Μιχάλης Στούκας

Την προηγούμενη δεκαετία, η οικονομική κρίση επηρέασε και την τηλεόραση. Λίγες ήταν οι ελληνικές σειρές που προβάλλονταν. Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε το 2019 με τις "Άγριες Μέλισσες" που πρoβλήθηκαν στον ΑΝΤ1. Το σενάριο ήταν της Μελίνας Τσαμπάνη και του Πέτρου Καλκόβαλη, ο οποίος παλαιότερα υπέγραφε τα σενάρια πολλών από τις "Οικογενειακές Ιστορίες" του ALPHA, ενώ βασικός σκηνοθέτης της σειράς ήταν ο Λευτέρης Χαρίτος. Η σειρά γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Τα νούμερα τηλεθέασης ήταν υψηλά, οι κριτικές διθυραμβικές και ο κόσμος περίμενε με αγωνία το επόμενο επεισόδιο. Η επιτυχία της καθημερινής σειράς, οδήγησε αναπόφευκτα στη συνέχιση της με δύο ακόμα κύκλους και συνολικά 421 επεισόδια. Όπως ήταν αναμενόμενο, παρά την είσοδο νέων ηθοποιών, τις ιντριγκαδόρικες εξελίξεις και τη φήμη που Γιατί οι Ελληνίδες και οι Έλληνες "εγκαταλείπουν" την τηλεόραση;

Παρά το μεγάλο πλήθος των ελληνικών σειρών που προβάλλονται φέτος από την ελληνική τηλεόραση φαίνεται ότι ο κόσμος, κυρίως οι νέοι, γυρίζουν την πλάτη τους στη μικρή οθόνη.

Την προηγούμενη δεκαετία, η οικονομική κρίση επηρέασε και την τηλεόραση. Λίγες ήταν οι ελληνικές σειρές που προβάλλονταν. Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε το 2019 με τις "Άγριες Μέλισσες" που πρoβλήθηκαν στον ΑΝΤ1. Το σενάριο ήταν της Μελίνας Τσαμπάνη και του Πέτρου Καλκόβαλη, ο οποίος παλαιότερα υπέγραφε τα σενάρια πολλών από τις "Οικογενειακές Ιστορίες" του ALPHA, ενώ βασικός σκηνοθέτης της σειράς ήταν ο Λευτέρης Χαρίτος. Η σειρά γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Τα νούμερα τηλεθέασης ήταν υψηλά, οι κριτικές διθυραμβικές και ο κόσμος περίμενε με αγωνία το επόμενο επεισόδιο. Η επιτυχία της καθημερινής σειράς, οδήγησε αναπόφευκτα στη συνέχιση της με δύο ακόμα κύκλους και συνολικά 421 επεισόδια. Όπως ήταν αναμενόμενο, παρά την είσοδο νέων ηθοποιών, τις ιντριγκαδόρικες εξελίξεις και τη φήμη που με τον Στάθη Βαλούκο, οι "Πανθέοι" στην πρώτη τηλεοπτική εκδοχή τους (1977-1979), έφτασαν σε τηλεθέαση το 72%! Απλησίαστο για σήμερα νούμερο. Βέβαια πριν από 45 χρόνια υπήρχαν τελείως διαφορετικές συνθήκες και μόνο δύο τηλεοπτικά κανάλια, ωστόσο είμαστε βέβαια ότι τα ποσοστά τηλεθέασης των... τωρινών "Πανθέων", δεν τα περίμενε ούτε ο πλέον απαισιόδοξος αρμόδιος στον ΣΚΑΪ.

Από εκεί και πέρα, σίριαλ που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία τα προηγούμενα χρόνια ("Σασμός", "Η Γη της Ελιάς", "Ο Παράδεισος των Κυριών" κ.ά.) έχουν φέτος αισθητά χαμηλότερα ποσοστά τηλεθέασης σε σχέση με το παρελθόν. Αξιόλογες νέες παραγωγές ("Το Ναυάγιο", "Το Προξενιό της Ιουλίας" κ.ά.) βρίσκονται πολύ χαμηλά στις προτιμήσεις του δυναμικού, όπως είθισται να λέγεται, κοινού και ανεβαίνουν κάπως στο γενικό σύνολο. Αποτέλεσμα; Σχεδόν καθημερινά, να προηγείται στην τηλεθέαση της λεγόμενης πράιμ - τάιμ, το "Ράδιο Αρβύλα", με την αμφιλεγόμενη σάτιρα, τους εξυπνακισμούς και το ύφος κήνσορα, ενίοτε, από τους παρουσιαστές του και να ακολουθεί το "Master Chef". Εξαιρετικοί οι κύριοι Κοντιζάς, Ιωαννίδης και Κουτσόπουλος, αλλά είναι τεράστια έκπληξη ένας διαγωνισμός μαγειρικής, με ενδιαφέροντα όντως στοιχεία, να ξεπερνά σίριαλ για τα οποία δόθηκαν πολλά χρήματα. Η ίδια ώρα προβολής για κάποια σίριαλ, καταβαραθρώνει κάποια άλλα.

