Μιχάλης Στούκας

Στη νεότερη Ελλάδα, η εορτή των Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε το 1826 από την Ιόνιο Ακαδημία που λειτουργούσε τότε στην αγγλοκρατούμενη Κέρκυρα (από το 1824 ως το 1864, οπότε αμέσως μετά την ενσωμάτωση των Ιονίων Νήσων στη χώρα μας καταργήθηκε…), ενώ το 1841 – 1842 το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Αθηνών καθιέρωσε για όλη την ελεύθερη Ελλάδα την εορτή των Τριών Ιεραρχών ως ημέρα αφιερωμένη στην Παιδεία και τα Γράμματα.

Να σημειώσουμε ότι οι Τρεις Ιεράρχες (Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και Μέγας Βασίλειος) τιμώνται από κοινού από την Εκκλησία ήδη από τον 11ο αιώνα ως προστάτες της Παιδείας.

Προφανώς, σχεδόν χίλια χρόνια αργότερα, οι νυν κυβερνώντες θεωρούν ότι δεν υπάρχει λόγος η 30η Ιανουαρίου να αποτελεί ημέρα αργίας για τις μαθήτριες και τους μαθητές και φρόντισαν να την καταργήσουν. Ο δε Υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, σε μήνυμά του προς τις μαθήτριες και τους μαθητές των σχολείων, αφού επαινεί τη δράση Των Τριών Ιεραρχών καταλήγει με ένα «Χρόνια πολλά σε όλες και όλους». Αλλά λόγια, ν’ αγαπιόμαστε δηλαδή… Προφανώς οι δύο τελευταίες κυβερνήσεις της ΝΔ θεωρούν ότι μία επιπλέον μέρα αργίας, για θρησκευτικούς λόγους, θα πλήξει το άριστο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και θα ωφελήσει τις μαθήτριες και τους μαθητές, που διψούν για μάθηση (μπορεί να εκληφθεί και ως ανέκδοτο…).

Αν όλα αυτά είχαν γίνει επί ΣΥΡΙΖΑ, είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι οι νεοδημοκράτες θα είχαν προβεί σε έντονες διαμαρτυρίες και στη Βουλή θα είχαμε σφοδρές αντεγκλήσεις. Τώρα, η πλήρης κατάργηση της αργίας των Τριών Ιεραρχών, πέρασε στα ψιλά, ανάμεσα στον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, τα εγκλήματα που αποτελούν σχεδόν καθημερινή είδηση, τη φοροδιαφυγή στον γάμο της κυρίας Ελέτσι με τον κύριο Λεμονίδη και τον «Άλλο άνθρωπο» που φαίνεται ότι ήταν πραγματικά «άλλος άνθρωπος» απ’ αυτό που έδειχνε ότι είναι…

Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ελλάδα του 2024, σε μια εποχή που οι αλλαγές είναι ραγδαίες, προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στα χριστιανικά δόγματα και το έργο που έχει να επιτελέσει και στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στη χώρα μας.

Εκτός από τους εκατοντάδες χιλιάδες αλλόθρησκους (λαθρο)μετανάστες που έχουν εγκατασταθεί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, αυξημένος φαίνεται ότι είναι και ο αριθμός αυτών που αυτοχαρακτηρίζονται ως άθεοι ή αγνωστικιστές. Φαίνεται αυτό, ακόμη κι από τα σχόλια στο protothema.gr, όπου η Εκκλησία και οι λειτουργοί της λοιδορούνται, αμφισβητούνται και απαξιώνονται από πολλούς. Η αλήθεια είναι πως αν και η Εκκλησία είναι ένας ζωντανός οργανισμός, δεν αφουγκράστηκε έγκαιρα τα μηνύματα των καιρών και τις κοσμογονικές αλλαγές που συμβαίνουν και δεν προσαρμόστηκε έγκαιρα στις νέες συνθήκες δίνοντας λαβή για κακόβουλα σχόλια.

