Χρήστος Μιχαηλίδης

Σκέφτομαι τους ογκολογικούς ασθενείς, που αυτήν την διαδικασία την έχουν περάσει, και την περνούν ακόμα στο εκατονταπλάσιο. Το δικό τους τεστ, ούτε rapid είναι και, εάν το αποτέλεσμα βγει κακό, φεύγει η γη κάτω από τα πόδια τους. Συνέρχεσαι όμως κάποια στιγμή και, αναλόγως της πιο ψύχραιμης εκτίμησης των αποτελεσμάτων, ετοιμάζεις τον εαυτό σου για αγώνα.  Αγώνα που, πολλές φορές, κάνει όλα αυτά τα μέτρα κατά του κορωνοϊού (μάσκα, αποστάσεις, καθαρά χέρια, λίγες μετακινήσεις, κλπ) να φαίνονται αστεία. Παιχνιδάκι.

Οι ογκολογικοί ασθενείς, σε τούτη εδώ την πανδημία, δίνουν έναν διμέτωπο αγώνα. Σε ανοσοκαταστολή, πρέπει να είναι εκατό φορές πιο προσεκτικοί. Και επιπλέον, δεν τους παίρνει να αφήσουν τις θεραπείες τους. Τους ζω σαν δική μου οικογένεια τα τελευταία 3 χρόνια που συνεργάζομαι με το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο στη Λεμεσό, στη Κύπρο, στην διαχείριση της ιστοσελίδας και των social media  του. 

Έχω γνωρίσει πολλούς, και έχω συνομιλήσει μαζί τους με τις ώρες. Πιο πολύ όμως, από ένα μικρό, προσωρινό  γραφειάκι που έχω κοντά στην είσοδο του Κέντρου, βλέπω, παρατηρώ και σημειώνω …. Και λέω σήμερα, να μοιραστώ μαζί σας 2 ιστορίες, πριν από την έλευση του κορωνοϊού, τότε που επιτρεπόταν στον συνοδό να μπει με τον ασθενή μέσα ώσπου να πάει στη θεραπεία του – τώρα, δεν μπορεί να εισέλθει στο κτίριο, τον παραλαμβάνει το προσωπικό στην είσοδο, κι αφού έχει κάνει το covid-test.  

Ιστορία 1η: Το αυτοκίνητο σταθμεύει στην είσοδο. Ο οδηγός-συνοδός, συγγενής συνήθως, φίλος κάποτε, κατεβαίνει για να βοηθήσει τον άνθρωπό του να κατεβεί. Αν πάλι χρειάζεται αναπηρικό καροτσάκι, τρέχει μέσα, το φέρνει (ή το φέρνουν), και τότε μόνο ανοίγει την πόρτα στον ασθενή.

Εγώ, από μια απόσταση μικρή, επικεντρώνομαι στον/στην συνοδό. Βλέπω έναν βράχο που ορθώνεται εκεί, σα κυματοθραύστης. Με συγκλονίζει η δύναμή τους. Τη διακρίνω στις χαραγματιές του προσώπου τους, στο κρύσταλλο της ματιάς τους, σε κάθε τους κίνηση. Ακόμα και σε μένα που είμαι μόνο  παρατηρητής δίνουν κουράγιο – δεν θα δώσουν στον δικό τους άνθρωπο που τραβά τόσο ζόρι;

Αυτή, είναι η πρώτη φάση του τελετουργικού. Η δεύτερη αρχίζει με την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής (ακτινοθεραπείας, χημειοθεραπείας, ορμονοθεραπείας, ανοσοθεραπείας), ή της διαγνωστικής διαδικασίας στο PET/CT, με τα ραδιοφάρμακα.

Ο συνοδός μένει μόνος. Βγαίνει από το κτίριο να πάρει μια τζούρα καθαρού αέρα πριν προχωρήσει προς την καφετέρια (που τώρα πλέον είναι κλειστή, λόγω κορωνοϊού). Δεν προλαβαίνει όμως να κάνει ούτε δύο βήματα, και καταρρέει. Αυτός, ο πριν από λίγα λεπτά, απόρθητος βράχος! 

