Φώφη Γιωτάκη

Ο πήχης των επιδόσεών τους εγκαινιάστηκε στις πρόσφατες ευρωκάλπες και τα πολλαπλά μηνύματα των πολιτών -και αυτών που ψήφισαν αλλά και αυτών που επέλεξαν τον καναπέ- παραπέμπουν σε ένα φθινόπωρο που δεν «σηκώνει» καθυστερήσεις ή αναβολές για τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και δράσεις, για τα μικρά και τα μεγαλύτερα βήματα που περιγράφονται επί μήνες στις δημοσκοπήσεις. Τα δε πρώτα φθινοπωρινά γκάλοπ – σε ελάχιστες μέρες από σήμερα- θα έρθουν για να «υπενθυμίσουν» τις προτεραιότητες που υπογραμμίζουν οι πολίτες, αναμένοντας «άλματα» στα βασικά πεδία της καθημερινότητά τους.

Για «άλματα» μίλησε και ο πρωθυπουργός κατά την επετειακή συνεδρίαση της βουλής για τα 50 χρόνια αποκατάστασης της Δημοκρατίας, επιχειρώντας να περιγράψει το πως θα είναι η Ελλάδα τρία χρόνια μετά, ωστόσο οι μάχες που καλούνται να δώσουν σε καθημερινή βάση οι πολίτες ούτε αναβάλλονται, ούτε απομακρύνονται στο βάθος τους τριετούς ορίζοντα. Η πυρκαγιά που ξέσπασε στον Βαρνάβα και μπήκε στον αστικό ιστό των βορείων προαστίων, η επέλαση της κλιματικής κρίσης, η μείωση της αγοραστικής δύναμης για τον κάθε πολίτη, η απουσία σοβαρού ελέγχου στο λούνα παρκ της Χαλκιδικής όπου έχασε τη ζωή του ένας νέος άνθρωπος, οι δρόμοι που συνεχίζουν να λειτουργούν ως «παγίδες θανάτου», η υγεία και η παιδεία, οι νεότερες γενιές που σε όλες τις έρευνες «βλέπουν» ότι η ζωή τους θα είναι χειρότερη από των γονιών τους και αγωνιούν για το μέλλον τους παραπέμπουν αναμφίβολα σε έναν, αν μη τι άλλο, ειλικρινή ως προς τη σημερινή συνθήκη σχεδιασμό και την άμεση υλοποίησή του.

Δεν …χρειάζονται δημοσκοπήσεις για να αντιληφθεί κανείς γρήγορα τις προτεραιότητες στις οποίες πρέπει να εστιάσει το πολιτικό σύστημα για να καταφέρει να αλλάξει με τις παρεμβάσεις του τα κακώς κείμενα και να επιτρέψει, συμμετέχοντας στην προσπάθεια, τα αναγκαία «άλματα» στα κρίσιμα πεδία. Η κυβέρνηση οφείλει, χωρίς καθυστέρηση, να αναγνωρίσει τις αδύναμες ζώνες της, αντί να εκφράζει την ικανοποίησή της για κρατικές λειτουργίες που απέτυχαν. Και η αντιπολίτευση οφείλει να δει κατάματα τις δικές της αδυναμίες, προκειμένου να τις αντιμετωπίσει και να ασκήσει όπως πρέπει τον θεσμικό της ρόλο.

Το αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών έδειξε στους άμεσα ενδιαφερόμενους της πολιτικής ότι οι πολίτες θέλησαν, ένα χρόνο μετά από τις εθνικές εκλογές, να ζητήσουν με εμφατικό τρόπο περισσότερη και εντατική δουλειά στη βάση ενός συγκεκριμένου και αποτελεσματικού εθνικού σχεδίου. Γνωρίζουν και νιώθουν τις αβεβαιότητες στον παγκόσμιο χάρτη, αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες των σύγχρονων προκλήσεων, όπως όμως μαθαίνουν και για τα σύγχρονα «εργαλεία» για την αντιμετώπιση των κρίσεων.

Η Νέα Δημοκρατία χάνοντας περίπου 13 ποσοστιαίες μονάδες καλείται τώρα να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις για τις αλλαγές που θα δρομολογήσει στη χώρα το αμέσως επόμενο διάστημα και μέχρι το εκλογικό ραντεβού του 2027. Έχοντας χάσει τη βεβαιότητα ότι μπορεί να εξασφαλίσει για τρίτη συνεχόμενη φορά ένα αυτοδύναμο εκλογικό αποτέλεσμα καλείται στην πραγματικότητα να απαντήσει αν πρόκειται να εγκλωβιστεί σε ένα και μόνο στόχο (για την εξασφάλιση της αριθμητικής της αυτοδυναμίας) ή αν θα επιλέξει να επιχειρήσει τη διεύρυνση της βάσης της φέρνοντας αποτελέσματα στα πεδία της καθημερινότητας και των μεταρρυθμίσεων που αφορούν στους πολλούς.

Το φετινό φθινόπωρο έρχεται μαζί με πολλαπλά στοιχήματα για άμεσες πρωτοβουλίες και λύσεις στα μείζονα προβλήματα των πολιτών καθώς και για τις διακηρυγμένες μεταρρυθμίσεις. Η εθνική συνεννόηση είναι η αναγκαία και ικανή συνθήκη και πρέπει να την αναζητήσει χωρίς αμφιταλαντεύσεις, καλώντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης να πάρουν επίσης καθαρή θέση. Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας μπορεί να μην «ακούγεται» ως η διαδικασία που ακουμπά τις λύσεις στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών αλλά είναι ένας κορυφαίος θεσμικός «σταθμός», στον οποίο θα κληθεί εκ των πραγμάτων η κυβερνητική παράταξη να δείξει με την επιλογή της ωριμότητα και ευθύνη.

Διάφορα και διαφορετικά είναι τα σενάρια των εξελίξεων για τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ. Τόσο η Κουμουνδούρου, όσο και η Χαριλάου Τρικούπη βρίσκονται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, με τις ηγεσίες και τις ηγετικές ομάδες να πρέπει να κάνουν κρίσιμες επιλογές όσον αφορά στις ευθύνες τους απέναντι στους πολίτες. Ο ρόλος των δύο κομμάτων είναι θεσμικός και αφορά στο πως θα ασκήσουν σοβαρή και αποτελεσματική αντιπολίτευση. Πως και με ποιους; Το ΠΑΣΟΚ μετά την απώλεια του διακηρυγμένου εκλογικού στόχου για τη δεύτερη θέση έχει μπροστά του μια μεγάλη ευκαιρία. Της ανασύνταξης και της επανεκκίνησης.

Βασική προϋπόθεση είναι η μαζική – η μαζικότερη από την προηγούμενη εσωκομματική αναμέτρηση- συμμετοχή στις κάλπες της 6ης και της 13ης Οκτωβρίου. Το κόμμα που έχει ταυτίσει την πορεία του με τον κόσμο της κεντροαριστεράς οφείλει με όρους συλλογικής προσπάθειας και ενότητας να ανοίξει τις πόρτες του, έχοντας ένα καθαρό σχέδιο για τη διακυβέρνηση της χώρας. Δεν αρκεί να διαπιστώνει κανείς ότι καταγράφεται ένα σκηνικό πολιτικής ασυμμετρίας. Χρειάζεται και να μπορεί να το αλλάξει. Και το μόνο σίγουρο – όπως πολλοί έχουν ήδη υποστηρίξει- είναι ότι οι εξελίξεις μέχρι τις επόμενες βουλευτικές κάλπες (και όχι βέβαια μόνο για το ΠΑΣΟΚ) δεν θα είναι ευθύγραμμες.