Κωνσταντίνος Δέρβος

Η ανάγκα για βαθιές τομές και μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία είναι ζήτημα μακροχρόνιας πολιτικής αντιπαράθεσης. Ωστόσο, από το 2015 και μετά, η κατάσταση στα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια έχει φτάσει στο απροχώρητο.

Ο χώρος της εκπαίδευσης κατέστη έρμαιο στα χέρια μιας χρεοκοπημένης κυβέρνησης, που δεν έχει τίποτα να προσφέρει παρά μόνο ιδεολογικές αγκυλώσεις και στείρες προτάσεις. Το πανεπιστημιακό άσυλο – με την απαράδεκτη, αναχρονιστική του υπόσταση - προστατεύθηκε με νύχια και με δόντια. Οι άναρχες συλλογικότητες πολλαπλασιάστηκαν, ενώ, παράλληλα, ο υπουργός Παιδείας κάνει εκκλήσεις στο «ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα» για να πατάξει την παραβατικότητα στα Πανεπιστήμια

Τόσο η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια, όσο και η τριτοβάθμια εκπαίδευση, εκπέμπουν S.O.S. Πρέπει άμεσα να απαγκιστρωθεί ο χώρος της εκπαίδευσης από τον ασφυγκτικό κρατικό έλεγχο. Να εδραιωθεί στην πράξη η αυτονομία, που βρίσκει άλλωστε και θεσμική κατοχύρωση. Σαφώς και είναι θεμιτή η εποπτεία, αλλά μόνο εφόσον αυτή είναι παραγωγική και βασίζεται σε ποιοτικά κριτήρια. Μόνο έτσι θα δομηθεί ένα σύστημα επί τη βάσει της αρχής της υπευθυνότητας, ως απόρροια της αρχής της αυτονομίας.

Έπειτα, είναι ώρα να εισάγουμε – με τρόπο σοβαρό και αξιόπιστο – το θεσμό της αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η αξιολόγηση πρέπει να είναι υποχρεωτική. Δεν θα πραγματοποιείται όποτε το θελήσει η εκάστοτε ηγεσία του Υπουργείου, αλλά, αντίθετα θα γίνεται οργανωμένα και θα παράγει απτά αποτελέσματα. Αυτή είναι βασική προϋπόθεση ώστε να επιτευχθεί ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα ενθαρρύνεται η πρόσθετη προσπάθεια και το οποίο - εν τέλει - θα αναβαθμίσει ποιοτικά την Παιδεία.

Τέλος, είναι γεγονός ότι η αντίληψη περί αριστείας και ρετσινιάς έχει ξοφλήσει παταγωδώς. Η αριστεία είναι αξιέπαινη. Αφορά όλους και πρέπει να αποτελεί στόχο για κάθε μαθητή και φοιτητή. Αν δεν ενθαρρύνουμε την εργατικότητα και την ατομική πρόοδο, αν δεν δώσουμε κίνητρα στη νέα γενιά να προκόψει και να καταξιωθεί, έχουμε ιστορικά αποτύχει σαν χώρα σε ένα τομέα τεράστιας εθνικής σημασίας.

Είμαστε υποχρεωμένοι να ανεχθούμε – για πολύ λίγο ακόμα είναι η αλήθεια - μια κυβέρνηση που προσπάθησε να επιβάλλει δια του εκπαιδευτικού συστήματος όλους τους ευσεβείς πόθους της, που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και δυστυχώς γυρίζουν τη χώρα πολλές δεκαετίες πίσω. Στόχος μας πρέπει να είναι μια Ελλάδα στην οποία δεν θα αλλάξει απλώς το καθεστώς, αλλά και η νοοτροπία γύρω από τα ζητήματα Παιδείας.

Θέλουμε μια Ελλάδα όπου θα εμπεδωθεί η αντίληψη πως η ανάπτυξη δεν υφίσταται χωρίς σύγχρονη, σοβαρά δομημένη και αποδοτική Παιδεία. Ανάμεσα στην αποτυχημένη αλλαγή κατεύθυνσης και την προεξοφλημένη ήττα, οφείλουμε να επιλέξουμε την βαθιά, ριζική αλλαγή του συστήματος και να δουλέψουμε σκληρά για να έχουμε την Παιδεία που θέλουμε και μας αξίζει.