Μάκης Πολλάτος

Μπορεί το Oruc Reis να σταμάτησε τις σεισμικές έρευνες σε ελληνική υφαλοκρηπίδα, όμως ουδείς μπορεί να θεωρήσει ότι η κρίση με την Τουρκία τελείωσε. Η ένταση των τελευταίων μηνών μοιάζει να έχει αποκλιμακωθεί, αλλά αυτή είναι απλώς η... επικάλυψη.

Τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Αν ακούσει κανείς τις δηλώσεις Ερντογάν θα καταλάβει ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας το έχει βάλει αμέτι μουχαμέτι να μας τρελάνει. Μετά την γαλάζια πατρίδα, την προσπάθειά του δηλαδή να σφετεριστεί το μισό Αιγαίο και ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο, ετοιμάζεται και για πόλεμο στο διάστημα! Τι είπε πάλι ο άνθρωπος; Ότι η Τουρκία, λέει, δεν θα παραχωρήσει τα δικαιώματα που έχει στο διάστημα σε κανέναν άλλο!

Όσο κι αν οι δηλώσεις αυτές φαίνεται να εμπεριέχουν ένα κωμικό στοιχείο, τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Εκτός κι αν νομίζετε ότι ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Ακάρ κάνει χειρονομία καλής θέλησης όταν δηλώνει ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να σταματήσει την Τουρκία «όσα Rafale κι αν αγοράσει, όσες φρεγάτες κι αν χτίσει».

Πέρα από τον πόλεμο των... άστρων και τις απειλές, οι Τούρκοι καταλαβαίνουν τώρα ότι πρέπει να ξαναχτίσουν συμμαχίες με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Ποιος αναλαμβάνει το προξενιό για να επαναπροσεγγίσει ο Ερντογάν το Τελ Αβίβ; Το Αζερμπαϊτζάν! Όπως αποκαλύφθηκε, μετά την επικράτηση επί της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν κινείται ήδη στην κατεύθυνση της εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας. Το επιχείρημα είναι πως δεν μπορούν οι δύο βασικοί σύμμαχοι του Αζερμπαϊτζάν -οι χώρες στις οποίες λένε ότι οφείλεται η νίκη επί της Αρμενίας- να μην έχουν καλές σχέσεις.

Το είπε και ο ίδιος ο Ερντογάν ότι οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες επιχειρούν συνεννόηση με το Ισραήλ γιατί η Άγκυρα θέλει καλές σχέσεις με αυτή τη χώρα. Τι θα κάνει το Ισραήλ; Ουδείς μπορεί να προβλέψει εύκολα, όμως όταν έχεις να κάνεις με διακρατικές σχέσεις και ισορροπίες σε τέτοιο επίπεδο τα συμφέροντα είναι αυτά που καθορίζουν τις αποφάσεις.

Όπως και να 'χει η Αθήνα πρέπει να λάβει υπόψη τις νέες εξελίξεις. Και η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη για όλα.

Για παράδειγμα: Στις 20 Ιανουαρίου την διακυβέρνηση στην Ουάσινγκτον αναλαμβάνει ο Τζο Μπάιντεν. Πιστεύει κανείς ότι ο Ερντογάν δεν θα επιχειρήσει να δημιουργήσει με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο μια σχέση αντίστοιχη ή και καλύτερη αυτής που είχε με τον Ντόναλντ Τραμπ; Και από την άλλη στοιχηματίζει κανείς ότι οι Αμερικανοί θα διαγράψουν την Τουρκία εκ των προτέρων; Πιστεύει δηλαδή κάποιος ότι η νέα αμερικανική διοίκηση δεν θα δώσει χρόνο στην διπλωματική προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων με την Τουρκία;

Κάθε νέα κυβέρνηση θέλει να διορθώνει τα όποια λάθη της προηγούμενης. Σε αυτό το πλαίσιο, μόνο απίθανο δεν είναι ο νέος επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ο Αντονι Μπλίνκεν, να προσπαθήσει να βρει έναν κώδικα συνεννόησης με τους Τούρκους προς όφελος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να επιτρέψει την πρόσδεση της Τουρκίας στο άρμα της Ρωσίας χωρίς να δώσει μάχη. Με απειλές, με ανταλλάγματα, με όλους τους τρόπους οι Αμερικανοί θα προσπαθήσουν να ξαναφέρουν την Τουρκία στο στρατόπεδό τους. Και αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για όλα τα ενδεχόμενα. Από την πιθανότητα να υπάρξει μια μακρά περίοδος αμερικανοτουρκικής διαπραγμάτευσης που μπορεί να επιφέρει μία νέα ισορροπία -ακόμη και να επιτρέψει στον Ερντογάν να αγοράσει τελικά τα μαχητικά F-35- μεχρι το μακρινό ενδεχόμενο να οριστικοποιηθεί η ρήξη στις σχέσεις Άγκυρας - Ουάσιγκτον.

Οι εξελίξεις ούτε συμμετρικές είναι, ούτε και εύκολα προβλέψιμες.

Τον τελευταίο χρόνο η ελληνική διπλωματία έχει αποδείξει ότι δημιουργεί συμμαχίες, αλλάζει τους περιφερειακούς συσχετισμούς δυνάμεων, κινητοποιεί παράγοντες που έμεναν αδρανείς. Κι αυτό είναι μια μεγάλη αλλαγή. Όμως η Τουρκία θα παίξει όλα τα χαρτιά της και εμείς οι Έλληνες οφείλουμε κατ’ ελάχιστο να είμαστε ενωμένοι σαν μια γροθιά, με μία, ενιαία στρατηγική και πολλές εναλλακτικές τακτικές.