Έτσι η "Famagusta", που μάλλον θα είναι ο πρωταγωνιστής της φετινής τηλεοπτικής σεζόν συγκέντρωσε, στο γενικό σύνολο, ποσοστό 23,6% την ίδια ώρα που ο "Σκαραβαίος", με τον εξαιρετικό ηθοποιό Γιάννη Τσορτέκη πρωταγωνιστή, έφτασε μόλις το 11%. Σχεδόν όλα τα σίριαλ, είτε είναι φορμάτ ξένων, είτε αμιγώς ελληνικά, ακολουθούν την πεπατημένη, όπως έχουμε ξαναγράψει. Έρωτες, απαγορευμένοι και μη, βιαιοπραγίες, δολοφονίες, ίντριγκες, άνθρωποι που μαθαίνουν αναπάντεχα φοβερές αλήθειες, άλλοι που είχαν εξαφανιστεί για χρόνια και εμφανίζονται ξαφνικά κ.λπ. Και μια βασική παρατήρηση: στα 30+ ελληνικά σίριαλ ελάχιστες κωμωδίες, με χαμηλά ποσοστά τηλεθέασης κι αυτές. Έτσι θριαμβεύουν οι "Ράδιο Αρβύλα", που αναπληρώνουν, υποτίθεται, αυτό το κενό.

Και βέβαια δεν είναι μόνο οι ελληνικές σειρές στις οποίες έχει γυρίσει την πλάτη του το κοινό. Πρωινάδικα και μεσημεριανάδικα, με τις ίδιες και τους ίδιους παρουσιαστές και πανελίστες- πανελίστριες και μία θεματολογία της συμφοράς, συγκινούν όλο και λιγότερους. Τα δελτία ειδήσεων, πολύ μακριά από αυτό που θα έπρεπε να είναι. Υπουργοί πιάνουν στασίδι στα κανάλια από νωρίς το πρωί, ως το βράδυ, δίνουν μερικές συνεντεύξεις σε ραδιόφωνα και άλλα Μ.Μ.Ε. και πού και πού κάνουν κι ένα γκεστ πέρασμα από τα Υπουργεία τους. Πολιτικοί που τσακώνονται είτε μεταξύ τους, είτε με γνωστούς τηλεμαϊντανούς και, όπως θα έλεγε και ο αδικοχαμένος Κώστας Κόλλιας, "περιεχόμενο μηδέν, έχεις και δεν μου κάνεις"...

Τηλεπαιχνίδια γνώσεων με λάθος ερωτήσεις και απαντήσεις έχουν σχεδόν την ίδια τηλεθέαση με το συμπαθητικό "Cash or Trash?".

Η φθίνουσα πορεία της ελληνικής τηλεόρασης αποτυπώνεται και στην κυκλοφορία την τηλεπεριοδικών. Από 110.000 περίπου φύλλα που πουλούσαν τα έξι εβδομαδιαίο τηλεπεριοδικά πέρυσι, φέτος φτάνουν μετά βίας τα 95.000 φύλλα.

Οι νέοι άνθρωποι είναι αυτοί που κατ' εξοχήν έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην τηλεόραση. Το να χαρακτηρίζεται ως "δυναμικό κοινό" στις μετρήσεις τηλεθέασης το ηλικιακό γκρουπ 18-54 (!), είναι απαράδεκτο. Τι σχέση έχει μία 18χρονη ή ένας 18χρονος με ένα άτομο ηλικίας 50+ ετών. Ας κάνει η Nielsen, η εταιρεία που μετρά τις θεαματικότητες ένα ηλικιακό γκρουπ 18-30 ετών. Εκεί θα δούμε την πραγματικότητα.

Τα νέα παιδιά προτιμούν είτε τις ελληνικές συνδρομητικές πλατφόρμες ή το Netflix, όπου παρακολουθούν συνήθως ποδοσφαιρικούς ή μπασκετικούς αγώνες και διάφορες ταινίες.

