Μιχάλης Στούκας

Περιστατικά στα οποία εμπλέκονται ανήλικοι, 13, 14 και 15 χρονών, που συχνά πυκνά βιντεοσκοπούν τις βδελυρές πράξεις τους προκαλούν αποτροπιασμό στην κοινή γνώμη.

Ορισμένα μάλιστα από αυτά, όπως το πρόσφατο συμβάν στο Περιστέρι με τον ξυλοδαρμό μιας μαθήτριας από τρεις άλλες, υπό τα βλέμματα δεκάδων συμμαθητών τους, με αφορμή μια ζακέτα(!) προκαλούν, εκτός απ’ όλα τ’ άλλα και ερωτηματικά για την μη αντίδραση καμίας και κανενός. Το όλο σκηνικό μας θύμισε εικόνες από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, με τους μονομάχους στην αρένα να αγωνίζονται μέχρι θανάτου και το φιλοθεάμον κοινό να παραληρεί στις κερκίδες. Στο συμβάν στο Περιστέρι δεν θα μας προξενούσε έκπληξη αν κάποιοι την ώρα του ξυλοδαρμού της μαθήτριας στοιχημάτιζαν για την τελική έκβαση της «μάχης».

Από εκεί και πέρα έχουμε πολυμελείς συμμορίες ανηλίκων που ληστεύουν άλλες ανήλικες και ανήλικους για να τους πάρουν ένα κινητό και λίγα ευρώ, ανήλικα παιδιά που κάνουν χρήση ναρκωτικών εκούσια ή ακούσια, με τραγική κατάληξη κάποιες φορές, όπως της δεκαεξάχρονης στον Βύρωνα, υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, που οδηγεί συνήθως ανήλικα παιδιά στα επείγοντα των νοσοκομείων και άλλα.

Πρόσφατα, σε Δημοτικό Σχολείο της Δυτικής Αττικής (δεν αναφερόμαστε σε σχολείο των Άνω Λιοσίων, του Ζεφυρίου, του Ασπροπύργου κ.λπ.), έκπληκτη μία δασκάλα είδε να βγαίνουν από τις τουαλέτες του σχολείου καπνοί. Έτρεξε και είδε δύο μαθητές της Πέμπτης Δημοτικού (!) να προσπαθούν να φτιάξουν ένα αυτοσχέδιο καπνογόνο. Τα «σύνεργα» που είχαν φέρει από τα σπίτια τους; Αναπτήρας, οινόπνευμα και διορθωτικό υγρό, το γνωστό μπλάνκο. Πώς βρήκαν τα εντεκάχρονα παιδιά τη «συνταγή» για την κατασκευή καπνογόνου; Επειδή μάλλον δεν πρόκειται για μελλοντικούς νομπελίστες χημείας, σε κάποια από τα εκατομμύρια βίντεο που «κυκλοφορούν» στο διαδίκτυο, έψαξαν και βρήκαν τον τρόπο παρασκευής των καπνογόνων. Η δασκάλα κάλεσε τους γονείς των μαθητών για να τους ενημερώσει και αντί αυτοί να ζητήσουν συγγνώμη και να κάνουν κάποιες παρατηρήσεις στα παιδιά τους, τα έβαλαν μαζί της, λέγοντας ότι αυτή ευθύνεται για το γεγονός. Απρόσμενος συμπαραστάτης τους ο Διευθυντής του σχολείου που είπε στη δασκάλα ότι δεν θα έπρεπε να δώσει έκταση στο συμβάν. Προφανώς έπρεπε να πάρει φωτιά το σχολείο για να θεωρήσει σοβαρό το συμβάν…

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, οι γονείς θέλησαν να υποστηρίξουν το παιδί τους και διάφορα άλλα. Δυστυχώς, στη συντριπτική πλειοψηφία των συμβάντων οι γονείς εμφανίζονται υποστηρικτικοί προς τα παιδιά τους και θεωρούν ότι δεν έχουν κάνει κάτι τρομερό. Φροντίζουν οι κόρες και οι γιοι τους από τα οχτώ με δέκα χρόνια τους να έχουν κινητά τηλέφωνα και ανεπιτήρητη πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Φυσικά, οποιαδήποτε χρήση βίας από γονείς ή εκπαιδευτικούς σε βάρος ανηλίκων, κάτι που συνέβαινε κατά κόρον στο παρελθόν, είναι απαράδεκτη, καταδικαστέα και ποινικά κολάσιμη. Ας μην φτάνουν όμως στο σημείο οι σημερινοί γονείς να υποστηρίζουν τα παιδιά τους, ό,τι κι αν κάνουν και ας μην αποποιούνται τις ευθύνες τους. Ας μην ξεχνούν ότι είναι συνυπεύθυνοι για παραμέληση εποπτείας ανηλίκων, σε περίπτωση τέλεσης κάποιας αξιόποινης πράξης από τα παιδιά τους.