Ακουμπά επάνω σε μια κολόνα για να μην σωριαστεί ολότελα – ξέρει ότι σε μισή-μια ώρα, ο άνθρωπός του θα έχει τελειώσει την συνεδρία και θα τον χρειαστεί πάλι δυνατό.  Πλησιάζω με φόβο μα και με δέος, και προσφέρω ένα μπράτσο ή έναν ώμο. Μη νομίζετε πως είμαι βράχος εγώ - ούτε καν! Απλώς, εκείνη τη στιγμή, νοιώθω την ανάγκη να είμαι εκεί. Ξέρω τι σημαίνει αυτό – το έζησα σχετικά πρόσφατα, όταν γύρευα και εγώ την κολόνα μου!

Αυτός ο αγώνας των καρκινοπαθών και των συγγενών-φίλων τους, έχει πόνο και ανηφόρες πολλές. Έχει όμως και στιγμές μεγαλοσύνης, που σε δυναμώνουν πολύ περισσότερο απ’ όσο μπορεί να φανταστείς. Χαρακτηριστικό αυτών των στιγμών, είναι οι ώρες της σιωπής. Τα λόγια που δεν λέγονται, αλλά «φωνάζουν». Οι φωνές που δεν ακούγονται, αλλά τις βλέπεις! 

Απ’ όποια μεριά κι αν το δεις όμως, ο δρόμος αυτός, τελικά, είναι μοναχικός. Ο ασθενής θα είναι κάτω από το μηχάνημα ή με τον φλεβοκαθετήρα στο χέρι. Και συ θ’ ακουμπάς επάνω σε μια κολόνα για να ξεσπάσεις - να είσαι έτοιμος για το επόμενο προσκλητήριο. 

Ως παρατηρητής, βλέπω στα πρόσωπα των συνοδών, πίσω από την δύναμή τους, μια απερίγραπτη μελαγχολία. Θα ήθελα η ιατρική να έδινε και σε αυτούς ένα μέρος από την σοφία της – επιστημονική, μα και ανθρώπινη, κυρίως. Να μην τους έβλεπε απλώς ως συνοδούς των αρρώστων της, αλλά ως συνεργάτες στην μεγάλη θεραπευτική της προσπάθεια. Καμιά φορά, μπορεί να βοηθήσουν πολύ περισσότερο από τα φάρμακα και τις ακτίνες.

Ιστορία 2η: Κρατούσε τη κόρη του από το χέρι, κι έβλεπαν από ψηλά, εδώ στο Γερμανικό Ογκολογικό, πώς απλώνεται εκεί κάτω η ασυγκράτητη Λεμεσός. Ο πρωινός ήλιος λαμπερός, το λίγο κρύο καλοδεχούμενο.

Με άγγιξε που τους έβλεπα χέρι-χέρι, μα πιο πολύ η εμφανής μελαγχολία που είδα στο πρόσωπο του κοριτσιού. Είπαμε την «καλημέρα» μας, κι εγώ πέταξα το συνηθισμένο «ωραία μέρα σήμερα». Το κορίτσι κοίταξε χαμηλά, διέκρινα και μια δυσκολία στις κινήσεις της. Ο πατέρας απάντησε:

«Έχουμε τη μητέρα της μέσα και κάνει PET Scan».

Του’ σφιξε πιο πολύ το χέρι, και τον κοίταξε στα μάτια μήπως βρει εκεί κάποια απάντηση στα χίλια ερωτήματα της ψυχής της. 

Ο πατέρας, μ’ ένα συγκαταβατικό χαμόγελο, μου ζήτησε συγγνώμη και συνέχισαν τον βαρύ περίπατό τους.  Αυτές τις στιγμές, σκέφτηκα, τίποτα δεν μπορεί να μαλακώσει την αγωνία και την στεναχώρια, να κάνει το βήμα πιο ανάλαφρο. Ούτε η ωραία μέρα, ούτε η θέα της Λεμεσού από ψηλά, ούτε τα ενθαρρυντικά λόγια κανενός τρίτου, όπως της αφεντιάς μου.

Είναι μοναχική αυτή η βόλτα της αναμονής. Και δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο…