Γιώργος Δ. Ανδρέου

Προηγηθήκαμε ως χώρα και σε αυτό. Ζήσαμε, σχετικά πρόσφατα, μια παρένθεση λαϊκισμού και οπισθοδρόμησης. Η παρένθεση που έδειξε και ανέδειξε στους πολίτες το αληθές πρόσωπο και τις καταστροφικές συνέπειες του λαϊκισμού, δεξιού και αριστερού. Την ανικανότητά του να διαχειρισθεί τις κρίσεις, την επικινδυνότητά του.

Πρώτοι εμείς απ’ όλη την Ευρώπη, μέχρι και σχετικά πρόσφατα, αντιμετωπίσαμε οικονομική κρίση απρόσμενα μεγάλης έντασης και διάρκειας. Η κρίση αυτή υπήρξε η αιτία της πρώιμης για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα επικράτησης στον τόπο μας των δυνάμεων του λαϊκισμού, δεξιού κι αριστερού, που κυβέρνησαν τη χώρα σε αγαστή συνεργασία – μια ακόμα πρωτοπορία μας.

Το ξεπεράσαμε δύσκολα, όχι όμως ανώδυνα, ποτέ δεν είναι ανώδυνες οι τερατογενέσεις. Το ξεπεράσαμε και μπήκαμε σε τροχιά κανονικότητας χωρίς να διαρραγεί ο Ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας. Αποκτήσαμε έτσι, έχοντας νοσήσει, δυνατά αντισώματα κατά του μικρόβιου του λαϊκισμού (ευχής έργο να μην απαιτηθεί και προληπτικός εμβολιασμός).

Πολλά συντέλεσαν σε αυτό:

• Είμαστε «μικροί» εξαρτώμενοι απολύτως οικονομικά από την Ευρώπη και τη δύση, που «φρόντισε», ευτυχώς, αγνοώντας τους ανόητους «εκβιασμούς» και νταηλίκια μας, για την παραμονή μας στο Ευρωπαϊκό τόξο, το δυτικό κόσμο, τη δημοκρατία.
• Η ακραία λαϊκίστικη δεξιά με τα αμιγώς φασιστικά χαρακτηριστικά εμφανίστηκε εδώ με τραμπούκικο χαρακτήρα και εικόνα, κινούνταν εκτός ορίων νομιμότητας, φόβιζε τους πολλούς γι αυτό και δεν απόκτησε, ευτυχώς, πλειοψηφική δυναμική στην κοινωνία.
• Η αριστερή εκδοχή του λαϊκισμού εμβόλισε από αριστερά, διέσπασε και κατακερμάτισε τη σοσιαλδημοκρατία, πετυχαίνοντας να αναδυθεί στα κυβερνητικά έδρανα. Απέτυχε όμως παταγωδώς.
• Από τις δυνάμεις του συντηρητικού χώρου αποσπάστηκαν ομάδες διαβαθμισμένου λαϊκισμού, ο βασικός όμως κορμός παρέμεινε συμπαγής, πιστός στον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και την αστική δημοκρατία, δείχνοντας εξαιρετικά ανακλαστικά. Τμήμα του μάλιστα έθεσε ουσιαστικά υπό κηδεμονία τον αριστερό λαϊκισμό και τον άπειρο αρχηγό του, υπαγορεύοντας και εκβιάζοντας την γνωστή εθνική κωλοτούμπα που κράτησε τη χώρα στην Ευρώπη, μετά από το δημοψήφισμα της ντροπής, την πιο ακραία εκδήλωση λαϊκισμού.
• Οι δυνάμεις που παρέμειναν πιστές στη σοσιαλδημοκρατία και τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας πολιτεύθηκαν με συνέπεια, υπευθυνότητα και θάρρος. Έβαλαν πλάτη. Παρενέβησαν αποφασιστικά και αποτελεσματικά, στον κρίσιμο χρόνο, ψηφίζοντας μαζί με τους δεξιούς, εκόντες άκοντες, το τρίτο, επαχθέστερο, μνημόνιο, που όμως κράτησε τη χώρα στην Ευρώπη και όρθια.

