Μπάμπης Κούτρας

Η επιτυχής αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με τις απροσδόκητα θετικές προοπτικές που αφήνει η απόφαση της Ε.Ε. για γενναία ενίσχυση της οικονομίας, βάζει ψηλά τον πήχη και για τη διαχείριση της κρίσης με την Τουρκία που καθημερινά υποδαυλίζει ο Ερντογάν. Τα αντανακλαστικά της Αθήνας δοκιμάστηκαν στον Εβρο με επιτυχία, η κατάσταση εκτονώθηκε με σαφή ήττα για την Τουρκία, αλλά ο «πόλεμος» δεν τελείωσε. Το αντίθετο, φαίνεται να εξόργισε ακόμη περισσότερο τον «σουλτάνο», ο οποίος μοιάζει αποφασισμένος να πάρει τη ρεβάνς.

Βήμα-βήμα ο Ερντογάν κλιμακώνει καθημερινά τις προκλήσεις του με λόγια και πράξεις και πολλοί είναι εκείνοι που προβλέπουν ότι τους επόμενους μήνες, ίσως και μέσα στο καλοκαίρι, να τα παίξει όλα για όλα βγάζοντας τα ερευνητικά του σκάφη στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αν και ο Τούρκος πρόεδρος μας έχει συνηθίζει στις κωλοτούμπες, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι διέθεσε κάτι περισσότερο από 1 δισ. ευρώ, σε μια περίοδο που η τουρκική οικονομία καταρρέει, για να αγοράσει ερευνητικά σκάφη και στο τέλος να τα αφήσει δεμένα στα λιμάνια. Ιδίως, μάλιστα, αν δεν έχει τίποτα να χάσει, αφού ο τουρισμός φέτος για την Τουρκία δεν υπάρχει, σε αντίθεση με την Ελλάδα που φιλοδοξεί να συγκεντρώσει μερικά εκατομμύρια αξιοποιώντας το καλό όνομα που απέκτησε με τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε την πανδημία.

Απέναντι στον νευρικό Ερντογάν ο Κυριάκος οργανώνει την άμυνά του σε τρεις άξονες. Πρώτον, νομικό, δεύτερον, συμμαχικό, τρίτον, στρατιωτικό. Και οι τρεις έχουν τη σημασία τους, αλλά, κακά τα ψέματα, όταν φτάνουμε εδώ, καθοριστικός είναι ο τρίτος. Δεν είναι ευχάριστο για τον Ελληνα πρωθυπουργό, για κανέναν Ελληνα πρωθυπουργό, να προστρέχει κάθε φορά στους Ευρωπαίους εταίρους ή στις ΗΠΑ για στήριξη ή βοήθεια. Οχι για κανέναν άλλον λόγο, αλλά γιατί όσο πιο συχνά τη ζητάμε, τόσο πιο περιορισμένη θα είναι, ειδικά αν δεν τους αγγίζει άμεσα. Παράδειγμα, η παρουσία των ευρωπαϊκών θεσμών στον Εβρο ήταν άμεση και εντυπωσιακή γιατί το Μεταναστευτικό είναι ένα πρόβλημα που καίει και τους ίδιους. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι η συμμετοχή τους θα είναι ανάλογη όταν τα τουρκικά σκάφη απλωθούν ανατολικά της Κρήτης. Προχθές ο κ. Μπορέλ, αρμόδιος επίτροπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής, και ο Φράνσις Φάνον, αρμόδιος υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, υπερασπίστηκαν δημόσια τις ελληνικές θέσεις, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Απέχει μεγάλη απόσταση από τη λήψη ισχυρών μέτρων πίεσης προς την Αγκυρα που θα ανάγκαζαν τον Ερντογάν να αλλάξει τα σχέδιά του, όπως θα επιθυμούσε η Ελλάδα.

Η κυβέρνηση στην Αθήνα είναι ανήσυχη, αλλά προσπαθεί να το κρύψει. Πολλοί αναρωτιούνται γιατί. Η απάντηση είναι εύκολη. Γιατί θέλει να αποφύγει την κλιμάκωση της κρίσης με δική της ευθύνη και κυρίως γιατί αν αρχίσει να καλλιεργεί η ίδια σενάρια θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο θα έχει τορπιλίσει την προσπάθειά της να φέρει μερικά εκατομμύρια τουρίστες για να σωθεί όπως-όπως η χρονιά. Ακόμη χειρότερα, θα έχει υπονομεύσει κάθε προσπάθεια στήριξης της οικονομίας συνολικά, γιατί ποιος επιχειρηματίας θα επενδύσει και ποιος πολίτης θα ξοδέψει όταν αντιλαμβάνεται ότι αύριο το πρωί το Αιγαίο μπορεί να πάρει φωτιά;

Ο Κυριάκος έχει μπροστά του μία ακόμη πιο δύσκολη «πίστα» από εκείνη του Εβρου και την άλλη της πανδημίας. Πρέπει να κρατήσει τους πολίτες ήρεμους και τη χώρα προσηλωμένη στην οικονομική της προσπάθεια, ενώ ταυτόχρονα θα προετοιμάζεται σε όλα τα επίπεδα για ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία. Μπορεί να το αποφύγει; Ασφαλώς. Και ο καλύτερος τρόπος είναι να δώσει στον Ερντογάν να καταλάβει ότι κάθε παράβαση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων θα έχει στρατιωτική απάντηση, όποιο κι αν είναι το κόστος. Παραχωρήσεις δεν χωράνε.