Εκτός όμως από τους γονείς υπάρχει και η άλλη πλευρά, η Πολιτεία. Ποιες ενέργειες κάνει το κράτος ώστε να περιοριστεί, αν όχι να εξαλειφθεί, η διαρκώς αυξανόμενη, βία και παραβατικότητα των ανηλίκων; Ποιες οδηγίες έχουν δοθεί στους εκπαιδευτικούς; Να επαινούν τα παιδιά όταν επιχειρούν να βάλουν φωτιά στο σχολείο τους; Γιατί δεν απαγορεύεται η χρήση κινητών τηλεφώνων στα σχολεία; Και μάλιστα να υπάρχει αυστηρή τιμωρία για τους μαθητές και τις μαθήτριες που δεν τηρούν την απαγόρευση.

Ο Υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, μήπως θα πρέπει να αφήσει για λίγο στην άκρη την ψηφιοποίηση της Παιδείας και να ασχοληθεί με τα σοβαρά προβλήματα της ενδοσχολικής βίας; Η Υφυπουργός Παιδείας κυρία Δόμνα Μιχαηλίδου, από την οποία περιμένουμε ακόμα να μας απαντήσει στα ερωτήματα που της είχαμε θέσει για τη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας και της Ιστορίας στα σχολεία, μήπως θα μπορούσε κι αυτή να ασχοληθεί πιο ενεργά με το θέμα; Από το Υπουργείο Παιδείας έχουν γίνει προσλήψεις ψυχολόγων, κυρίως αναπληρωτών, στα σχολεία. Αυτές όμως είναι κάτι λιγότερο από ελάχιστες.

Ενδεικτικά, σε πέντε Δημοτικά Σχολεία κεντρικής περιοχής της Αθήνας, υπάρχει ένας ψυχολόγος, ο οποίος θα πρέπει να ασχοληθεί με 1.200 παιδιά! Προφανώς το Υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι μια μέρα την εβδομάδα, αρκεί ώστε κάθε ψυχολόγος να ασχοληθεί επαρκώς με τα προβλήματα 200 και πλέον παιδιών ενός Δημοτικού, πολυπολιτισμικού φυσικά, αφού όπως έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερο άρθρο μας, στην πρωτεύουσα μιλιούνται σήμερα 120 (!) γλώσσες…

Ποιοι φωστήρες έχουν αυτές τις καταπληκτικές ιδέες άραγε, να τους δώσουμε συγχαρητήρια;

Και πέρα από την ενδοσχολική βία, υπάρχει και η εξωσχολική. Εκεί έχουμε να κάνουμε καθαρά με θέματα Αστυνομίας και Δικαιοσύνης. Το πρόβλημα της αστυνόμευσης είναι γενικότερο και αφορά τον συνολικό πληθυσμό. Εκεί που μπορεί να γίνει παρέμβαση και μάλιστα άμεση είναι το θέμα των ποινών. Μήπως θα πρέπει να αυστηροποιηθούν και όταν αφορούν αδικήματα που διαπράττονται από ανήλικους; Μήπως θα πρέπει οι παραβατικοί ανήλικοι να εκτίουν, κάποιο μέρος έστω, της ποινής τους και να μην αφήνονται ελεύθεροι με συστάσεις και περιοριστικούς όρους που σπάνια τηρούνται; Έτσι βέβαια, μπαίνει στο τραπέζι κι ένα άλλο ζήτημα. Τα σωφρονιστικά καταστήματα ανηλίκων, με τη σημερινή μορφή τους, μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις; Μήπως, και εδώ, το ελληνικό κράτος βρίσκεται μερικές δεκαετίες πίσω; Αν πρόκειται να μπει κάποιος ανήλικος στη φυλακή για ένα, μικρό σχετικά παράπτωμα και να βγει από αυτή εγκληματίας, καλύτερα να μείνει ελεύθερος εξ αρχής.

Ίσως γράψουν κάποιες/κάποιοι ότι φαινόμενα βίας με δράστες ανηλίκους, υπήρχαν πάντα. Ίσως. Ποτέ όμως δεν είχαν την έκταση και την ένταση που υπάρχει σήμερα. Γονείς, εκπαιδευτικοί, Αστυνομία, Δικαιοσύνη, Κοινωνικοί Λειτουργοί και όποιοι άλλοι είναι αρμόδιοι, θα πρέπει να ασχοληθούν σοβαρά με το ζήτημα αυτό.

Εμβαλωματικές (πρόχειρες) λύσεις, ευχολόγια και μετάθεση της λήψης μέτρων για αργότερα, δεν ωφελούν. Τα προβλήματα θα συνεχίσουν να υπάρχουν, θα γιγαντώνονται και πλέον θα είναι όχι απλά δύσκολη, αλλά ανέφικτη η αντιμετώπισή τους…