Μάκης Πολλάτος

Με την ανοχή των Γερμανών, ο Τσαβούσογλου βγάζει και φιρμάνι: Θέλουν, λέει ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, να συζητηθούν όλα τα θέματα που είχαν τεθεί στους προηγούμενους 60 γύρους των διερευνητικών επαφών. Ακούσατε μήπως τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών να απαντά ότι ουδέποτε συζητήθηκε θέμα αποστρατιωτικοποίησης νήσων ή το υποτιθέμενο θέμα των γκρίζων ζωνών; Κουβέντα δεν είπε ο Χάικο Μάας. Προφανώς κάπου στηρίζεται ο Ταγίπ Ερντογάν όταν λέει ότι η Γερμανία είναι πραγματικά έντιμος διαμεσολαβητής και νομίζω ότι αντιλαμβάνεστε.
Ακόμη και οι Αμερικανοί φίλοι μας όμως, παροτρύνουν φιλικά την ελληνική κυβέρνηση να μην ασχοληθεί με τα θέματα της ατζέντας, ό,τι κι αν λένε οι Τούρκοι, ώστε να ξεκινήσουν οι συζητήσεις στις οποίες η Αθήνα εκπροσωπείται από διπλωμάτες με γνώσεις, εμπειρία, και σωφροσύνη τέτοια που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις τουρκικές μπαμπεσιές.

Προσέξτε τώρα την πονηριά ή μάλλον την μπαμπεσιά των Τούρκων. Να συζητηθούν, λένε από την Άγκυρα, όλα τα θέματα που είχαν τεθεί στους προηγούμενους 60 γύρους. Κι ας υπάρχει η ρήτρα εμπιστευτικότητας λόγω της οποίας δεν είχε ανακοινωθεί το περιεχόμενο των διερευνητικών επαφών στο παρελθόν. Κι ας μην υπάρχουν συμφωνημένα πρακτικά. Οι Τούρκοι πρόλαβαν και ξεκίνησαν το blame game. Με προφανή σκοπό, σε περίπτωση ναυαγίου, να βγαίνουν και να λένε στη διεθνή κοινότητα ότι η προσπάθεια συνεννόησης δεν προχώρησε -παρ' ότι δήθεν η Άγκυρα επιδεικνύει... καλή διάθεση- επειδή φταίει η Αθήνα που δεν δέχεται να ξανασυζητηθούν όλα όσα είχαν πέσει στο τραπέζι από το 2002 μέχρι το 2016.

Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι στη συζήτηση είχαν μπει τα θέματα της υφαλοκρηπίδας τα πρώτα χρόνια, επί Βενιζέλου το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης αλλά και τα χωρικά ύδατα (με τον εναέριο χώρο) επειδή θεωρούνται ως ένα προκαταρκτικό της συζήτησης για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Οτι στο παρελθόν είχε συζητηθεί και το θέμα των χωρικών υδάτων το έχει δηλώσει δημοσίως και ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, επικεφαλής της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας. Συζήτηση είχε γίνει εκτενώς για την επιλεκτική επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια. Κι αυτό με δύο δεδομένα: Η Ελλάδα έχει το δικαίωμα από το Διεθνές Δίκαιο να κηρύξει αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ. οπότε δεν συμβιβάζεται με το σημερινό εύρος των 6 ν.μ. αλλά και η Τουρκία δεν δέχεται την αύξηση της ελληνικής χωρικής θάλασσας στα 12 ν.μ. παντού, απειλώντας ότι θα κηρύξει πόλεμο σε μια τέτοια περίπτωση. Όταν επιδιώκεται συμβιβασμός, προφανές είναι ότι η λύση θα μπορούσε να βρεθεί κάπου στη μέση.

Τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Η ελληνική πλευρά κινδυνεύει να βρεθεί στη γωνία αν απαντήσει ότι δεν συζητάει τίποτα. Οι ισχυροί, ΗΠΑ, Γερμανία και άλλες χώρες, λένε «καθίστε να τα βρείτε».

Η Τουρκία έχει ξεκινήσει το παίγνιο επίρριψης ευθυνών. Κάνει λόμπινγκ στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, υποκρίνεται ότι θέλει την εξομάλυνση των ευρωτουρκικών σχέσεων, απειλεί με το μεταναστευτικό και κατηγορεί την Ελλάδα για ό,τι μπορεί: Από τις δηλώσεις του αρχιεπισκόπου για το Ισλάμ μέχρι την μουσουλμανική μειονότητα και καθημερινώς επιρρίπτει ευθύνες στην Αθήνα ότι δήθε υπονομεύει τον διάλογο.

«Ποιον διάλογο;» θα σκεφτείτε εύλογα, οι διερευνητικές δεν είναι άτυπες επαφές, μια βολιδοκσόπηση, ένα brainstorming για να εντοπιστούν τα θέματα στα οποία θα μπορούσε να υπάρξει συνεννόηση; Ναι, είναι η απάντηση. Αλλωστε η πραγματική διαπραγμάτευση δεν θα αρχίσει παρά μόνο στον 63ο γύρο, αν φτάσουμε μέχρι εκεί. Στον 61ο γύρο οι Ελληνες και Τούρκοι διπλωμάτες θα συζητήσουν για την ατζέντα των προς συζήτηση θεμάτων, στον 62ο γύρο θα απαντήσουν -αφού έχουν διαβουλευθεί με τις κυβερνήσεις τους- αν συμφωνούν ή όχι με την έναρξη συζητήσεων και στον 63ο γύρο θα ξεκινήσει η διαπραγμάτευση.

Τι θα κάνει στο μεταξύ η νέα αμερικανική κυβέρνηση; Θαύματα μην περιμένετε. Η Ουάσιγκτον θα προσπαθήσει να τα βρει με την Άγκυρα κι επιπλέον η αμερικανική διπλωματία παγίως παροτρύνει πιεστικά να καθίσουμε στο τραπέζι, να συζητήσουμε και να τα βρούμε.

Και η ΕΕ; Δεν θα επιβάλλει κυρώσεις στον Ερντογάν; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα αρνητική, τουλάχιστον όχι για το προβλεπτό μέλλον, δηλαδή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25ης Μαρτίου. Αντιθέτως η Άγκυρα μπορεί να προσδοκά σε νέα ανταλλάγματα και οικονομική βοήθεια από τις Βρυξέλλες, με την ανοχή ή την σιωπηρή συναίνεση της Αθήνας δεδομένου ότι η ελληνική πλευρά δεν θα μπορεί να αρνείται την συνεργασία όσο η Άγκυρα δείχνει -υποτίθεται- διάθεση συνεννόησης.

Και στις διερευνητικές τι περιμένουμε να συμβεί; Απλό είναι: Η τουρκική πλευρά θα συνεχίσει να υπονομεύει τις επαφές και να επιδιώκει την παγίδευση της ελληνικής ομάδας σε μια συζήτηση από την οποία δύσκολα θα μπορούσε να προκύψει κάτι καλό. Στο παρελθόν, η Άγκυρα έχει δείξει ότι στο παζάρι δεν εγκαταλείπει καμία από τις διεκδικήσεις της αν δεν λάβει ανταλλάγματα. Θα καταφέρει η Ελλάδα να γίνει survivor; Και ποια στάση θα τηρήσουν οι υπερπατριώτες, οι σκληροί της ΝΔ, οι Σαμαρικοί, οι Καραμανλικοί, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ και οι ΤΕΛΟΠΟΝήδες που δεν χάνουν ευκαιρία να ψαρεύουν για ψήφους στα θολά νερά;