Το παιχνίδι της τράτας-The trata’s game

Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι ένα άλλο παιχνίδι, πραγματικό αυτή τη φορά, χωρίς αιματηρούς όρους αλλά ενορχηστρωμένο με σκοπό την επαγγελματική αλληλοεξόντωση και τελικά τον οικονομικό αφανισμό φτωχών ψαράδων της χώρας μας.

Αναφέρομαι στη βιντζότρατα, ένα παραδοσιακό εργαλείο ψαρέματος που υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Μεσόγειο, δυσφημισμένο ώστε να φαίνεται πως κατακρεουργεί το υποβρύχιο περιβάλλον.

Και βεβαίως ως συνεπής οικολόγος και με μακροχρόνια στενότατη σχέση με τη θάλασσα θεωρώ ότι όλα τα εργαλεία ψαρέματος, προκαλούν σοβαρά προβλήματα στην υποβρύχια ζωή.

Με την ίδια ωστόσο εμπειρία και γνώση, έχοντας κάνει εκατοντάδες ώρες πλεύσης, παρατήρησης ή αλιείας με μηχανότρατες, βιντζότρατες, γρι γρι, διχτυάρικα καΐκια, συρτή, καθετή, ψαροτούφεκο, κιούρτους, πεζόβολα, απόχες, μπορώ να βεβαιώσω ότι η βιντζότρατα δεν είναι το καταστροφικότερο εργαλείο για το βυθό.

Ακόμα περισσότερο, αποτελεί ξεκάθαρη πεποίθησή μου ότι υπάρχει δυνατότητα όλα τα υπάρχοντα νόμιμα εργαλεία ψαρέματος να αλιεύουν με περιβαλλοντικούς όρους και περιορισμούς, ώστε να μην πλήττουν έντονα το θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτό στην πράξη σημαίνει βιωσιμότητα και αειφορία. Σημαίνει ισορροπία, ανάπτυξη και καταπολέμηση της υπεραλίευσης. Σημαίνει επίσης αναγκαία συμμετοχή των ειδικών επιστημόνων, τεκμηρίωση και διαχειριστικές μελέτες.

Δεν ανήκω στην κατηγορία των πολιτικών προσώπων που θεωρούν αλάθητη την επιστήμη. Ούτε ακόμα περισσότερο δόγμα, καθώς οι απόψεις των επαϊόντων συχνά ποικίλλουν και πρέπει η διαφορετική άποψή να γίνεται σεβαστή και εξίσου αποδεκτή. Γι’ αυτόν το λόγο δεν υποστηρίζω ούτε την «επιστημονικοποίηση» της πολιτικής ούτε βέβαια και την πολιτικοποίηση της επιστήμης. Δυστυχώς στην περίπτωση της βιντζότρατας ισχύει αυτό το τελευταίο.

Κατόπιν ενός ιδιόμορφου αντίστοιχου του «The squid game» όπου οι ψαράδες ωθούνταν διαχρονικά να «αλληλοσκοτώνονται» και με έμμεσο τρόπο διευκολυνόταν η υπερβολική επέκταση των ιχθυοκαλλιεργειών (δημιουργώντας διαφορετικά περιβαλλοντικά ζητήματα που δεν είναι του παρόντος), οδηγούμαστε πλέον στην απαξίωση των ειδημόνων.

Ενώ η σημερινή Κυβέρνηση έχει κάνει σημαία της την επιστήμη στην περίπτωση για παράδειγμα του Covid, υποβαθμίζει τους ειδικούς στην περίπτωση της αλιείας. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που μπορούν να δημιουργηθούν εύλογες απορίες γενικότερα.

Όταν έχεις διαχειριστική μελέτη που εκπονήθηκε από τους ειδικούς επιστήμονες του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) ορίζοντας προϋποθέσεις και περιορισμούς αλιείας. Όταν η μελέτη αυτή έχει εγκριθεί από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν σχεδόν σε όλες τις χώρες της Μεσογείου (Ιταλία, Ισπανία, Κροατία, Τουρκία, Αίγυπτο κλπ) επιτρέπεται η αλιεία με παρόμοιες μεθόδους.

Όταν οδηγείς στον αφανισμό παραδοσιακά επαγγέλματα. Όταν επιτρέπεις το ψάρεμα με άλλα εργαλεία που σύμφωνα με το Κυβερνητικό «θεώρημα» θα μπορούσαν εξίσου ή περισσότερο να «καταστρέφουν». Όταν με αφετηρία τα προαναφερθέντα έχεις προβεί σε θετικές προεκλογικές υποσχέσεις προς δεκάδες φτωχές οικογένειες ακόμα και στα ακριτικά νησιά όπου ψαρεύοντας ασκούν εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Όταν εντούτοις λησμονείς όλα τα προαναφερθέντα ενεργώντας αντίθετα, δεν είναι προκλητικά ανεξήγητο;

Δεν πρόκειται να αναλωθώ αναζητώντας ερμηνείες των πολιτικών αιτιών που οδηγούν στην επίκληση της επιστήμης κατά το δοκούν. Δεν πρόκειται ωστόσο να σταματήσω και να υπερασπίζω τον ορθό λόγο, σε μία χώρα που αδυνατεί να αποδεχτεί το δίκαιο, το νόμιμο και το λογικό σε όλα τα επίπεδα. Ακόμα περισσότερο να ενστερνιστεί την ισορροπία και το μέτρο.

Όλα αυτά γράφονται από έναν άνθρωπο που είναι εδώ και πολλά χρόνια σχεδόν χορτοφάγος, έχει εξερευνήσει υποβρυχίως όλο το βυθό από τη Βουλιαγμένη έως το Σούνιο, έχει διατελέσει σε καίριες πολιτικές θέσεις περιβαλλοντικής και φιλοζωικής ευαισθησίας και έχει δημοσιεύσει επιστημονικά άρθρα (paper) για την ανακάλυψη νέων θαλάσσιων ειδών ζωής σε ακριτικά νησιά…

* Ο Γιώργος Π. Αποστολόπουλος είναι Τομεάρχης Περιβάλλοντος, Μέλος Κ.Ε. Κίνημα Αλλαγής, π. Αντιδήμαρχος Πρασίνου και Προστασίας Ζώων Δήμου Αθηναίων-Δημοτικός Σύμβουλος