Μάκης Πολλάτος

Μετά την Συρία, το Ιράκ και την Λιβύη, η Τουρκία ενεπλάκη ανοιχτά, προσέξτε ΑΝΟΙΧΤΑ, σε ακόμη μία πολεμική αναμέτρηση, αυτή της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν για τον έλεγχο του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Με το επιχείρημα ότι οι συζητήσεις που διεξάγονταν επί 30 χρόνια μεταξύ του Ερεβάν και του Μπακού δεν απέδωσαν, ο Ταγίπ Ερντογάν βοήθησε τους Αζέρους με μαχητικά αεροσκάφη, τζιχαντιστές μισθοφόρους, uav's και άλλο πολεμικό υλικό στις μάχες εναντίον των Αρμενίων για την κυριαρχία στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Οι Αρμένιοι υπέστησαν ταπεινωτική ήττα, αφού η Ρωσία στην οποία προσέβλεπαν επέλεξε τον ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου και αρκέστηκε να σφυρίξει την λήξη των πολεμικών επιχειρήσεων όταν οι Αζέροι με τους Τούρκους κατάφεραν να πετύχουν στο πεδίο της μάχης όσα επεδίωκαν...

Εκ των πραγμάτων, ποιος μπορεί να αποκλείσει το γεγονός της προσυνεννόησης του Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν για την υπόθεση του Ναγκόρνο Καραμπάχ; Πόσο απίθανο είναι η Μόσχα να έκανε πλάτες στην Άγκυρα όσο οι Τούρκοι καθοδηγούσαν τους Αζέρους στην πολεμική εκστρατεία εναντίον των Αρμενίων που ήταν απελπιστικά μόνοι;

Δεν θα πρέπει να διαφύγει από κανέναν το επιχείρημα των Τούρκων για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ: Οι συζητήσεις για πολιτική λύση είχαν τελματώσει, 30 χρόνια δεν επετεύχθη η διευθέτηση της κρίσης με διπλωματικά μέσα, άρα δεν απέμενε άλλος τρόπος για να «δικαιωθεί» το Αζερμπαϊτζάν. Και η Αρμενία έμεινε αποκλειστικά μόνη, αφού η Ρωσία επέλεξε να κλείσει τα μάτια, δίνοντας στον Ερντογάν τον χρόνο που χρειαζόταν για να τελείωσει τον πόλεμο...

Η Τουρκία έχει δυναμώσει πολύ. Και τα τελευταία χρόνια διεξάγει συνεχώς πολέμους. Είτε επιδιώκει να εξαφανίσει τους Κούρδους από τον χάρτη, είτε προσπαθεί να δημιουργήσει αποικίες στη Λιβύη και αλλού, της έχει ανοίξει η όρεξη για επέκταση στην ξηρά και στη θάλασσα. Κι αυτό δεν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ελαφρότητα από κανέναν στην Ελλάδα.

Ο επόμενος στόχος του Ερντογάν είναι η Κύπρος, το Καστελλόριζο, η Ανατολική Μεσόγειος και το Αιγαίο. Και ο πρόεδρος της Τουρκίας κάθε άλλο παρά κρύβει τα σχέδιά του. Το καταλαβαίνουμε εμείς οι Έλληνες ή θα συνεχίσουμε να υπνοβατούμε θεωρώντας επαρκείς τις διαβεβαιώσεις μπιζιμποντιστών και ανθυπάτων που καλούσαν τα μέλη της κυβέρνησης να μην παίρνουν στα σοβαρά τους τουρκικούς χάρτες με το Αιγαίο κομμένο στη μέση ανατολικά του 25ου μεσημβρινού, το Καστελλόριζο εγκλωβισμένο σε μια απέραντη ζώνη τουρκικής υφαλοκρηπίδας, τα ελληνικά νησιά χωρίς θαλάσσιες ζώνες;

