Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Οι αναταράξεις των τελευταίων ημερών στην αμερικανική κεφαλαιαγορά έδειξαν ότι οι επενδυτές και οι αναλυτές εκτιμούν όχι μόνο ότι τα μέτρα του Ντόναλντ Τραμπ θα προκαλέσουν οικονομική ύφεση, αλλά και ότι ο ίδιος είναι αποφασισμένος να αποδεχθεί μια τέτοια εξέλιξη, όπως και την πτώση των τιμών των μετοχών, ως παρενέργειες τις οποίες θεωρεί προσωρινές.

Βέβαια, οι απόψεις στην αγορά και τον επιχειρηματικό κόσμο των ΗΠΑ διίστανται, ενώ υπάρχει και η πολιτική παράμετρος, δεδομένου ότι αρκετοί από το επιτελείο Τραμπ εκτιμούν ότι οι αγορές «κάνουν αντιπολίτευση».

Πολλοί πιστεύουν ότι η αμερικανική οικονομία θα πέσει σε στασιμοπληθωρισμό, η οικονομία θα υποφέρει και το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο, αλλά το απέναντι στρατόπεδο, όπου συγκαταλέγονται και κάποια «μεγάλα κεφάλια», όπως οι επικεφαλής της Blackstone και της Goldman Sachs, δήλωσε ότι οι πολιτικές Τραμπ θα αποδώσουν τελικά όφελος στην αμερικανική παραγωγή.

Διαχειριστές διεθνών κεφαλαίων με τους οποίους συνομιλήσαμε επί του θέματος παρατήρησαν ότι τελικά ο Τραμπ έφερε μια πτώση την οποία οι πάντες ανέμεναν τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν ερχόταν, επομένως, η υποχώρηση των τιμών -που μπορεί να έχει και συνέχεια- ίσως είναι υγιές φαινόμενο. Επιπλέον, αυτή η διόρθωση ίσως βολεύει και πολιτικά, αφού, αν οι μετοχές «ξεφουσκώσουν» τώρα, θα υπάρχει περιθώριο ανόδου στη συνέχεια, ιδιαίτερα εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ, το 2026, όπου θα «παίζεται» ο έλεγχος του Κογκρέσου.

Με άλλα λόγια, φαίνεται ότι ο Τραμπ έχει αποφασίσει να κάνει μια επανεκκίνηση, η οποία θα οδηγήσει την οικονομία σε χαμηλότερο επίπεδο, αλλά υπολογίζει ότι σε βάθος χρόνου θα αλλάξει τα δεδομένα, σύμφωνα με το νέο δόγμα της Μεγάλης Αμερικής (MAGA) που ευαγγελίζεται αναγέννηση της βιομηχανίας των ΗΠΑ και εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών.

Τα δημόσια οικονομικά έχουν αναδειχθεί ως υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα από τον Τραμπ, καθώς το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού έχει φτάσει στο 6,2% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από τον μέσο όρο του 3,8% των τελευταίων δεκαετιών, ενώ το ομοσπονδιακό χρέος αναμένεται να ξεπεράσει το 124% του ΑΕΠ.

Η κατάσταση αυτή χρησιμοποιείται και ως δικαιολογία για τις περικοπές στις κρατικές δαπάνες και τις απολύσεις, τις οποίες χορογραφεί ο Έλον Μασκ, που είναι αμφίβολο εάν θα φέρουν αποτέλεσμα, αλλά η άμεση επίπτωση είναι ότι αφαιρούν εισόδημα από την οικονομία και προκαλούν ύφεση, ενώ σηματοδοτούν και τη διάλυση του κράτους. 
Την ίδια ώρα, οι δασμοί φέρνουν υψηλότερες τιμές για τα αγαθά, τις οποίες πληρώνουν οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις, ενώ οδηγούν ψηλότερα και τα επιτόκια, ένα «κοκτέιλ» που λειτουργεί και αυτό συνεπικουρώντας την ύφεση.

Ο Τραμπ και το επιτελείο του υποστηρίζουν ότι οι παρενέργειες θα είναι προσωρινές, αφού οι καταναλωτές θα στραφούν από τα ακριβότερα εισαγόμενα στα φθηνότερα εγχώρια αγαθά και, επομένως, θα ενισχυθεί η αμερικανική παραγωγή και η αμερικανική οικονομία θα γνωρίσει και πάλι δόξες κάποια στιγμή στο μέλλον.
Οι «αντιφρονούντες» πιστεύουν ότι οι πολιτικές Τραμπ θα οδηγήσουν σε μεγάλα προβλήματα και σε αδιέξοδο, το οποίο θα τον φθείρει πολιτικά και θα τον οδηγήσει σε κατάρρευση.

Το βέβαιο είναι ότι οι πολιτικές Τραμπ δημιουργούν μια αλληλουχία προβλημάτων και παρενεργειών, οι οποίες μεταδίδονται παγκοσμίως, αφού οι εμπορικοί εταίροι των Η.Π.Α. απαντούν ήδη με δασμούς.

Είναι δεδομένο, επομένως, ότι η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε ένα τούνελ.

Το κατά πόσον υπάρχει φως στην άκρη του και πότε θα φανεί, παραμένει ένα μεγάλο ερώτημα.