Φώφη Γιωτάκη

Τρεις μήνες μετά ο ΣΥΡΙΖΑ ζει στους ρυθμούς του «εισβολέα» του, που υπόσχεται ότι θα τ’ αλλάξει όλα, ότι θα ασκήσει σκληρή και αποτελεσματική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Μητσοτάκη κι ότι θα ανοίξει το δρόμο για την επιστροφή της Κουμουνδούρου στο Μέγαρο Μαξίμου. Είναι ίσως οι τρεις βασικοί λόγοι που οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ άφησαν πίσω τους – και εκείνοι με ταχύτητα- υποψηφιότητες που έχουν κολλήσει πολλά ένσημα στην Κουμουνδούρου και στράφηκαν στον πολλά υποσχόμενο, τον «με λένε Στέφανο και έχω κάτι να σας πω».

Ο Στέφανος Κασσελάκης πέτυχε μια μεγάλη και καθαρή νίκη στο εσωκομματικό πεδίο, αξιοποιώντας στο έπακρο το πηγαίο επικοινωνιακό του ταλέντο, την αδυναμία των κομματικών, νέων και παλιών, «μπαρουτοκαπνισμένων» της Αριστεράς να περιγράψουν την «επόμενη μέρα» με ενάργεια και τη διάθεση πολλών εξ’ αυτών να ρισκάρουν και να δοκιμάσουν μια διαφορετική εκδοχή ηγεσίας. Η επιλογή Κασσελάκη ίσως διευκολύνει και τους ίδιους να ξεχάσουν τους λόγους που οδήγησαν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (και τους συνοδοιπόρους τους από τους ΑΝΕΛ) στην στρατηγική ήττα του 2019 και στη συνέχεια σε μια αξιωματική αντιπολίτευση που ήξερε καλύτερα να χάνει από το να κερδίζει στο πεδίο της πολιτικής.

Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Κασσελάκης κερδίζοντας στη μονομαχία την σχεδόν συνομήλική του Έφη Αχτσιόγλου, ανοίγει μια εντελώς νέα και διαφορετική σελίδα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος παραμένει «λευκό χαρτί» και για εκείνους ακόμη που τον ψήφισαν και καλείται, από σήμερα κιόλας, να αποκαλύψει, χωρίς υπεκφυγές, πολλά άλλα εκτός από το όνομά του- υπό την έννοια ότι δεν πρόκειται να περιμένουν αργόσυρτες και χαοτικές διαδικασίες, ούτε οι συμμετέχοντες στην εσωκομματική κάλπη, ούτε οι πολλοί περισσότεροι, οι χιλιάδες άλλοι ψηφοφόροι, που θα επιδιώξει προφανέστατα να κατακτήσει στις προσεχείς κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις.

Έπαιξε και κέρδισε σαφώς με το χαρτί της πολύπλευρης ανανέωσης, αλλά το στοίχημα που έχει μπροστά του δεν μοιάζει με περίπατο, αλλά με μαραθώνιο- θα έχει το χρόνο και τον τρόπο; Αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον και έπεισε αρχικά τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ έχει να κάνει με την δέσμευση για τον μετασχηματισμό του κόμματος. Σε αρκετά γκάλοπ από τον Ιούνιο και μετά οι ερωτηθέντες δηλώνουν εν πολλοίς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να στραφεί με την πολιτική και τα πρόσωπα προς τον κόσμο της κεντροαριστεράς και του κέντρου.

Θέλουν δηλαδή – οι περισσότεροι που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, το 60% περίπου- να ξεχάσει ο κ. Κασσελάκης τα περί ριζοσπαστικής αριστεράς. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, πρώην υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και κορυφαίο στέλεχος επί χρόνια στον ΣΥΡΙΖΑ, το πρώτο που επέλεξε να επισημάνει, χωρίς μάλιστα να δώσει συγχαρητήρια χθες το βράδυ στον Στέφανο Κασσελάκη για τη νίκη του, ήταν ότι: «Η Αριστερά είναι εδώ. Είναι μαθημένη στα δύσκολα. Με παρακαταθήκη τις νίκες, τις ιδέες και τις αξίες μας, συνεχίζουμε πάντα αριστερά».

Ο κ. Τσακαλώτος στήριξε στον δεύτερο γύρο την υποψηφιότητα της κυρίας Αχτσιόγλου, η οποία εκτός από «μαχητική αντιπολίτευση» καλείται από σήμερα να στραφεί σε ασκήσεις ενότητας, εφόσον βέβαια ο κ. Κασσελάκης και το λέει και το εννοεί, ότι: «Στους πολέμους ο πρώτος είναι πρώτος και ο δεύτερος δεν είναι τίποτα. Στους συντρόφους ο πρώτος είναι πρώτος και ο δεύτερος είναι πρώτος». Πρώτος μεταξύ πρώτων θα πρέπει να νιώθει πλέον στον ΣΥΡΙΖΑ και ο στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα, Νίκος Παππάς, ο οποίος πόνταρε στο (λευκό) χαρτί Κασσελάκη και επανέρχεται μετά την καταδίκη 13-0, με νέο ρόλο, εξίσου ισχυρό με εκείνον που είχε προ του 2019. Ο κ. Κασσελάκης τον ευχαρίστησε και όχι τυχαία για τη συμβολή του στην εσωκομματική κοινή μάχη- κάτι που δεν έκανε με τον Παύλο Πολάκη, ο οποίος ήταν κατά δήλωσή του ο άνθρωπος που τον σύστησε στον κ. Τσίπρα κάποιους μήνες πριν.

