Μάκης Πολλάτος

Χίλια ευρώ σε 1.000 πολίτες κάθε μήνα δεν είναι και λίγα. Εδώ και περίπου τέσσερα χρόνια, κάθε μήνα ένα εκατομμύριο ευρώ διανέμεται τυχαία, μέσω κλήρωσης σε φορολογούμενους που κάνουν ηλεκτρονικές συναλλαγές και παίρνουν τους αντίστοιχους λαχνούς. Από την έναρξη της φορολοταρίας, έχουν διανεμηθεί περίπου 48 εκατ. ευρώ και τώρα η κυβέρνηση αναδιαμορφώνει το πλαίσιο της φορολοταρίας με σκοπό την ενίσχυση όσων έχουν χαμηλότερο εισόδημα και περισσότερα παιδιά.

Οι πολίτες με χαμηλότερο οικογενειακό εισόδημα και περισσότερα τέκνα θα έχουν προσαύξηση στους λαχνούς που παίρνουν κάθε φορά που κάνουν ηλεκτρονικές συναλλαγές, κατά συνέπεια θα βελτιώνουν τις πιθανότητές τους να κερδίσουν τα 1.000 ευρώ μηνιαίως.

Μάλιστα, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, τα βραβεία της λοταρίας θα κλιμακώνονται κάθε μήνα και θα φτάνουν τις 50.000 ευρώ, ποσό που τα Χριστούγεννα θα μπορεί να φτάνει μέχρι και τις 100.000 ευρώ.

Παράλληλα, οι ηλεκτρονικές αποδείξεις πληρωμής σε επαγγελματικές κατηγορίες που δηλώνουν εισοδήματα τα οποία υποκρύπτουν ότι φοροδιαφεύγουν θα εκπίπτουν σε ποσοστό 30% από το φορολογητέο εισόδημα ενώ οι αποδείξεις για ιατρικά έξοδα θα μετρούν διπλά για να «χτιστεί» το ποσοστό του εισοδήματος που πρέπει να καλυφθεί με δαπάνες που έχουν πληρωθεί ηλεκτρονικά.

Με απλά λόγια κι άλλα κίνητρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής και την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, της ροής χρήματος που καταγράφεται δηλαδή και διεκπεραιώνεται με πλαστικό χρήμα ή μέσω ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών. Μπορείς να το δεις και σαν μια έμμεση παραδοχή ότι οι έλεγχοι για τον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων που δεν δηλώνονται ή εισοδημάτων που αποκρύπτονται δεν έχουν ιδιαίτερα αποτελέσματα.

Κι αφού οι αρμόδιοι μηχανισμοί δεν μπορούν να διασταυρώσουν το ύψος των πραγματικών εισοδημάτων με το επίπεδο ζωής κάθε φορολογούμενου, το σπίτι, τα αυτοκίνητα, τα μηνιαία έξοδα κάποιων που εμφανίζονται να ζουν στο όριο της φτώχειας αποκρύπτοντας τα πραγματικά τους εισοδήματα, επιλέγεται η οδός της επιδότησης των συναλλαγών που γίνονται ηλεκτρονικά, μπας και σταματήσει ή μειωθεί το αλισβερίσι που γίνεται με τα μετρητά.

Είναι μια επιλογή που κρίνεται από τους πολίτες. Ως μια προσπάθεια μείωσης της φοροδιαφυγής, λίγοι θα μπορούσαν να έχουν ενστάσεις στο μέτρο της εισαγωγής αποδείξεων που μετρούν διπλά για συναλλαγές με συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες.

Θα μπορούσαν όμως τα χρήματα που πηγαίνουν στη φορολοταρία να διοχετεύονται με άλλο τρόπο σε όσους έχουν πραγματικά μεγαλύτερη ανάγκη; Στις πρόσφατες πυρκαγιές του Αυγούστου καταστράφηκαν τα σπίτια εκατοντάδων, για να μην πούμε χιλιάδων Ελλήνων πολιτών.

Αντί για φορολοταρία, μήπως θα ήταν πιο χρήσιμο τα κονδύλια αυτά -12 εκατομμύρια το χρόνο, ίσως και περισσότερα με τις bonus κληρώσεις που σχεδιάζονται- να δίνονται σε όσους αποδεδειγμένα έχασαν την πρώτη κατοικία τους για να ξαναφτιάξουν το σπίτι τους που μπορεί να κάηκε και ως συνέπεια λαθών ή παραλείψεων του κρατικού μηχανισμού, για παράδειγμα στην Εύβοια; Δεν θα έπιαναν τόπο -καλύτερα και αποδοτικότερα- τα χρήματα αυτά, από το υστέρημα των φορολογουμένων, αν το κράτος τα διοχέτευε σε οικογένειες που απ' τη μια στιγμή στην άλλη έδιναν το σπίτι τους να γίνεται στάχτη, αντί να μοιράζονται σε φορολοταρίες;