Δημήτρης Δανίκας

Το Image ο κυρίαρχος πρωταγωνιστής. Από την εικόνα δικαιώνονται η απομυθοποιούνται οι «ηθοποιοί».

Όλα αυτά με αφορμή την προχτεσινή τηλεοπτική αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών. Ας πούμε χαρακτηριστική η περίπτωση της εξαίρετης συναδέλφου Ράνιας Τζίμα. Η φωνή της βραχνιασμένη. Ο τόνος κάπως υποτονικός. Κι όμως το βλέμμα του θεατή φλέρταρε με την εικόνα της. Για δύο λόγους. Ο πρώτος επειδή η γοητεία της ήταν τόσο όσο. Δηλαδή οικεία, φιλική, σα να λέμε «το κορίτσι της διπλανής πόρτας». Και η βραχνάδα της επίσης ανθρώπινη και ξεχωριστή.

Σκεφτείτε την περίπτωση της θρυλικής Ελλης Λαμπέτη. Επειδή ψεύδιζε είχε απορριφθεί από δραματική σχολή. Κι όμως το ψεύδισμά της το χάρισμά της. Όταν ο φερόμενος ως πρωταγωνιστής κάθε εικόνας-τηλεοπτικής η κινηματογραφικής-καταφέρνει να μετατρέψει το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα, τότε οι μετοχές του σκαρφαλώνουν στο Χρηματιστήριο των θεατών.

Η Ράνια Τζίμα κατάφερε το μειονέκτημα της βραχνάδας της να το μετατρέψει σε όπλο ήρεμης επιθετικότητας, με αποκορύφωμα το στρίμωγμα του Γιάνη Βαρουφάκη που στην ερώτηση «τι θα κάνατε αν δέκα Τούρκοι κομάντος καταλαμβάνανε ελληνική βραχονησίδα», εκείνος απάντησε άλλα αντί άλλων.

Ο Βαρουφάκης λοιπόν, στο τέλος της αναμέτρησης αποχώρησε με τον χειρότερο βαθμό. Όχι απλώς μετεξεταστέος, αλλά εντελώς κομμένος. Για δύο λόγους. Ο πρώτος η εικόνα του. Δηλαδή «τσαλακωμένος», ταλαιπωρημένος, σαν ξενυχτισμένος. Προφανώς λόγω αλαζονείας, είχε υπερεκτιμήσει τα εξωτερικά του πλεονεκτήματα. Και ταυτόχρονα ο λόγος του χαοτικός, ακαταλαβίστικος, απροσπέλαστος.

Η απάντησή του στην ερώτηση της Τζίμα, η πιο ατυχής στιγμή του. Αντί, με κατηγορηματικό ύφος να πει το αυτονόητο, πως δηλαδή οι αμυντικές δυνάμεις της χώρας θα κάνουν το καθήκον τους, εκείνος κάτι είπε περί τηλεφωνημάτων προς ξένες, ευρωπαικές φυσικά, κυβερνήσεις. Κορυφαία αντίφαση. Μα είναι δυνατόν, αυτός που προτείνει παράλληλα η τοπικά νομίσματα, να ζητήσει την βοήθεια των «εχθρών» και δανειστών του; Ελεος!

Πάμε τώρα στην υποδειγματική συνάδελφο Σία Κοσιώνη. Ο λόγος είναι απλός. Επειδή η εμφάνισή της λαμπερή. Επειδή πάνω της το κυρίαρχο στοιχείο είναι το Look. Επειδή δηλαδή φωνάζει «κοιτάτε με πόσο ωραία είμαι». Γι αυτό και στο ασυνείδητο των απλών θεατών, εγγράφεται ως αποτυχημένη ηθοποιός.

Με απλά λόγια η Σία φλερτάρει με κάποιον αόρατο καθρέφτη. Αυτό λαμβάνεται ως μήνυμα ψευδούς ρόλου. Ως στοιχείο υπεροψίας. Γεγονός που σε τέτοιες, τηλεοπτικές μονομαχίες, αποτελεί στοιχείο αρνητικό. Sorry Sia γράφω την αλήθεια. Δεν κολακεύω όπως τόσοι και τόσοι άλλοι.

Χαρακτηριστική και θαυμαστή ντρίμπλα εικαστικού συμβολισμού, η εμφάνιση του Δημήτρη Κουτσούμπα με γραβάτα. Το νόημα πολιτικό και καταλυτικό. Με γραβάτα προφανώς για να διαχωρίσει τη σχέση του και τη θέση του από τον «αγράβατο» Αλέξη Τσίπρα. Αυτή η εικαστική λεπτομέρεια η πιο φινετσάτη «εκτέλεση» του αντιπάλου του. Σα να λέει εσύ κι εγώ, δύο κόσμοι διαφορετικοί. Να είστε σίγουροι ό, τι ακόμα και οι πιο ανυποψίαστοι θεατές, έλαβαν το μήνυμα, πριν ακόμα ο Μητσάρας διατυπώσει τη μνημειώδη φράση περί «μούφας συγκυβερνήσεως» και περί «βοσκού που ξύνεται στη γλίτσα του τσοπάνη».