Αντιληφθήκαμε ως λαός ότι η μεγάλη ένταση και διάρκεια της κρίσης που βίωσε η χώρα, οφείλεται εν πολλοίς στην άρνηση των πολιτικών δυνάμεων και ειδικά των, κατ΄ επάγγελμα και από ιδεολογία, αρχιερέων του λαϊκισμού, να συναινέσουν σε κοινό τρόπο αντιμετώπισής της, όπως έκαναν άλλες χώρες με ανάλογα προβλήματα και ξεμπέρδεψαν γρήγορα. Συνειδητοποιήσαμε πως ο λαϊκισμός δεν είναι λύση, είναι το πρόβλημα. Απομονώσαμε τους κεκράκτες.

Επικράτησαν δυνάμεις ανανεωτικές και προοδευτικές που δρομολόγησαν την ομαλότητα, την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό. Η χώρα προχωράει παρά τα έκτοτε πολύ σοβαρά προβλήματα, την πανδημία, την ένταση στις σχέσεις με τη γείτονα – αποτέλεσμα του δικού της λαϊκισμού - τα ενεργειακά κ.α.. Η κοινωνία αντέχει και εμμένει στον αστικό εκσυγχρονισμό, αγνοώντας τις σειρήνες του λαϊκισμού, τους επίμονους αδαείς, θεομπαίχτες και φανφαρόνους, από δεξιά κι αριστερά.

Έχοντας ζήσει όλα αυτά, η αγωνία και ο φόβος μας για την τύχη της Ευρώπης, ειδικά μετά την πολιτική εξέλιξη στην Ιταλία, μεγάλη χώρα και οικονομία, είναι μεγαλύτερος. Το παράδειγμά μας φαίνεται δεν έπεισε τους λαούς που στην πρώτη δυσκολία ακολουθούν τις σάλπιγγες της καταστροφής.

Η Ιταλία είναι μεγάλη χώρα, σε έκταση, πληθυσμό, οικονομία και η θέση της στην Ενωμένη Ευρώπη πολύ σημαντική. Οι εκλεγμένοι πρόσφατα ηγέτες της δεν έχουν δώσει ξεκάθαρο στίγμα των προθέσεών τους σε σχέση με την Ευρώπη, το μέλλον και τις στρατηγικές επιλογές της. Τα τρέχοντα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή ηγεσία είναι τεράστια, άμεσα και κατεπείγοντα. Η θέση της στον πόλεμο και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή και οικονομική κρίση, το μεταναστευτικό, απαιτούν Ευρωπαϊκή ομοψυχία που απειλείται πλέον από τους λαϊκιστές, που μεγάλωσε ο αριθμός και η δυναμική τους. Μια αιρετική ιταλική φωνή θα αυξήσει την ένταση του Ευρωσκεπτικισμού. Θα ταρακουνήσει συθέμελα την Ευρώπη.

Μπορεί να μην κινδυνεύουμε από τους εγχώριους λαϊκιστές που είναι απομονωμένοι, κινδυνεύουμε όμως και μάλιστα άμεσα από την «διεθνή» τους, τις συνέπειες του Ευρωπαϊκού λαϊκισμού, που επηρεάζουν όλες της χώρες του Ευρωπαϊκού τόξου.

Επιβάλλεται συνεπώς εγρήγορση και σωφροσύνη στις εθνικές επιλογές και πρωτοβουλίες. Κυρίως όμως επιβάλλεται, όσο ποτέ άλλοτε, εθνική ομοψυχία, συστράτευση και αγώνας των υγιών πολιτικών δυνάμεων της προόδου και της ανάπτυξης, για την αποτροπή της επέκτασης στο εσωτερικό της χώρας του νέου κύματος λαϊκισμού που απειλεί την Ευρώπη. Είναι θέμα εθνικής επιβίωσης και δημοκρατίας. Δολιχοδρομίες και προσωπικές στρατηγικές στο βωμό τις εξουσίας δεν συγχωρούνται. «Οι καιροί ου μενετοί». Η ιστορία καραδοκεί να κρίνει και να καταδικάσει τους υπαίτιους μιας νέας, απευκταίας εννοείται, εθνικής περιπέτειας.





O Γιώργος Ανδρέου είναι δικηγόρος (www.andreoulaw.gr)