Με ολιστικό σχεδιασμό και εξασφαλισμένους πόρους η διαχείριση αποβλήτων
Μανώλης Γραφάκος

Μανώλης Γραφάκος

Με ολιστικό σχεδιασμό και εξασφαλισμένους πόρους η διαχείριση αποβλήτων

Βασικό ζητούμενο στη διαχείριση των αποβλήτων είναι αυτή να γίνεται με όρους κυκλικής οικονομίας. Άρα με μειωμένη ταφή αποβλήτων, όπου ο σχετικός στόχος σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης τοποθετείται κάτω από το 10% το 2035

Τρεις είναι οι άξονες για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο. Η ανακύκλωση, η δημιουργία Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης (ΜΑΑ) και η Ενεργειακή Αξιοποίηση των υπολειμμάτων.

Σε ό,τι αφορά τις ΜΑΑ η χώρα έχει κάνει άλματα τα τελευταία 5,5 χρόνια. Από 3 που λειτουργούσαν το 2019 και από 5 που κατασκευάζονταν τότε, σήμερα λειτουργούν 12, κατασκευάζονται άλλες 23 και αναμένεται εντός του α’ εξαμήνου του 2025 η υπογραφή σύμβασης για άλλες 6 και εντός β’ εξαμήνου για άλλες 4. Επίσης, εντός του επόμενου τετραμήνου θα έχουμε και τις τελευταίες 4 δημοπρατήσεις έργων διαχείρισης αποβλήτων με τη μέθοδο ΣΔΙΤ.

Επίσης, σε ό,τι αφορά την ενεργειακή αξιοποίηση το ΥΠΕΝ έχει ολοκληρώσει τη σχετική μελέτη και εντός του 2025 θα προχωρήσουν οι ρυθμίσεις του θεσμικού πλαισίου για την εφαρμογή της.

Εκεί που πρέπει να δοθεί έμφαση τα επόμενα 2-3 χρόνια είναι η ανακύκλωση. Ήδη το ΥΠΕΝ έχει συντάξει σαφές κεντρικό σχέδιο το οποίο, μετά την ψήφιση του Ν.5151/24, αρχίζουμε να εφαρμόζουμε.

Η χώρα μας τον Σεπτέμβριο συμφώνησε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη χρηματοδότηση των ΜΑΑ, οι οποίες θα διαχειρίζονται και τα τρία βασικά ρεύματα αποβλήτων (ανακυκλώσιμα, βιοαπόβλητα, σύμμεικτα). Η χρηματοδότηση με πόρους της Ε.Ε. θα ανέρχεται στο 60% του προϋπολογισμού τους, ενώ ένα επιπλέον 25% θα χρηματοδοτείται, εφόσον οι μονάδες πετύχουν συγκεκριμένους στόχους ανακύκλωσης.

Είναι αυτονόητο ότι η χώρα θα πρέπει να πετύχει τους στόχους ανακύκλωσης. Γι’ αυτό συμφωνήσαμε με την Ε.Ε. ότι για κάθε περιφέρεια της χώρας πρέπει απαραίτητα πρώτα να συνταχθεί ένα ολιστικό σχέδιο ανακύκλωσης, το οποίο θα περιγράφει συγκεκριμένες δράσεις και ενέργειες, μαζί με τον αναγκαίο εξοπλισμό τους, καθώς και τις ποσότητες ανακύκλωσης που η κάθε δράση θα εκτρέψει από την ταφή. Το σχέδιο θα κοστολογεί το επενδυτικό και το λειτουργικό κόστος της κάθε δράσης. Κατά συνέπεια η εφαρμογή του σχεδίου θα εξασφαλίζει την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για την ανακύκλωση.

Είναι προφανές ότι αν το ολιστικό σχέδιο ανακύκλωσης είναι πλήρες και επαρκές και υλοποιηθεί τότε θα επιτευχθούν οι στόχοι ανακύκλωσης και θα χρηματοδοτηθούν οι ΜΑΑ με το επιπλέον bonus του 25%, το οποίο σε επίπεδο χώρας εκτιμάται συνολικά, σε περίπου 150 εκατ. ευρώ.
Η Κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει τους πόρους για την υλοποίηση των ολιστικών σχεδίων ανακύκλωσης σε κάθε περιφέρεια. Μέρος αυτών θα καλυφθεί με πόρους του ΕΣΠΑ, όμως το μεγαλύτερο μέρος τους θα χρηματοδοτηθεί με πόρους του τέλους ταφής.

Η είσπραξη του τέλους ταφής ήταν ένα από τα βασικά ορόσημα για την ομαλή εκταμίευση των 32 δισ. ευρώ προς τη χώρα μας των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Δεν μπορούμε να το πάρουμε πίσω. Σημειώνω ότι το τέλος ταφής θεσμοθετήθηκε το 2012, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Το 2019, στο τέλος της θητείας της, η κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ απλώς το μετονόμασε σε «περιβαλλοντικό τέλος» και άφησε την επόμενη κυβέρνηση να το διαχειριστεί.

Κλείσιμο
Πλέον είμαστε στο «και ένα» για την ανακύκλωση. Όμως τώρα έχουμε εξασφαλισμένους πόρους και ολοκληρωμένο σχέδιο σε εθνικό επίπεδο και σε λίγες μέρες ολοκληρωμένα αναλυτικά ολιστικά σχέδια για κάθε περιφέρεια.

Σε αυτή τη βάση δουλεύομε μεθοδικά, αταλάντευτα και αποφασιστικά. Γι’ αυτό θα πετύχουμε.
Κλείνοντας, για την πληρότητα της παρέμβασης, παραθέτω συνοπτικά τους βασικούς άξονες του σχεδίου του ΥΠΕΝ για την ανακύκλωση:
Οι επιχειρήσεις που είναι υπόχρεοι παραγωγοί αποβλήτων συσκευασίας αυξάνουν τα χρήματα που καταβάλλουν για την ανακύκλωση από περίπου 30 εκατ. ευρώ τον χρόνο σε 100 εκατ. ευρώ και αναλαμβάνουν τη συλλογή των κάδων για ανακυκλώσιμα συσκευασίας.

Ξενοδοχεία και επιχειρήσεις εστίασης αναλαμβάνουν τη συλλογή και επεξεργασία των βιοαποβλήτων τους.

Λειτουργία συστήματος επιστροφής εγγυοδοσίας, για την επιστροφή πλαστικών και μεταλλικών φιαλών, που αναμένεται να λειτουργεί μέχρι τέλος του 2025.
Ολιστική υποστήριξη για τους συνολικά 90 νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.5151/24.
Ανάληψη συλλογής από τα πράσινα σημεία των Δήμων και επεξεργασίας, για στρώματα, έπιπλα και ξύλα, από τις επιχειρήσεις των συγκεκριμένων κλάδων.

Εφαρμογή ολιστικών σχεδίων ανακύκλωσης σε κάθε Περιφέρεια, των οποίων οι δράσεις θα χρηματοδοτηθούν συνδυαστικά από πόρους του προγράμματος ΠΕΚΑ 21-27 και πόρους του τέλους ταφής.

* Ο Μανώλης Γραφάκος είναι Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης αποβλήτων
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
δειτε ολες τις ειδησεις

Best of Network

Δείτε Επίσης

Συνεχίζοντας σε αυτό τον ιστότοπο αποδέχεστε την χρήση των cookies στη συσκευή σας όπως περιγράφεται στην πολιτική cookies

Μάθετε περισσότερα εδώ

Αποδοχή