Δημήτρης Παγαδάκης

Της χώρας που για χρόνια αποκαλούσαμε Σκόπια, Φυρόμ, γειτονικό κρατίδιο, ενώ οι πιο ψαγμένοι ξέθαβαν κάτω από τη σλαβική επίστρωση τις αρχαιοελληνικές ονομασίες Δαρδανία ή Παιονία.

Με τη νέα της ονομασία βαφτίστηκε εξαιτίας της προβληματικής συμφωνίας των Πρεσπών. Οι υποχωρήσεις της Ελλάδας στο θέμα της γλώσσας και της υπηκοότητας των γειτόνων πριμοδότησαν το ιδεολόγημα των σλαβομακεδόνων περί «διαμελισμένης μακεδονικής πατρίδας». Φούντωσαν ακόμη τις αλυτρωτικές τους βλέψεις και πυροδότησαν τον ακραίο εθνικιστικό μαξιμαλισμό. Ως προς το τελευταίο και από τη δική μας μεριά των συνόρων δεν πήγαμε πίσω.

Ωστόσο, τρία χρόνια μετά τη κύρωση της διαβόητης αυτής συμφωνίας οι “αδάμαστοι¨πολίτες της γειτονικής χώρας συνεχίζουν να μην ανταποκρίνονται στα ορισθέντα από τη συμφωνία και να τη παραβιάζουν σωρηδόν έναντι της διεθνούς κοινότητας.

Η ευθυγράμμιση τους με το πλαίσιο και το πνεύμα των Πρεσπών εξαντλείται στις ταμπέλες οδικής σήμανσης που αναγράφουν, για τα μάτια, φαρδιά πλατιά “Βόρεια Μακεδονία”στην είσοδο των τελωνειακών σταθμών της.

Κατά τα άλλα επιμένουν να αυτοαποκαλούνται «Μακεδόνες», να ονομάζουν τη σλαβική γλώσσα τους «μακεδονική» και να παιανίζουν στο εθνικό τους ύμνο το στίχο “Ντένες ναντ Μακεντόνιγια” (Σήμερα πάνω απ’ τη «Μακεδονία»).

Εξακολουθούν επίσης να προσυπογράφουν τις ανιστόρητες μεγαλοϊδεατιστικές στρεβλώσεις τους, να διεκδικούν αποκλειστικά για τη πάρτη τους τον Μέγα Αλέξανδρο και να εμφανίζουν την εθνική ποδοσφαιρική τους ομάδα με φανέλες που γράφουν σκέτο «Μακεδονία» κλπ.

¨Όπως και να ΄χει, σε αυτό το σκηνικό ο Ζόραν Ζάεφ, συναρχιτέκτονας μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα της συμφωνίας των Πρεσπών, παραιτήθηκε από το πρωθυπουργικό του πόστο. Αφορμή η βαριά ήττα του κόμματος του, της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης της ”Μακεδονίας”, στις δημοτικές εκλογές. Αιτία η αδυναμία του να ισορροπήσει σε πολλαπλά ολισθηρά ταμπλό.

Ντόπιοι εθνικιστές, φονική έξαρση της πανδημίας, συρρίκνωση της οικονομίας, εκτεταμένη διαφθορά και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις τού τράβηξαν άγαρμπα τη πρωθυπουργική καρέκλα. Ναι μεν η χώρα του έγινε επίσημα το 30ο μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά η ενταξιακή της πορεία προς την ΕΕ μπλοκάρεται από το βέτο της Βουλγαρίας.

Η Σόφια τα έχει “στυλώσει” ζητώντας από τα Σκόπια να αναγνωρίσει ότι ο λαός της χώρας έχει βουλγαρικές ρίζες και εγγυήσεις τερματισμού της “αντιβουλγαρικής εκστρατείας” στην οποία επιδίδεται.

Στη σκιά των εκεί σύνθετων εξελίξεων, έχουν αρχίσει να βρυχώνται οι έξαλλοι, στενόμυαλοι και μυωπικοί πολιτικοί ηγέτες της αντιπολίτευσης οι οποίοι διεγείρουν το εθνικιστικό φαντασιακό. Το εθνικιστικό κόμμα VMRO αναμένεται να πιέσει για προκήρυξη πρόωρων εκλογών εκτιμώντας ότι είναι φαβορί για να τις κερδίσει.

Ήδη ο επικεφαλής του Χρίστιαν Μίτσκοσκι έχει διακηρύξει σε όλους τους τόνους πως όταν αναλάβει την εξουσία το θέμα της, απαράδεκτης για τον ίδιο, συμφωνίας των Πρεσπών θα ανοίξει και πάλι.

Σε μια τέτοια περίπτωση κρίνεται πως το κακοτράχαλο βαλκανικό μονοπάτι της προσέγγισης με τη όμορη χώρα θα φορτωθεί με νέα εμπόδια. Με την ελληνική διπλωματία να υποβάλλεται στην ταλαιπωρία του ιστορικού καπρίτσιου να υποστηρίζει την ομαλή και δημιουργική συνύπαρξη με μια χώρα που θα την αρνείται.

Η γενναιόδωρη Ελλάδα, εξάλλου, παρακολουθώντας τις εκ μέρους των γειτόνων παραβιάσεις της συμφωνίας των Πρεσπών συμπεριφέρθηκε με υπομονή και διακριτική ανεκτικότητα. Προφανώς γιατί ως σύγχρονο, ευρωπαϊκό και δημοκρατικό κράτος έχει θεσμική συνέχεια και συνέπεια στις διεθνείς υποχρεώσεις της. Αναγκαστικά θα τηρήσει την υπογραφή της και θα εφαρμόσει τις δεσμεύσεις της πιστά και απαρέγκλιτα .

Αν τώρα η άλλη πλευρά, παρά τις ενδεχόμενες νουθεσίες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ξεκινήσει αυτάρεσκα τις κόνξες, τα μούτρα και τα πείσματα, καταπατώντας μια προνομιακή για την ίδια συμφωνία, τότε θα αρχίσουν τα μπερδέματα. Κάτι σαν τον αχταρμά της Μακεδονικής σαλάτας.

Παρόλα αυτά η Ελλάδα θεωρείται πως δεν πρόκειται, πληγωμένη από την αχαριστία, να φορέσει μαύρες πλερέζες. Οφείλει να υπερβεί την άκαμπτη εθνοκεντρική ισχυρογνωμοσύνη της γείτονος χωρίς καπηλείες, προκλήσεις και αντίποινα που ονειρεύονται οι μνησίκακοι φανατικοί της αποδώ μεριάς.

Ο ρεαλισμός, άλλωστε, προϋποθέτει την αξιοπρέπεια του τζέντλεμαν που πληρώνει τα χρέη του στα χαρτιά, ακόμα κι όταν ξέρει ότι τον έχουν κλέψει. Κατάντια είναι να γίνει ζητιάνος των κλοπιμαίων που του υφάρπαξαν.