Το You Τube έχει επίσης "κλέψει" πολλούς από τους τηλεθεατές. Το κακό είναι ότι ορισμένοι YouTubers, στον βωμό του κέρδους και χωρίς ηθικές αναστολές και φραγμούς, ξεπερνούν κάποιες φορές κάθε όριο και προβάλλουν μέσα από τα κανάλια τους πράξεις που όχι μόνο είναι ποινικά κολάσιμες, αλλά ξεπερνούν και την πλέον νοσηρή φαντασία. Πιο πρόσφατο είναι το παράδειγμα του 35χρονου YouTuber που φέρεται ότι βασάνιζε ΑμεΑ σε ζωντανή μετάδοση. Ακόμα πιο αδιανόητο είναι το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος είχε χιλιάδες συνδρομητές που πλήρωναν για να βλέπουν σε ζωντανή μετάδοση, όλα όσα φρικιαστικά παρουσίαζε ο You Τuber.

Εκείνο πάλι που μας προκάλεσε τεράστια έκπληξη, είναι ότι το ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας), έχει χρηματοδοτήσει από το 2018 ως το 2023 με 300 εκατομμύρια ευρώ (!) (τα 140 εκ. τα οφείλει ακόμα), όχι μόνο ξένες κινηματογραφικές παραγωγές που γυρίστηκαν, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στη χώρα μας, αλλά και ελληνικές τηλεοπτικές σειρές (δείτε σχετικό άρθρο στο protothema.gr στις 16/1/2024). Το 2023 δόθηκαν 60 εκ. ευρώ γι' αυτό τον σκοπό. Το "Πέτα τη Φριτέζα" έλαβε 260.708, 50Ε. Το "Παρουσιάστε", 858.8815,31Ε. Και στις δύο σειρές πρωταγωνιστούσε ο Γιάννης Μπέζος. Οι "Άγριες Μέλισσες" για τις δύο πρώτες σεζόν έλαβαν 2.270.000Ε περίπου. "Οι Συμπέθεροι απ' τα Τίρανα", 678.978,000Ε, ο "Σασμός" (όπου οι μισοί από τους αρχικούς πρωταγωνιστές έχουν δολοφονηθεί απ' όσους έχουν επιβιώσει) 2.176.000Ε, οι "Σέρρες" του Γιώργου Καπουτζίδη 384.000,000Ε, τα "Νεοκλασικά", από τα οποια αν δεν κάνουμε λάθος δεν έχουμε δει και πολλά επεισόδια 319.104,000Ε και το "Maestro" του Χριστόφορου Παπακαλιάτη 927.428,000Ε για εννιά επεισόδια. Δηλαδή δόθηκαν στη σειρά πάνω από 100.000Ε για κάθε επεισόδιο.

Με τι κριτήρια δίνονται τα χρήματα στις ελληνικές σειρές, κάτι που ξεκίνησε εδώ και λίγα χρόνια; Πόσο είναι το κόστος κάθε επεισοδίου; Ποιοι εισπράττουν αυτά τα χρήματα; Πληρώνουμε τα σίριαλ της ΕΡΤ με τηλεθεάσεις μικρότερες από 10%. Γιατί να πληρώνουμε και τους ιδιώτες; Τους υποχρέωσε κανείς να γυρίσουν σίριαλ; Την ίδια ώρα που κάποιοι δεν έχουν να φάνε, κάποιοι άλλοι εισπράττουν, χωρίς κάποιο προφανή λόγο, υψηλά χρηματικά ποσά. Εντάξει, να στηριχτούν οι ηθοποιοί, οι τεχνικοί, οι άνθρωποι της τηλεόρασης και η παραμυθοπλασία, αλλά όχι, και όλοι αυτοί, από τις τσέπες των γνωστών φορολογικών υποζυγίων...Γιατί όμως π.χ. την ίδια ώρα να μην γίνονται εγχειρήσεις στο ''Αγλαΐα Κυριακού", λόγω έλλειψης αναισθησιολόγων και νοσηλευτικού προσωπικού; Μήπως το κράτος περιμένει από κανέναν χαμηλοσυνταξιούχο να δώσει τις οικονομίες μιας ζωής για να λυθεί και αυτό το πρόβλημα;

Και τα αποτελέσματα όλων αυτών είναι αυτά που αναφέραμε στην αρχή. Φως στον ορίζοντα δεν φαίνεται να υπάρχει, ούτε και "Φως στο Τούνελ", πλην της εκπομπής της Αγγελικής Νικολούλη. Και μάλλον, τα επόμενα χρόνια, καθώς η Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων, δεν μπορεί να παρακολουθεί 35 σειρές μυθοπλασίας, ακόμα περισσότεροι θα γυρίσουν την πλάτη τους στην ελληνική τηλεόραση και οι ιθύνοντες των καναλιών θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά όχι μόνο το μέλλον της, αλλά και το δικό τους...