Αντιλαμβανόμαστε τους κινδύνους από την τουρκική επιθετικότητα, ή μήπως ακόμη θεωρούμε ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να ανακοπεί μέσω της διαμεσολάβησης της Άνγκελα Μέρκελ και των εκκλήσεων της ΕΕ για... αυτοσυγκράτηση;

Επειτα από 15 χρόνια δαιμονοποίησης των στρατιωτικών εξοπλισμών, σιγά-σιγά κάτι αρχίζει να κινείται. Όχι με την ταχύτητα που απαιτείται, αλλά μάλλον με τους ρυθμούς του ελληνικού δημοσίου. Κι αυτό αφού μόλις πριν από πέντε χρόνια αποφασίστηκε να δαπανηθούν 500 εκατ. ευρώ σε άχρηστη αναβάθμιση αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας αντί για τον επείγοντα εκσυγχρονισμό των φρεγατών.

Τώρα τρέχουμε για να αγοράσουμε μαχητικά αεροσκάφη, και ορθώς. Αρχές Σεπτεμβρίου ανακοινώθηκε η απόφαση για αγορά 18 δικινητήριων γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Rafale. Η συμφωνία δεν θα έχει οριστικοποιηθεί πριν το τέλος του έτους και τα πρώτα έξι -ελαφρώς μεταχειρισμένα- αναμένονται ένα το μήνα από το 2021 με σκοπό τον Ιούνιο του επόμενου έτους να έχουν παραληφθεί τα έξι πρώτα Rafale. Παράλληλα, όπως αποκάλυψε το protothema, η Αθήνα ζήτησε επίσημα από την Ουάσιγκτον 18-24 μαχητικά αεροσκάφη F-35, παρακαλώντας οι διαδικασίες να κινηθούν άμεσα ώστε τα πρώτα αμερικανικά αεροσκάφη να έχουν παραδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία μέσα στο 2021. Επειδή ξεχάσαμε ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» τώρα τρέχουμε και δεν φτάνουμε. Τα προηγούμενα χρόνια αμελήσαμε ακόμη και να φροντίζουμε να υπάρχει η υψηλότερη δυνατή διαθεσιμότητα στα υπάρχοντα οπλικά συστήματα. Εχουμε τα πιο σύγχρονα μη πυρηνικά υποβρύχια, τα γερμανικά τύπου 214 ή «Παπανικολής», αλλά δεν αγοράσαμε καινούριες τορπίλες. Δεν λύσαμε το πρόβλημα των ανταλλακτικών για μια σειρά από κύρια όπλα, όπως τα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη Mirage. Το ερώτημα είναι: Προλαβαίνουμε τώρα να είμαστε έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε την τουρκική απειλή ή θα την πάθουμε όπως ο εργολάβος που την ώρα της καταιγίδας θυμήθηκε ότι το σπίτι του δεν είχε σκεπή;

Οι Τούρκοι απέκτησαν με διαδικασίες εξπρές τα αντιαεροπορικά συστήματα S-400. Και αναλόγως της περιοχής που θα τα τοποθετήσουν οι Τούρκοι, ο κίνδυνος είναι τα ρωσικά συστήματα να πιάνουν τα ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη αμέσως μετά την απογείωσή τους. Γι' αυτό και αποφασίστηκε να προχωρήσει παράλληλα με τα Rafale -τα οποία σχεδιάζεται να φορέσουν τα πιο εξελιγμένα βλήματα- η αγορά των θεωρούμενων stealth (αόρατων δηλαδή) F-35. Τα αμερικανικά jets θεωρούνται state of the art και τα γαλλικά μαχητικά -ως δικινητήρια- αναμένεται να δώσουν τεράστια πλεονεκτήματα. Δυστυχώς όμως, ακόμη κι αν όλα πάνε κατ' ευχήν με τα δημόσια ταμεία και βρεθούν τα κονδύλια για να προχωρήσουν τάχιστα οι αγορές, η προετοιμασία απαιτεί εκπαίδευση των πιλότων και των τεχνικών, δημιουργία επισκευαστικών βάσεων, πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν σε μια νύχτα. Ούτε όμως και πρέπει να επιτρέψουμε να υλοποιηθούν με τους αργούς ρυθμούς του ελληνικού δημοσίου. Χρειάζεται ταχύτητα και αποφασιστικότητα.

