Γεώργιος Ι. Σούρλας

Πέρασαν είκοσι και πλέον χρόνια από τότε που αποφασίστηκε η πάταξη των κυκλωμάτων λαθρεμπορίου καυσίμων.  Στο διάστημα αυτό που διέρρευσε χρειάστηκαν
Δώδεκα χρόνια (1998 -2009) για  την εκπόνηση τριών μελετών  και την υποβολή προτάσεων  στο Υπουργείο Οικονομικών, που συνήθως  τίθενται στο αρχείο.

Επτά χρόνια (2009 -2016) για νομοθετικές ρυθμίσεις και έκδοση υπουργικών αποφάσεων
Την τελευταία πενταετία συγκροτήθηκαν βάσει υπουργικών αποφάσεων  4 επιτροπές, για την δημιουργία συντονιστικών οργάνων για την καταπολέμηση  του λαθρεμπορίου καυσίμων:

1. Η  Δημιουργία Συστήματος Διαχείρισης Στοιχείων και Πληροφοριών το 2012 (Ν. 3054/2012). 

2.

Η Διυπουργική Επιτρο
πή από 7 Γενικούς Γραμματείς εμπλεκόμενων Υπουργείων το 2014. Η ρύθμιση αυτή τροποποιήθηκε τρεις φορές (28/9/2014, 23/10/2014, 17/5/2014). 

3. Οι Ομάδες Διοίκησης  Έργου (Ο.Δ.Ε.) το 2016 στο Υπουργείο Οικονομικών.

4. Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο το 2016 για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου (Ν.4410/2016).

Στο διάστημα αυτό όχι μόνο δεν υλοποιήθηκαν οι αποφάσεις που πάρθηκαν και όλες οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την εγκατάσταση ολοκληρωμένων συστημάτων ελέγχου εισροών εκροών, αλλά με νέες πρόσφατες διατάξεις ευνοήθηκαν οι λαθρέμποροι και συγκεκριμένα, όταν:

• Με το Ν. 4254/2014 παρέχεται η δυνατότητα σε παντός είδους εταιρίες με στόλους αυτοκινήτων ιδιόκτητων  ή μισθωμένων για απευθείας αποθήκευση καυσίμων για τον εφοδιασμό τους, χωρίς να απαιτείται άδειας εγκατάστασης και  λειτουργίας, χωρίς να προβλέπεται η εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος εισροών  εκροών.

• Καταργήθηκε η υποχρεωτική εγκατάσταση ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου  (GPS) σε βυτιοφόρα, δεξαμενόπλοια και σλέπια με δυνατότητα της τηλεματικής μεταφοράς δεδομένων. Πρόκειται για μια ρύθμιση, που η Κυβέρνηση είχε επισημάνει την αναγκαιότητα για την πάταξη του λαθρεμπορίου. 

Και όλα αυτά διαδραματίζονται, όταν τον Οκτώβριο του 2016 η τότε Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, από το βήμα της Βουλής ανέφερε, ότι το δημόσιο χάνει 600εκ. ευρώ το χρόνο από το λαθρεμπόριο καυσίμων, ποσό που, όπως χαρακτηριστικά τόνισε ξεπερνούσε τα 400εκ. ευρώ περικοπών για επικουρικές συντάξεις, που ζητούσαν οι δανειστές. 
Καθυστερούν την εφαρμογή διατάξεων για τον ποιοτικό και ποσοτικό  έλεγχο διακίνησης των καυσίμων ή εφαρμόζονται ασυντόνιστα και πλημμελώς και συγκεκριμένα:

• Για τον ποιοτικό έλεγχο με την  ιχνηθέτηση με ραδιοϊσότοπα ή μοριακής τεχνολογίας ιχνηθέτες (Ν.4072/2012)

• Για τη δημιουργία Συστήματος Διαχείρισης Στοιχείων και Πληροφοριών για την αναλυτική παρακολούθηση της παραγωγής, διύλισης, αποθήκευσης, εισαγωγής, εξαγωγής και διακίνησης αργού πετρελαίου, ημικατεργασμένων και πετρελαιοειδών προϊόντων. (Υ.Α Δ1/Β/7364/30.3.2012 βάση του Ν.3054/2002 άρθρο 3).

• Για την εφαρμογή των ολοκληρωμένων συστημάτων ελέγχου και ηλεκτρονικής μετάδοσης δεδομένων εισροών-εκροών α)στις ελεύθερες εγκαταστάσεις των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών και των διυλιστηρίων, β)στις παντός είδους εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων ιδιωτικών πρατηρίων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και γ)στις εγκαταστάσεις χημικών προϊόντων (μεθανόλης, τολουόλης, διαλυτών κ.λπ.), που αποτελούν υλικά πρόσμιξης στα υγρά καύσιμα. (Ν.4177/2013).

• Για τη διατήρηση δεξαμενών αποθήκευσης καυσίμων αποκλειστικά για τον εφοδιασμό των ιδιόκτητων ή μισθωμένων φορτηγών αυτοκινήτων (Ν.4254/2014).

• Για τον ανύπαρκτο έλεγχος από τα κλιµάκια ελέγχου διακίνησης και Αποθήκευσης καυσίµων (Κ.Ε.∆.Α.Κ) στα πρατήρια υγρών καυσίµων. (Ν.3335/2005).

• Παραμένουν εκτός πρόβλεψης ελέγχου και σχετικού χρονοδιαγράμματος τα προς εξαγωγή καύσιμα, οι εγκαταστάσεις των Ενόπλων Δυνάμεων, των μεγάλων καταναλωτών και των πρατηρίων αφορολόγητων καυσίμων. 

• Δύο αντιλαθρεμπορικά σκάφη που προμηθεύτηκε το Υπουργείο Οικονομικών το 2009, για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου κόστισαν 2.030.000ευρώ παραμένουν ακινητοποιημένα.
• Ανυπαρξία απογραφής και καταγραφής σε κεντρική βάση δεδομένων, όλων των εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαιοειδών και ενεργειακών προϊόντων υπέργειων και υπόγειων για τον έλεγχο αυτό.

• Ακόμη και τα στοιχεία εισροών – εκροών, που φθάνουν στην Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, από τα πρατήρια καυσίμων δεν ελέγχονται γιατί εν υπάρχει επαρκής υποδομή και στελέχωση. 

Από τότε που εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για την πάταξη του λαθρεμπορίου πέρασαν 20 χρόνια,  το δημόσιο έχασε περισσότερα από 20δις. ευρώ και συνεχίζει να χάνει 600.000.000ευρώ το χρόνο.
Το επί σειρά ετών ανεξέλεγκτο λαθρεμπόριο πετρελαιοειδών προϊόντων δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού με ό,τι αυτό συνεπάγεται οικονομικά για χιλιάδες επιχειρήσεις στην αγορά πετρελαιοειδών. 
 Πέρασαν επτά κυβερνήσεις και η δράση των κυκλωμάτων με τους γνωστούς άγνωστους δυστυχώς συνεχίζεται. Οι λαθρέμποροι έχουν γίνει πλέον καθεστώς. Δεν υπήρξε, ούτε υπάρχει επαρκής πολιτική βούληση. Γιατί άραγε;

πρ. Υπουργού – Αντιπροέδρου της Βουλής