Δημήτρης Δανίκας

Σχεδόν όλοι διακατέχονται απ αυτή την επιθυμία. Απ αυτή την ακατανίκητη επιθυμία. Οι λόγοι γνωστοί. Λόγου χάριν η φιλαρέσκεια. Λόγου χάριν να φαινόμαστε πιο γοητευτικοί Λόγου χάριν να μοιάσουμε με κάποιους από τους Stars και τους Celebrities. Λόγου χάριν να κρύψουμε κάποιες από τις σωματικές «αδυναμίες» μας. Λόγου χάριν να βελτιώσουμε την αισθητική μας. Λόγου χάριν, με το κατάλληλο ένδυμα και τα κατάλληλα αξεσουάρ να ακολουθήσουμε κι εμείς, τη μόδα της εποχής. Λόγου χάριν, με το ντύσιμο και την εμφάνιση, να κερδίσουμε πόντους κοινωνικής ανέλιξης.

Δηλαδή να φαινόμαστε διαφορετικοί απ αυτό που είμαστε. Να κοροιδέψουμε την καταγωγή μας. Να συγχρονιστούμε με την εποχή μας. Να γίνουμε πιο ελκυστικοί. Να αρέσουμε στο αντίθετο φύλο. Με την εμφάνισή μας να κατακτήσουμε τους άλλους. Να κυριαρχήσουμε. Να μιλάνε οι άλλοι για εμάς. Να φαινόμαστε καλύτεροι, ανώτεροι, μοντέρνοι, πιο νέοι, πιο κομψοί, πιο αρεστοί.

Κινητήρια δύναμη όλων αυτών το εγώ μας. Η εγωπάθειά μας. Η φιλαρέσκειά μας. Από την εμφάνισή μας κρίνεται ακόμα τόσο η επαγγελματική όσο και η ερωτική ύπαρξή μας. Η επιβεβαίωσή μας. Αρέσω; Αρα υπάρχω. Και αφού υπάρχω τότε αντέχω. Και αφού αντέχω τότε με ανωτερότητα τους άλλους βλέπω.

Η εμφάνιση μου εξασφαλίζει ανωτερότητα. Το ντύσιμο μου εξασφαλίζει σιγουριά. Η σιγουριά μου εξασφαλίζει την αυτοπραγμάτωσή μου. Και η αυτοπραγμάτωση είναι ταυτόσιμη με την επιβεβαίωσή μου.

Τα παραδείγματα πολλά. Οπως, για παράδειγμα, το ντύσιμο και η εμφάνιση θεωρούνται εκ των καλυτέρων και πιο πειστικών «επιχειρημάτων» προς αναζήτηση εργασίας. Οπως για παράδειγμα, τα ακριβά ρολόγια όπως και τα καλά αυτοκίνητα θεωρούνται-και πολλές φορές είναι-το δέλεαρ με το οποίο θα αποσπάσουμε την προσοχή μιας γυναίκας. Με το ακριβό ρολόι θα την κατακτήσουμε!

Κάπως έτσι κινείται, λειτουργεί και αναπτύσσεται η κατανάλωση και η παγκόσμια οικονομία. Εχει διαπιστωθεί πως το εβδομήντα και πλέον τοις εκατό αυτής της καταναλωτικής μανίας, προέρχεται από το γυναικείο πληθυσμό καθώς και από τα παιδιά τα οποία καθοδηγούνται από τις μανάδες τους.

Η διάθεση προς βελτίωση της εξωτερικής εικόνας μας χρονολογείται από την στιγμή που πρωτεοεμφανίζεται ο Ανθρωπος επί της Γης. Αρχέγονη και πανίσχυρη η ερωτική σχέση μας με τον εαυτό μας και το εγώ μας. Απαντες εξαρτημένοι από την εικόνα μας. Αυτή η σχέση είναι η κινητήρια δύναμη όλων των μορφών ψυχαγωγίας, μεγάλου μέρους της κουλτούρας, της διαφήμισης, του κινηματογράφου, των περιοδικών μόδας, της τηλεόρασης και γενικά όλων των θεαμάτων. Πάνω σ αυτή τη σχέση στηρίζεται η βιομηχανία μόδας.

Ολα αυτά είναι ενσωματωμένα στο κύτταρο της αθρώπινης ύπαρξης. Ολοι θα γυρίσουν να κοιτάξουν, να θαμπωθούν, να ξεροσταλιάσουν σε κάποιες βιτρίνες. Ολοι. Ακόμα και οι άστεγοι. Ακόμα και οι πρόσφυγες. Μάλιστα, θα έλεγα, πως ένα από τα πιο βασικά, τα κυρίαρχα, τα πρωταγωνιστικά «όπλα» ανατροπής των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και της κατεδάφισης του τείχους του Βερολίνου, είναι ακριβώς αυτή η γοητευτική, η λατρευτική, η ακατανίκητη επιθυμία για κατανάλωση, αισθητική βελτίωση και ταύτιση με την εικόνα των πληθυσμών των δυτικών χωρών.

Να το πω πιο σχηματικά και πιο ακραία. Η Prada , η Louis Vuitton, ο Armani και τα Nike-μεταξύ των άλλων--κατατρόπωσαν Μαρξ, Λένιν και Στάλιν.

Αλλά να μην ξεχνάμε. Αν και η ενδυματολιγική βελτίωση έχει κατακτήσει το σύμπαν, η επιδημία πολλών μορφών ψυχασθενειών καλπάζει και θεριεύει. Οπως έλεγε και η νόνα μου «έξω κούκλα μέσα πανούκλα»!