Διότι όλα όσα γίνονται τώρα είναι σε άμεση γνώση των Τούρκων. Και σιγά μην μείνει ο Ερντογάν με σταυρωμένα χέρια. Αφού οι Αμερικανοί ακύρωσαν το deal της πώλησης στην Τουρκία 100 μαχητικών F-35, η Άγκυρα αργά ή γρήγορα θα στραφεί και πάλι στην Ρωσία. Καθόλου απίθανο δεν πρέπει να θεωρείται το ενδεχόμενο Ερντογάν και Πούτιν να δώσουν τα χέρια για αγορά ρωσικών μαχητικών τύπου Σουκχόι.

Άρα και η πιθανολογούμενη ελληνική υπεροπλία στο Αιγαίο θα καταστεί εκ νέου ζητούμενο. Θυμίζω ότι η αναβάθμιση των 84 ελληνικών μαχητικών F-16 στην έκδοση Viper καλά-καλά δεν έχει ξεκινήσει και δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί πριν το 2026-2027. Μήπως πιστεύετε ότι η Τουρκία θα περιμένει;

Τι χρειαζόμαστε τώρα; «Μια λεγεώνα των ξένων» μου έλεγε άνθρωπος που γνωρίζει από πρώτο χέρι τα πλεονεκτήματά μας και τα τρωτά μας σημεία έναντι της τουρκικής στρατιωτικής μηχανής. Και κυρίως να μην κάνουμε λάθη. Να μην ξεχνάμε ότι ακόμη κι αν το πρόγραμμα ναυπήγησης τεσσάρων νέων φρεγατών αποφασιστεί σήμερα, θέλουμε 4-5 χρόνια για να παραδοθεί το πρώτο πλοίο, τόσο καλά...

Και σε αυτό το πεδίο, της απόκτησης νέων πολεμικών πλοίων, δεν επιτρέπονται λάθη. Για παράδειγμα, πώς μπορεί να προχωρήσει η προμήθεια πλοίων που είχαν χαρακτηριστεί σαν ακατάλληλα, που -για παράδειγμα- θεωρούνται αποτυχημένα από το αμερικανικό ναυτικό, για πολλούς λόγους, από το τεράστιο κόστος τους, την χαμηλή επιβιωσιμότητα στο πεδίο της μάχης, την μικρή διαθεσιμότητα, την αδυναμία πραγματοποίησης ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων και πολέμου αεράμυνας;

Το επιδιωκόμενο είναι η εξισσορόπηση δυνάμεων με την Τουρκία. Και σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να σταθμίζονται τα δεδομένα και όχι μόνο -για παράδειγμα- η ανάγκη επαναλειτουργίας ενός ναυπηγείου. Αυτή την ώρα, μόνο η υπεροπλία στον αέρα έχει σημασία, διότι ό,τι και να κάνουμε στη θάλασσα χρειάζονται 4-5 χρόνια για να χτιστούν νέα πλοία. Για δε την αγορά των μαχητικών αεροσκαφών F-35 και Rafale οι διαδικασίες πρέπει να προχωρήσουν το ταχύτερο δυνατό. Γιατί σε αυτή την ρευστή περίοδο η Ελλάδα μετρά τους πραγματικούς της φίλους και συμμάχους. Αλλά πέραν του δικαίου, τα κράτη συμφωνούν σε έντιμη συνεννόηση μόνο επί τη βάση κοινών συμφερόντων. Και για να μπεις στο ραντάρ των ισχυρών η λύση δεν είναι η διαμαρτυρία και η καταγγελία για τους τσαμπουκάδες ενός ταραξία, πρέπει να εξηγήσεις και να πείσεις ποια θα είναι τα απτά οφέλη και τα ανταλλάγματα που θα αποκομίσει από την στρατηγική συνεργασία με την χώρα σου.