Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Το ζήτημα για το ΠΑΣΟΚ την επόμενη μέρα είναι εάν θα καταφέρει να διατυπώσει ένα κυβερνητικό πρόγραμμα και να αναπτύξει την ανάλογη πολιτική δράση ώστε να εκφράσει τον ευρύτερο πολιτικό χώρο της Κεντροαριστεράς, να επαναπατρίσει ψηφοφόρους και στελέχη και να αναδειχθεί σε εναλλακτικό πόλο εξουσίας απέναντι στη Ν.Δ.

Τον ίδιο πολιτικό στόχο έχει και ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος οδεύει σε εκλογές αργότερα και υπό την έννοια αυτή και οι δύο αναμετρήσεις θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού χάρτη.

Ενα από τα δύο κόμματα θα κερδίσει και το άλλο θα χάσει.

Ο νικητής ίσως εξελιχθεί σε ρυθμιστή του πολιτικού σκηνικού.

Εάν, όμως, ο εναλλακτικός πόλος εξουσίας δεν διαμορφωθεί στην Κεντροαριστερά, δεν αποκλείεται να ενισχυθούν οι δυνάμεις στα δεξιά της Ν.Δ. και να ορίσουν εκείνες το πολιτικό παιχνίδι. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποκλειστεί ειδικά εάν δούμε τις τάσεις σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

Η τάση αυτή θα επηρεάσει και τη Νέα Δημοκρατία, η οποία σήμερα κυριαρχεί στρατηγικά έχοντας εδραιωθεί στον χώρο του Κέντρου χάρη στον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά ο «πειρασμός» για δεξιά στροφή θα γίνεται όλο και ισχυρότερος όσο οι δυσκολίες του κόσμου και οι διαδοχικές κρίσεις θα πιέζουν τους ψηφοφόρους και θα τους σπρώχνουν σε πιο ακραίες επιλογές.

Κάτι ανάλογο έχει συμβεί σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς συχνά οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις υιοθετούν τη ρητορική της Ακροδεξιάς, ειδικά στο Μεταναστευτικό, για να συγκρατήσουν τις διαρροές ψηφοφόρων.

Το βαθύτερο πρόβλημα είναι ότι οι πολιτικές που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη αφήνουν πολλούς ανθρώπους πίσω, οι οποίοι, πέρα από τη δύσκολη καθημερινότητα, αισθάνονται ξεχασμένοι και ότι δεν εκπροσωπούνται πολιτικά, οπότε αναζητούν διέξοδο σε άλλα σχήματα, πέρα από τα παραδοσιακά.

Αλλοι διαμαρτύρονται για την ακρίβεια, άλλοι για το Μεταναστευτικό, άλλοι για την έλλειψη προοπτικής για καλύτερες μέρες. Το γεγονός είναι ότι η οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα για τα μεσαία στρώματα επιδεινώνεται, ενώ η απειλή ενός γενικευμένου πολέμου ενισχύει τον φόβο και την ανασφάλεια.

Το γεγονός ότι η ρητορική της Ακροδεξιάς απορρίπτεται ως ανεδαφική, μισαλλόδοξη και λαϊκιστική από τα συστημικά κόμματα δεν έχει αποτέλεσμα, όσο τα τελευταία δεν είναι σε θέση να διατυπώσουν προτάσεις για διαφορετικές πολιτικές, που θα αλλάξουν τα πράγματα επί του κοινωνικού πεδίου.

Είναι ενδεικτική η εμφάνιση του νέου αριστερού κόμματος στη Γερμανία υπό τη Ζάρα Βάγκενκνεχτ, το οποίο συνδυάζει ένα αριστερό οικονομικό πρόγραμμα με αντιπολεμική αλλά και αντιμεταναστευτική ρητορική. Η «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ» ήδη προσδιορίζεται ως «συντηρητική Αριστερά» και εξελίσσεται σε ρυθμιστή της πολιτικής ζωής, μαζί με το ακροδεξιό AfD, μετά τα καλά αποτελέσματα που είχε στις περιφερειακές εκλογές.

Ομως μέχρι σήμερα δεν έχει διατυπωθεί νέα κυβερνητική πρόταση, διαφορετική από εκείνη που εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλη την Ευρωζώνη και σε όλο τον Δυτικό κόσμο με επικυριαρχία της αγοράς και του κεφαλαίου και υποχώρηση των δημόσιων αγαθών και της εργασίας.

Ο πόλεμος, μάλιστα, που εξελίσσεται στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή βάζει άλλες προτεραιότητες οι οποίες προοιωνίζονται ακόμα μεγαλύτερη υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και του βιοτικού επιπέδου.

Ο απλός άνθρωπος θα οδηγηθεί στο σημείο να αισθάνεται τυχερός εάν δεν είναι ο ίδιος θύμα βομβαρδισμών, βάζοντας σε δεύτερη και τρίτη μοίρα όλα τα άλλα.

Με τα δεδομένα αυτά, οι εσωτερικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ αλλά και εκείνες που θα ακολουθήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αφορούν μόνο τα νέα πρόσωπα των αρχηγών, αλλά θα δείξουν και κατά πόσο υπάρχουν προϋποθέσεις για επαναφορά του παραδοσιακού δίπολου εξουσίας στην Ελλάδα.