Ωστόσο, το συντριπτικό ποσοστό των Ελλήνων, εξακολουθεί να διατηρεί ακλόνητη την πίστη του στην Ορθοδοξία. Ίσως, η νέα γενιά, να μην δείχνει την ίδια αγάπη για την Εκκλησία, θεωρώντας την πίστη στα θεία ως κάτι ξεπερασμένο, κάτι αναχρονιστικό. Και γενικότερα, υπάρχει μια τάση ουδετεροποίησης ως προς τη θρησκεία σε όλη την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να μην προσβάλλεται το θρησκευτικό αίσθημα των Μουσουλμάνων ως επί το πλείστον, νέων πολιτών των χωρών της. Άραγε δείχνουν και οι Μουσουλμάνοι στις χώρες τους ανάλογη συμπεριφορά προς τους Χριστιανούς ή τους θέτουν υπό καθεστώς διωγμού; Όπως γράψαμε και σε απάντηση σχολίου ενός αναγνώστη την προηγούμενη εβδομάδα, μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει για τον Ιησού και την Εκκλησία. Τουλάχιστον εδώ, στην Ελλάδα, μπορεί να την εκφράσει χωρίς καμία συνέπεια. Φυσικά, σε μουσουλμανική χώρα δεν θα τολμούσε καν να σκεφτεί κάτι προσβλητικό για τον Μωάμεθ: το τέλος του θα ήταν φρικτό. Οι μουλάδες του Ιράν για παράδειγμα, δεν είναι τόσο ανεκτικοί όσο οι Χριστιανοί θρησκευτικοί λειτουργοί. Βλέπουμε ακόμα σε ορισμένες μουσουλμανικές χώρες (π.χ. Ιράν, Αφγανιστάν) να τιμωρούνται με απάνθρωπες ποινές, όπως ραβδισμοί, γυναίκες που δεν φορούσαν την μπούρκα όπως έπρεπε…Η απελευθέρωση των γυναικών σε αυτές τις χώρες, μάλλον δεν φαίνεται να συμβαίνει, δυστυχώς, πολύ σύντομα…

Η Ορθόδοξη Εκκλησία στη μακραίωνη ιστορία της, σαφώς έχει να «παρουσιάσει» πρόσωπα και γεγονότα για τα οποία σαφώς δεν είναι καθόλου υπερήφανη. Στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας όμως ήταν αυτή που κράτησε ακατάλυτους τους δεσμούς μεταξύ των πιστών και είχε μεγάλη συμβολή στη διατήρηση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων. Κατηγορείται η Εκκλησία για σκάνδαλα κληρικών. Δυστυχώς οι επίσκοποι, οι ιερείς και οι διάκονοι, δεν είναι ούτε άγιοι, ούτε άγγελοι. Το να λιθοβολεί κάποιος συλλήβδην την Εκκλησία για παραπτώματα κληρικών είναι τουλάχιστον άδικο.

Εκείνο που μας προβληματίζει περισσότερο, είναι κατά πόσο υπάρχει μια ευρύτερη προσπάθεια, κατευθυνόμενη από άγνωστα, ξένα σκοτεινά κέντρα, να πληγεί η Ορθόδοξη Εκκλησία. Είναι γνωστή και χρόνια η σφοδρή επιθυμία της Ρωσικής Εκκλησίας να αποκτήσει τα πρωτεία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Η προσπάθεια έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, υπό την καθοδήγηση του ινδάλματος και μερικών αναγνωστών του protothema.gr, Βλαντίμιρ Πούτιν η δε κυριαρχία στο Άγιο Όρος, αποτελεί πάγιο στόχο της Ρωσίας…

Θεωρούμε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στη διατήρηση, τη συνοχή και τη συνέχεια τον ελληνισμού. Κάποιες πολιτικές αποφάσεις τα τελευταία χρόνια, δείχνουν μια προσπάθεια υποτίμησης του έργου της Εκκλησίας στη χώρα μας, με ταυτόχρονο περιορισμό του ρόλου της στα δημόσια πράγματα. Πρόκειται άραγε για κάποιες «αθώες» νομοθετικές πρωτοβουλίες ή για κάποιο ευρύτερο σχέδιο να πληγεί η Ορθοδοξία;

Γράψαμε και την προηγούμενη εβδομάδα, ότι Ορθοδοξία και ελληνισμός είναι έννοιες αλληλένδετες. Θα πρέπει να το έχουν καλά στο μυαλό τους όσοι θελήσουν να πλήξουν την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας, ότι θα βρουν απέναντί τους τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού και οι κάλπες θα κρύβουν γι’ αυτούς δυσάρεστες εκπλήξεις… Και βέβαια η Εκκλησία δεν νομοθετεί και δεν ασκεί πολιτική εξουσία. Τις απόψεις της σαφώς και μπορεί να τις εκφράζει ελεύθερα. Και ο χρόνος θα δείξει, εκεί που υπάρχει διαφωνία ανάμεσα σε Εκκλησία και Πολιτεία, ποιος έχει δίκιο…

ΥΓ. Για να προλάβω ορισμένους που θα με χαρακτηρίσουν οπισθοδρομικό, «φερέφωνο της Εκκλησίας», «χριστιανοταλιμπάν» κ.λπ., τονίζω ότι είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος, αυτό δεν το διαπραγματεύομαι, πιστεύω με έναν δικό μου τρόπο στον Θεό και στην εκκλησία πηγαίνω μία φορά τον χρόνο, στις 8 Νοεμβρίου, ημέρα της γιορτής μου…