Τα μηνύματα που εξέπεμπε ο Κουτσούμπας έφεραν σφραγίδα αυθεντικότητας, απλότητας και προσωπικής αλήθειας. Η σύγκριση με τον Γιάνη Βαρουφάκη καταλυτική και αποκαλυπτική. Ο Βαρουφάκης ως γλωσσοδέτης. Ο Κουτσούμπας ως κρυστάλλινος καθρέφτης.

Πάμε τώρα στον Κυριάκο Βελόπουλο. Αυτός μελετημένος, εξαιρετικά οργανωμένος. Κατέφθασε πάνοπλος. Επιμελώς ατημέλητος. Εμφανισιακά εννοώ. Και ως άριστος ηθοποιός ερασιτεχνικής παράστασης. Επραξε τα δέοντα προκειμένου να ικανοποιήσει το δικό του κοινό. Γι αυτό ο λόγος του απλός σχεδόν απλοικός. Προφανώς για να κατεβάζει τα μηνύματά του και στον τελευταίο θεατή του τελευταίου εξώστη. Ο Βελόπουλος σαν δευτεραγωνιστής παλιάς ελληνικής φαρσοκωμωδίας.

Στριμώχθηκε από τον Αντώνη Σρόιτερ, σχετικά με τον εμβολιασμό. Και μάλιστα εκεί ακριβώς η αντίφασή του ήταν η ίδια με τις αντιφάσεις του δικού του ακροατήριου. Δηλαδή ενώ επιχειρηματολογούσε υπέρ του δικαιώματος να κάνει το σώμα του όπως εκείνος θέλει, την άλλη στιγμή ήταν ενάντιος και κατηγορηματικός, τόσο για όσους θέλουν να αλλάξουν το φύλο τους όσο και εναντίον των αμβλώσεων.

Με απλά λόγια «εγώ γουστάρω, είναι δικαίωμα μου η άρνηση μου στον εμβολιασμό, αλλά εσύ καψερέ μου δεν έχεις δικαίωμα να μετατρέψεις το σώμα σου από αρσενικό σε θηλυκό και τούμπαλιν». Τα δικά μου δικά μου και τα δικά σου δικά μου. Όμως αυτή η αντίφαση είναι αποδεκτή και θεμιτή από το δικό του κοινό. Η υποκρισία είναι το «προνόμιο» των θεουσών. Που στις εκκλησίες, από τη μια κάνουν τον σταυρό τους και από την άλλη κουτσομπολεύουν και επικρίνουν την διπλανή τους.

Ο Αλέξης Τσίπρας πάντα με το χάρισμα του image. Αυτό και το πλεονέκτημά του. Γνωρίζει το σπορ από την κούνια του. Πως να σας το πω; Το φέρει. Σ αυτόν τον τομέα διαπιστωμένη η υπεροχή του. Γι αυτό πιστεύω πως αν χάσει ουδείς θα τολμήσει να τον εκθρονίσει. Το Look του Τσίπρα το εφαλτήριο της παράταξής του. Ασε το άλλο. Προσήλθε στην τηλεμαχία με στόχο να αποδείξει την συμφιλίωσή του με το σύστημα έτσι ώστε να εξασφαλίσει ψήφους από τον λεγόμενο μεσαίο χώρο. Σα να λέει εγώ ο μελλοντικός πρωθυπουργός. Όμως ό, τι λάμπει δεν είναι χρυσός

Και τέλος ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Δεν γνωρίζω το επιτελείο των συνεργατών του. Εννοώ όλους αυτούς που ασχολούνται με την εικόνα και την επικοινωνία. Στη θέση του όλους θα τους απέλυα. Επειδή κάθε πρωταγωνιστής τέτοιων τηλεοπτικών εκπομπών πρέπει, απαραιτήτως, να κοιτάει στα μάτια κάθε «αόρατο» θεατή. Στοιχειώδες.

Ο πρωταγωνιστής-πολιτικός, εκείνη τη στιγμή μόνο με κάθε θεατή συνομιλεί. Οι συνεργάτες του έπρεπε να γνωρίζουν αυτόν τον απαραίτητο κανόνα τηλεοπτικής επικοινωνίας. Και δεύτερος βασικός κανόνας είναι η δια ροπάλου απαγόρευση εναλλαγής εκφράσεων. Το βλέμμα στραμμένο στον θεατή. Η έκφραση στιβαρή, οικεία, λίγο χαμογελαστή και λίγο αυστηρή.

Κοντά σε όλα αυτά έπρεπε τα εναντίον του πυρά να τα είχε αποδομήσει και να τα είχε επιστρέψει αναφερόμενος στο μέγιστο μειονέκτημα του βασικού αντιπάλου του. Δηλαδή εγώ ό, τι είπα αυτό έκανα. Εσύ άλλα έλεγες και άλλα έκανες. Εγώ η ειλικρίνεια εσύ το ψέμα.

Και για να τελειώνω. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την στιγμιαία σχέση των πολιτικών με την εικόνα. Όμως η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα κάθε θεατή--γιατί κρίνεται κι αυτός--δεν έχει να κάνει με την εικόνα, αλλά με την επεξεργασία. Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, σε κάθε δύσκολη στιγμή, κρίνεται και το IQ των θεατών. Που πάει να πει πες μου τι ψήφισες να σου πω ποιος είσαι!