Δημήτρης Παγαδάκης

Η υπόθεση της παραβίασης του επικοινωνιακού απορρήτου αφύπνισε την αναμφισβήτητη επιστημονική τους κατάρτιση και διήγειρε την δεινότητα τους στην συστηματική συνταγματολογική ανάγνωση. Γεγονός ωφέλιμο στο δημόσιο διάλογο, μια και αρκετές διατάξεις του Συντάγματος είναι συχνά πολύσημες, ελλειπτικές ή υπαινικτικές.

Στη προκειμένη περίπτωση οι ερμηνευτικές εκδοχές τους για το διαχρονικό ζήτημα της σύγκρουσης μεταξύ προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών και της αποτελεσματικής προάσπισης της εθνικής ασφάλειας,αντιμετωπίστηκαν με σεβασμό. Λογικά, επειδή συνεισφέρουν στη θεσμική θωράκιση της διαφάνειας και τη δημοκρατική λογοδοσία.

Παρομοίως, οι επισημάνσεις τους για την αντίθεση ανάμεσα σε «τυπικά νόμιμο» και «συνταγματικά μη αποδεκτό” ακούστηκαν με τη δέουσα προσοχή. Δεδομένου, ότι η ευρύτατη γνώση του αντικειμένου του καταστατικού χάρτη του πολιτεύματος και το καθηγητικό τους κύρος δεν συγχέεται με τις τυχάρπαστες απόψεις. Σαν αυτές που υποτίθεται τεκμηριώνει φλύαρα κάθε συμπαθής ταξιτζής, παντογνώστης τηλεμαϊντανός και αυτοσχέδια νομική αυθεντία του διαδικτύου .

Παρά, ωστόσο, τις ενίοτε διχογνωμίες της, η επιστημονική κοινότητα των θεραπόντων του συνταγματικού δικαίου στο ζήτημα των αθέμιτων τηλεφωνικών παρακολουθήσεων εμφανίστηκε περίπου συμπαγής. Στη πλειονότητα της επέκρινε έντονα την κυβέρνηση και προσωπικά ως ασυγχώρητο και απερίσκεπτο τον επικεφαλής της.

Επί πλέον μια μερίδα της υποστηρίζει ότι η αντικειμενική πολιτική ευθύνη που υπέχει ο τελευταίος πρέπει να οδηγήσει στην παραίτησή του. Σύμφωνα με μια εξιδανικευτική, αν όχι δογματική, συνταγματική οπτική και κάμποση ηθικοπλαστική γαρνιτούρα δείχνει από καθέδρας τη πόρτα της εξόδου στον εκλεγμένο πρωθυπουργό.

Με δυο λόγια προκρίνει τον ορισμό επόμενου πρωθυπουργού από τη κοινοβουλευτική ομάδα του πλειοψηφούν τος κόμματος ή εναλλακτικά την άμεση προκήρυξη προώρων εκλογών. Αν τώρα , προκύψουν κλυδωνισμοί στη οποία πολιτική σταθερότητα, για τους συνταγματολόγους οπαδούς της συγκεκριμένης προσέγγισης δεν πρόκειται να “ανοίξει μύτη”.

Πράγμα που ενδεχομένως σημαίνει πως η στενή επιστημονική προσήλωση στο συνταγματικό εγγυητισμό τούς έχει απομακρύνει από την αίσθηση πολιτικού ρεαλισμού. Είτε, αντίθετα, ότι η υπερβάλλουσα μαχητική υπεράσπιση των θεσμικών προδιαγραφών αποτελεί επιστρατευμένο όχημα και πολιτικό-ιδεολογικών επιλογών.

Και στις δυο περιπτώσεις, πάντως κρίνεται ότι δεν εξυπηρετείται ως θεμέλιο της Δημοκρατίας. το Σύνταγμα Καθότι αυτό θέτει ως πρώτο υπέρτερο αγαθό την εν γένει φροντίδα και διασφάλιση της συλλογικής ζωής. Όχι την επιπόλαια αναστάτωση της με αναπάντεχους τραυματισμούς.

Αναπόφευκτα στον ανεξοικείωτο, με τις ευαίσθητες αναγνώσεις και τις λεπτολόγα επεξεργασμένες ερμηνείες, καθημερινό πολίτη προκύπτουν πιεστικές απορίες. Υπάρχει, αναρωτιέται, τέτοια καινοφανής συνταγματική εκτροπή που θίγει τα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος; Υπονομεύεται μήπως η πολιτική σταθερότητα και ποιος άραγε επωφελείται από την ακυβερνησία ή την αστάθεια; ‘

Συλλογίζεται ακόμη αν απαγορεύεται ή όχι η παρακολούθηση αιρετών πολιτικών προσώπων; Αν δρομολογούνται υπό την αίγλη της επίκλησης Συνταγματικών άρθρων σκόπιμες πολιτικές απόψεις; Αν πριν την διαλεύκανση της υπόθεσης μπορεί να καταλογιστεί πολιτική, ποινική και πειθαρχική ευθύνη σε όσους προσάπτουν εκ προθέσεως παραβίαση του Συντάγματος;

Σαφώς και αυτά τα ερωτήματα δεν αποτελούν τις πρώτες και κύριες έγνοιες των σαστισμένων πολιτών της χώρας μπροστά στη είσοδο τους σε ένα στριμωγμένο από κάθε άποψη χειμώνα.. Οφείλουν, όμως να προφυλάξουν από εκπτώσεις το κράτος δικαίου και να προστατεύσουν τα ατομικά δικαιώματα από σοβαρές παραβιάσεις. Για να διαφυλαχτεί ένας μίνιμουμ ορθολογισμός έως ότου διαλυθούν οι συνωμοτικοί μύθοι, εξατμιστούν τα σενάρια κατασκοπευτικών θρίλερ, φωτιστούν οι πιθανές σκιές συγκάλυψης.

Για την ώρα η λεγόμενη κοινή γνώμη μοιάζει αμήχανη, μπερδεμένη, ζαλισμένη, ανασφαλής. Κοινώς βραχυκυκλωμένη. Ευτυχώς, στη χειραφετημένη ελληνική δημοκρατία υπάρχει λειτουργική και αξιόπιστη δικλείδα ασφαλείας που ανταποκρίνεται με επάρκεια στου κινδύνους από της ζημιές που προκαλούνται από ανεξέλεγκτες και ανομιμοποίητες ενέργειες.

Την υλοποιεί θεσμικά η Βουλή , η οποία μπήκε κιόλας στη πρίζα. Με τη ήδη συσταθείσα εξεταστική της επιτροπή, υπεύθυνη και ικανή να διερευνήσει την υπόθεση σε βάθος διενεργώντας εξαντλητικό πολιτικό ελέγχο.

Ώστε, με πλήρη επίγνωση και αξιολόγηση της σοβαρότητας του θέματος των υποκλοπών της ΕΥΠ να αποκαλύψει στο ελληνικό λαό διαφανώς και ακέραια την αλήθεια. Δίχως επινοημένα παρελκυστικά αφηγήματα, ρουτινιάρικους αφορισμούς και συγκυριακά δραματοποιημένες ερμηνείες της.