Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Οι θεσμοί της Ε.Ε. λειτουργούν όλο και πιο απομακρυσμένα από τον πολίτη, μέσα σε ένα σύννεφο θεσμικής και τεχνοκρατικής πολυπλοκότητας, την οποία «κατέχουν» μόνο τιτλούχοι μεταπτυχιακού και η βρυξελιώτικη ελίτ των καλοπληρωμένων «φονξιοναρίων» - όπως αποκαλούνται στην ενωσιακή αργκό οι υπάλληλοι των ευρωπαϊκών θεσμών. Οι ίδιοι οι ευρωβουλευτές λένε ότι χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος για να κατανοήσουν ακριβώς τι συμβαίνει και ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων για να τους υποστηρίζει στο έργο τους.

Το χειρότερο, όμως, είναι ότι η Ε.Ε. δεν «παραδίδει» πλέον αποτελέσματα. Η ζωή καλυτέρευε στην Ευρώπη συνεχώς μεταπολεμικά, αλλά αυτό έχει σταματήσει εδώ και μερικές δεκαετίες, ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Και δεν είναι μόνο το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, αλλά και η θέση των μεγάλων επιχειρήσεων.

Το ευρώ σχεδιάστηκε για να μετατρέψει την Ενιαία Αγορά σε ένα «θερμοκήπιο» ευρωπαϊκών ανταγωνιστικών πολυεθνικών που θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ η οποία έχει εδραιωθεί σχεδόν σε όλα τα πεδία - κυρίως δε στις κρίσιμες ψηφιακές βιομηχανίες και την Τεχνητή Νοημοσύνη που είναι το κλειδί της οικονομικής, αμυντικής και τελικά γεωπολιτικής ισχύος του 21ου αιώνα.

Τα αποτελέσματα, όμως, δεν είναι μηδενικά, αλλά... αρνητικά. Η σχετική θέση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στον παγκόσμιο χάρτη επιδεινώθηκε και πλέον στον ανταγωνισμό έχουν προστεθεί και οι κινεζικές εταιρείες, οι οποίες έχουν αλλάξει πίστα και, αντί για φθηνά ρούχα και πλαστικά μιας χρήσης, παράγουν πολύ ανταγωνιστικά ηλεκτρικά οχήματα, Τεχνητή Νοημοσύνη και διαστημική τεχνολογία.

Μέχρι τώρα η πολιτική «καραμέλα» έναντι όσων ασκούσαν κριτική στην Ε.Ε. ήταν ότι πρόκειται για «ευρωσκεπτικιστές», «αντισυστημικούς» και «λαϊκιστές», διανθισμένη με γλυκανάλατες διαφημιστικές ατάκες του τύπου: «Η Ευρώπη είναι το σπίτι μας».

Τώρα όμως δεν είναι μόνο τα -σχεδόν ανύπαρκτα στη χώρα μας, δυστυχώς- συνδικάτα που διαμαρτύρονται για τη μείωση των πραγματικών αμοιβών και τα αριστερόστροφα πολιτικά κόμματα που κριτικάρουν τις Βρυξέλλες, αλλά και οι βιομήχανοι.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Σύνδεσμος -μεγάλων- Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) διοργάνωσε ενημερωτική εκδήλωση για τις ευρωεκλογές, στην οποία ο μεν πρόεδρος Δημήτρης Παπαλεξόπουλος μίλησε για «αφέλεια της Ε.Ε.», όταν συνεχίζει να υπερασπίζεται το ελεύθερο εμπόριο τη στιγμή που οι άλλες χώρες, κυρίως οι ΗΠΑ, επιδοτούν αφειδώς τη βιομηχανία τους, ενώ ο αντιπρόεδρος Ευάγγελος Μυτιληναίος μίλησε για τη χειρότερη Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 1956.

Δεν είναι δηλαδή μόνο ο Γιάνης Βαρουφάκης του ΜέΡΑ25 που μιλάει για την «ηλίθια ήπειρο» ή το ΚΚΕ που στιγματίζει την «Ευρώπη των μονοπωλίων», αλλά και οι ισχυροί βιομήχανοι υπέρ των οποίων υποτίθεται ότι δημιουργήθηκαν και λειτουργούν η ενιαία αγορά και το ευρώ. Οδηγούνται πλέον σε αδιέξοδο και... τα ίδια τα «μονοπώλια»!

Στην πραγματικότητα δεν γίνεται να είναι κάποιος ευρωπαϊστής και να μην... τρομοκρατείται από το βάθος και την έκταση της κρίσης στην οποία έχει περιέλθει το πρότζεκτ της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η οποία λίγο απέχει από το να εξελιχθεί σε υπαρξιακή κρίση. Διότι η αλήθεια είναι ότι χωρίς μια Ενωμένη Ευρώπη οι χώρες-μέλη κινδυνεύουν να εκπέσουν σε οικονομική παρακμή και γεωπολιτική ασημαντότητα και να γίνουν απλά ένας «χώρος» του οποίου την πατρονία θα διεκδικούν οι μεγάλες δυνάμεις των ΗΠΑ και της Κίνας, μετατρέποντάς τον σε περιοχή διεξαγωγής ασύμμετρου «πολέμου δι’ αντιπροσώπων» (proxy war) μεταξύ τους. Σε κάποιο βαθμό ίσως ο πόλεμος στην Ουκρανία ίσως να αποτελεί το προοίμιο τέτοιων εξελίξεων.

Η απάντηση σε τέτοιου τύπου προβλήματα δεν μπορεί να είναι άλλη από το «περισσότερη Ευρώπη» και μάλιστα επειγόντως, διότι ο πλανήτης... έχει πάρει φωτιά και δεν θα περιμένει τους «φονξιονάριους» να ετοιμάσουν άλλη μια έκθεση 490 σελίδων στα βρυξελλιώτικα, μεταφρασμένη στις 24 επίσημες γλώσσες. Οφείλει, όμως, αυτή η μετάβαση να βασιστεί σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, στο οποίο και τα «μονοπώλια» θα βάλουν νερό στο κρασί τους και θα σταθμίσουν ότι χωρίς την κοινωνική και πολιτική στήριξη των απλών ανθρώπων, ουδέν θεσμικό οικοδόμημα μπορεί να διατηρηθεί επί μακρόν. Για να στηρίξουν, όμως, οι απλοί άνθρωποι θα πρέπει να υπάρχει κάτι στο τραπέζι και γι’ αυτούς.

Ηδη το καζάνι βράζει, αφού, σύμφωνα με δημοσκόπηση των «Financial Times», στις ηλικίες 18-24 ετών το 36% στη Γαλλία υποστηρίζει τη Μαρίν Λεπέν, το 31% στην Ολλανδία τον Γκερτ Βίλντερς, ενώ στη Γερμανία το 22% των νέων 14-29 ετών τάσσονται υπέρ του AfD. Πολλοί από αυτούς τους νέους θα ψηφίσουν για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές και το πιθανότερο είναι ότι την επομένη της κάλπης θα έχουμε μεγάλες εκπλήξεις σε όλη την Ευρώπη.