Δημήτρης Παγαδάκης

Ο Τραμπ δεν δίνει δεκάρα τσακιστή για τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και ακόμη λιγότερο λογαριάζει τον διεθνή της ρόλο στη παγκόσμια σκηνή. Απαιτεί το μονοπώλιο του διπλωματικού διαλόγου με τη Μόσχα. Έτσι ώστε μαζί με τον Πούτιν να συνάψουν μια «αυτοκρατορική ειρήνη» σε βάρος της Ουκρανία. Όχι μια «δίκαιη ειρήνη».

Με την Ευρώπη αμήχανη και αποκλεισμένη, να αγνοείται περιφρονητικά στις οποίες διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Λες κι αυτός δεν διαδραματίζεται στη δική της ήπειρο αλλά στο υπερπέραν.

Αναπόδραστα η ΕΕ γκρινιάζει για το ρόλο περιθωριακού κομπάρσου που της επιφυλάσσεται. Κυρίως όμως είναι αναγκασμένη να αντιδράσει. Το ερώτημα είναι πως; Υιοθετώντας μια πολεμοχαρή ρητορική ή διαθέτοντας περισσότερη διπλωματική ευφυΐα;
Με δαπανηρή κούρσα εξοπλισμών και πιθανή αποστολή ειρηνευτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία; Ή με διαπραγματευτικές πρωτοβουλίες, ύστερα από ενδελεχή ερμηνεία των μεσοπρόθεσμων στρατηγικών αντιλήψεων στις ΗΠΑ;

Το δίλημμα για την Ευρώπη είναι ασφυκτικό, αν δεν φαντάζει αδιέξοδο. Στη πρώτη περίπτωση θα κατηγορηθεί από τη διεθνή κοινότητα για ανάληψη επιθετικού ρολού ως πολεμικό γεράκι. Στη δεύτερη θα καταγγελθεί ότι συμπεριφέρεται ως αδρανής και φλύαρος πασιφιστής.

Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα είναι υπαρξιακό. Από τη μια απειλείται από ενδεχομένη στρατιωτική επέκταση της Ρωσίας προς τη Δύση. Από την άλλη οι φιλελεύθερες δημοκρατίες κινδυνεύουν από την επικράτηση των εγχωρίων αυταρχικών και εθνικολαϊκιστικών δογμάτων.

Έτσι κι αλλιώς τα «αδελφά» ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα και οι λοιπές ιδεολογικά «συγγενικές» τους ανατρεπτικές ομάδες υποσκάπτουν τα θεμέλια μιας ασθενώς συνεκτικής, είναι αλήθεια, Ε.Ε. Δημιουργούν φανερές ή απόκρυφες σχέσεις, σχηματίζουν βοηθητικά δίκτυα αλληλοβοήθειας, απεργάζονται σκοτεινά αντιδημοκρατικά σχέδια καταστολής.

Σε αυτά τα εθνικιστικά «εργαλεία» ποντάρουν οι υπεράνω κάθε γραπτού νόμου οπαδοί της Führerprinzip εξουσίας του Λευκού Οίκου. Υπέρ αυτών στοιχηματίζουν οι δουλικοί υπηρέτες του δεσποτικού τσάρου του Κρεμλίνου.

Στόχος τους να διαλύσουν την ΕΕ προς όφελος των προσωρινών ή απώτερων συμφερόντων της Ουάσιγκτον και της Μόσχας. Ώστε, οι αυριανές μεταξύ τους διευθετήσεις να γίνουν δίχως νομικά εμπόδια ή δικαϊκούς περιορισμούς. Χωρίς αρχές, κανόνες και ελέγχους.

Το ότι φιλοτραμπικοί και φιλοπουτινικοί, στενά λειτουργικά συνδεδεμένοι , ανήκουν στο ίδιο συμμαχικό στρατόπεδο, φαίνεται να περνάει ντούκου. Μια Ευρώπη που χρειάζεται επειγόντως συνδυασμό σοφίας και ρεαλισμού, μοιάζει να τους καταχωρίζει σε γραφικούς χειραγωγούμενους και χρηματοδοτούμενους από τους προστάτες τους.

Φορές τους αντιμετωπίζει σαν ένα ανιστόρητο συνονθύλευμα πάρα ως μια εκφοβιστική στρατιά. Πόσο μάλλον ως υπονομευτική της δημοκρατίας «Πέμπτη φάλαγγα». Μόνο που πλέον σε περιβάλλον ραγδαίων μεταβολών απαιτείται πολιτική επαγρύπνηση.
Πράγμα που ισχύει και για την Ελλάδα. Σωστά η χώρα επέλεξε εδώ και πολλές δεκαετίες να βασίσει το ζήτημα της εγγύησης της ασφαλείας της στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Στο κάτω κάτω και η Ευρώπη δεν αποσπάστηκε πότε από την αμερικανική αμυντική ασπίδα. Ούτε χειραφετήθηκε διαχωρισμένη από την στρατηγική των ΗΠΑ.

Σαφώς και στις συνθήκες αντικατάστασης του μέχρι πρότινος ακλόνητου αμυντικού πλαισίου κάθε ρότα δεν θα είναι ρόδινη. Οι εποχές αλλάζουν. Οι επερχόμενες φουρτούνες δυσκολεύον τις άλλοτε απάνεμες πλεύσεις. Και κάθε εφησυχασμός ίσως αποβεί μοιραίος.

Καραδοκούν, ωστόσο, και άλλες απειλές κατά της εγχωρίας πολιτικής σταθερότητας. Εκπορεύονται κραυγαλέες από τους ντόπιους σαμποτέρ των θεσμών. Γεγονός που επιτάσσει στην ευνομούμενη πολιτεία να κάνει πρόθυμη το δημοκρατικό χρέος της. Να απαντήσει σε αυτές υπεύθυνα και συνταγματικά.

Ειδάλλως, ας κάτσει αμέριμνη να παρακολουθεί το παροξυσμικό ντελίριο των αντισυστημικών καφενέδων και των αυτοσχέδιων λαϊκών δικαστηρίων. Τους παραληρηματικούς θαμώνες των οποίων πριμοδοτεί ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Ντι Τζέι Βανς.