Είναι προφανές ότι ούτε οι σαρωτικές αλλαγές στο κόμμα, ούτε το ευρύ άνοιγμα στο χώρο της κεντροαριστεράς, ούτε η διαφορετική προσέγγιση μείζονων πολιτικών που πιθανόν θέλει να δοκιμάσει ο κ. Κασσελάκης είναι μια εύκολη υπόθεση για τη νέα ηγεσία στην υπό «ανακαίνιση» Κουμουνδούρου. Ναι μεν ξεκινά με μια καθαρή εντολή, ωστόσο όσοι γνωρίζουν καλύτερα τα της Κουμουνδούρου υποστηρίζουν ότι οι εσωτερικές αντιστάσεις θα είναι τέτοιες που δεν αποκλείονται ραγδαίες και όχι απαραίτητα θετικές για τον ΣΥΡΙΖΑ, εξελίξεις.

Οι ίδιοι άνθρωποι δίνουν σοβαρές πιθανότητες στο ενδεχόμενο μεμονωμένων αποχωρήσεων ή και ενός «διαζυγίου» μεταξύ των νικητών και μερίδας των ηττημένων. Το γεγονός ότι ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία συμπαρέσυρε με την επικοινωνιακή καταιγίδα τους αντιπάλους του σε μια εσωκομματική αναμέτρηση χωρίς ιδιαίτερο διάλογο επί των πολιτικών, δεν τον απαλλάσσει από τη βάσανο της επιστροφής στις δοκιμασμένες συνταγές του παρελθόντος.

Από χθες το βράδυ στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που δεν «σταύρωσαν» τον Στέφανο στην κάλπη υπογράμμιζαν την ανάγκη προγραμματισμού του Συνεδρίου του κόμματος για τη διαμόρφωση του πολιτικού και ιδεολογικού χάρτη. Αν δεν είναι η αναγκαία και ικανή συνθήκη για να περάσει ο ΣΥΡΙΖΑ στην επόμενη μέρα είναι σίγουρα ένα «πρόσχημα», ένα καλό άλλοθι για νικητές και ηττημένους της Κουμουνδούρου για το τελικό ξεκαθάρισμα. Θα είναι στις πρώτες κινήσεις του κ. Κασσελάκη ο ορισμός του Συνεδρίου εντός του Νοέμβρη; Το πιο πιθανό είναι να στραφεί αποκλειστικά και μόνο (για αρχή) στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές με φόντο πάντα την κρίσιμη αναμέτρηση (για τη νέα ηγεσία και τα στελέχη της) των ευρωεκλογών.

Σε οκτώ μήνες από τώρα, με ή χωρίς «διαζύγιο» στην πλάτη του ο κ. Κασσελάκης θα δώσει ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης την πρώτη καθοριστικής σημασίας μάχη με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που έχει επισημάνει σε όλους τους τόνους ότι μπορεί να κερδίσει. Και θα δώσει άλλη μία μάχη: με τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, ο οποίος εξακολουθεί να δηλώνει, μετά το διψήφιο ποσοστό του Ιούνη ότι το ΠΑΣΟΚ στο τέλος της τετραετίας θα έχει μια πρόταση που θα μετατραπεί σε κυβερνητικό σχέδιο. Είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε συμπεράσματα, ειδικά για μάχες που δεν έχουν ακόμη δοθεί.

Θα μπορούσε κάποιος πάντως να υποστηρίξει με μια πρώτη ανάγνωση των νέων δεδομένων ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δύσβατο δρόμο μπροστά του, που δεν σηκώνει εφεξής μεγάλες ταχύτητες και ρίσκα. Η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη διατηρεί ισχυρές δυνάμεις-παρά την κακή επανεκκίνηση μετά την εκλογική νίκη έχασε ελάχιστα στις δημοσκοπήσεις- και έχει επί του παρόντος να αναμετρηθεί με τον κακό εαυτό της.

Η πολιτική και κοινωνική συνθήκη δεν είναι μόνιμη και ούτε ως τέτοια βέβαια πρέπει να εκλαμβάνεται, ειδικά και κυρίως από τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Το δε ΠΑΣΟΚ, υπό τον κ. Ανδρουλάκη δείχνει να μην μπορεί, μέχρι στιγμής, να «καθοδηγήσει» προς όφελός του τις εξελίξεις στην κεντροαριστερά- το ισχυρίζονται και στελέχη του κόμματός του, που ανέμεναν ότι η Χαριλάου Τρικούπη θα έβγαινε δυναμικά μπροστά για να καλύψει γρήγορα και αποφασιστικά το κενό και από την εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν δεν είναι «φαινόμενο» αλλά απλώς η φωνή της κοινωνίας, όπως θέλει να πιστεύει ο κ. Κασσελάκης είναι – σε κάθε περίπτωση- κάτι που θα φανεί πολύ γρήγορα. Και αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι τώρα ο κ. Κασσελάκης παραλαμβάνει τον ΣΥΡΙΖΑ στο ιστορικά χαμηλό για κόμμα της αξιωματική αντιπολίτευσης 17,5%...