεων που έχουν γίνει τα χρόνια των μνημονίων σε διάφορες κατηγορίες συνταξιούχων οι οποίοι ύστερα από προσφυγές στο ΣτΕ και τον Αρειο Πάγο δικαιώθηκαν μετά από πολλά χρόνια και τώρα καλείται το Ελληνικό Δημόσιο να τους επιστρέψει σημαντικότατα ποσά που όμως δεν υπάρχουν και γι’ αυτό εξετάζεται η πληρωμή μόνο όσων προσέφυγαν στα δικαστήρια και όχι στο σύνολο των πληγέντων από τον μνημονιακό νόμο.

Κατόπιν τούτου ανακύπτουν απορίες ως προς τη λειτουργία συνολικά της νομοθετικής διαδικασίας. Ξέρουμε ότι προτού κατατεθεί ένα οποιοδήποτε νομοσχέδιο προς ψήφιση στη Βουλή εξετάζεται από μια σειρά νομικών επιτροπών όπως το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής και έχουν προηγηθεί οι νομικές επιτροπές των υπουργείων και της Ειδικής Γραμματείας Νομικού Ελέγχου της κυβέρνησης.

Ολες αυτές οι επιτροπές, λοιπόν, που κρίνουν και δίνουν το πράσινο φως για την εισαγωγή προς ψήφιση προφανώς κάπου κάνουν λάθος στην κρίση τους και γι’ αυτό στη συνέχεια κάποιοι νόμοι εκπίπτουν από τους δικαστές του ΣτΕ, που είναι και ο τελικός κριτής.

Εν τοιαύτη περιπτώσει όμως και αφού μιλάμε για διαφορετικές ερμηνείες των νόμων, μήπως ήρθε η ώρα για κάποιες δραστικές παρεμβάσεις προτού φτάνουμε στο μη περαιτέρω και στη γελοιοποίηση του νομοθετικού σώματος αλλά και των αποφάσεων της κάθε κυβέρνησης;

Μήπως, για παράδειγμα, να συστηνόταν ένα ειδικό τμήμα στο ΣτΕ, αφού δεν έχουμε συνταγματικό δικαστήριο, στο οποίο θα κατατίθενται όλα τα νομοσχέδια προτού κατατεθούν στη Βουλή και αφού πάρουν το «συνταγματικώς ΟΚ» μόνο τότε να εισάγονται για συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή; Με διαδικασίες fast track, αυτή η επιτροπή των ανώτατων δικαστών να ασχολείται αποκλειστικά με τα νομοσχέδια χωρίς να παρακωλύεται και να καθυστερεί το νομοθετικό έργο της Βουλής;

Ετσι, όταν υπάρχει το πράσινο φως από το ΣτΕ εκ των προτέρων, δεν θα υπάρχει και η δυνατότητα των προσφυγών σε αυτό εκ των υστέρων με αιτήματα ακυρότητας των νόμων.

Δεν ξέρω πόσο εφικτό είναι κάτι τέτοιο και ποιες αντιδράσεις μπορεί να ξεσηκώσει από τον νομικό κόσμο που θα του αφαιρεί νομική δουλειά, αλλά η αλήθεια είναι πως κάτι πρέπει να γίνει επειγόντως. Αν θέλουμε κάποια στιγμή να σταματήσουν παρόμοια φαινόμενα που αφαιρούν την σοβαρότητα από το ελληνικό κράτος, ας καθίσουν οι νομομαθείς κι ας εκπονήσουν μια μελέτη σοβαρή για να τελειώνει αυτός ο τραγέλαφος που μας εκθέτει ως χώρα.