Μπάμπης Κούτρας

Η δεύτερη ονομάστηκε ο «πόλεμος του Γιομ Κιπούρ» επειδή ξεκίνησε σαν σήμερα το 1973, ημέρα που οι Εβραίοι γιορτάζουν τη μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή τους, και διήρκεσε μόλις 20 ημέρες. Στο Ισραήλ γνωρίζουν ότι οι «καλές δουλειές», και μάλιστα απέναντι στα μεγαλύτερα κράτη που συνασπίζονται εναντίον του, γίνονται γρήγορα και καθαρά με το μικρότερο δυνατό κόστος σε ανθρώπινες ζωές και πόρους.

Οταν στις 7 Οκτωβρίου του 2023 η Χαμάς πέρασε τα σύνορα και αιματοκύλισε, με απίστευτη βιαιότητα, τα ισραηλινά κιμπούτς κοντά στη Λωρίδα της Γάζας, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι έναν χρόνο μετά ο νέος πόλεμος όχι μόνο θα συνεχιζόταν, αλλά θα βρισκόμασταν σήμερα μπροστά σε μια νέα κλιμάκωση με απρόβλεπτες ακόμη διαστάσεις και άγνωστες συνέπειες. Αν κρίνουμε από τις στρατιωτικές του δυνατότητες, το Ισραήλ θα μπορούσε να είχε τελειώσει και αυτό τον πόλεμο πολύ νωρίτερα με μικρότερες απώλειες αλλά το ίδιο αποτέλεσμα, δηλαδή την ισοπέδωση της Γάζας. Αλλωστε αυτή τη φορά δεν είχε να πολεμήσει την Αίγυπτο, τη Συρία, το Ιράκ, την Ιορδανία, τον Λίβανο και την PLO σε διαφορετικά στρατιωτικά μέτωπα, αλλά να διαλύσει τη Χαμάς στα τούνελ της Γάζας. Δύσκολη κι αυτή η αποστολή, αλλά όχι και τόσο, ειδικά για τους μπαρουτοκαπνισμένους στρατηγούς του Ισραήλ. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου δεν υπέκυψε στον εκβιασμό με τους ομήρους και άφησε τον πόλεμο να εξελίσσεται μέχρι σήμερα. Μια απόφαση καθόλου εύκολη, αφού, εκτός όλων των άλλων, μια χώρα όπως το Ισραήλ είναι δύσκολο να παραμείνει επί μακρό χρονικό διάστημα σε εμπόλεμη κατάσταση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία, τις υποδομές και την ευημερία των πολιτών της.

Η μόνη εξήγηση που υπάρχει είναι ότι αυτή τη φορά το Ισραήλ έχει άλλα σχέδια στα χαρτιά του. Σχέδια που ξεκινούν από τη συντριβή και της Χεζμπολάχ, που έχει τις βάσεις της στον Λίβανο, και πιθανόν να φτάνουν στην εξουδετέρωση του εναπομείναντος αντιπάλου, ο οποίος τυχαίνει να είναι πολύ πιο ισχυρός, διαχρονικός και υψηλής στρατηγικής σημασίας, δηλαδή το Ιράν. Οι τελευταίες κινήσεις του Ισραήλ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μάλλον εννοεί τις απειλές που διατυπώνει εναντίον της Τεχεράνης. Είναι ενδεικτικό πως δεν δίστασε να επιτεθεί σε ρωσική βάση στη Συρία και αδιαφορεί για τις απειλές Ερντογάν, ενώ φαίνεται πως οι παραινέσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, για αποκλιμάκωση της έντασης μπορεί εύκολα να παρακαμφθούν. Η εικόνα του Αλί Χαμενεΐ, του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, με το καλάσνικοφ παρά πόδα, δεν αποτελεί ικανή απάντηση. Στην ουσία, οι Ιρανοί κάνουν ό,τι μπορούν για να δείξουν πως καθόλου δεν επιθυμούν μια κλιμάκωση της ρήξης. Προς αποφυγή... παρεξηγήσεων φρόντισαν μάλιστα να το ξεκαθαρίσουν, διαμηνύοντας με τον πιο επίσημο τρόπο ότι «τα αντίποινα για την εξόντωση του Νασράλα ολοκληρώθηκαν με την πυραυλική επίθεση» της περασμένης Τρίτης. Ο,τι δηλαδή είχαν κάνει και μετά την εκτέλεση του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, μέσα στην Τεχεράνη.

Η επίμονη προετοιμασία του Ισραήλ για σύγκρουση με το καθεστώς της Τεχεράνης δείχνει πως δεν μπλοφάρει. Πιθανόν να θεωρεί ότι τώρα είναι η μεγάλη ευκαιρία για να ξεμπερδεύει όχι μόνο με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, αλλά και με το ίδιο το Ιράν. Το ερώτημα είναι αν ο Νετανιάχου θα τολμήσει μια τέτοια σύγκρουση που θα βάλει σε κίνδυνο όχι μόνο την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή, αλλά κυρίως την παγκόσμια οικονομία. Η πιθανή καταστροφή πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στο Ιράν δεν θα αφήσει με σταυρωμένα χέρια τους μουλάδες, που είναι οι μεγαλύτεροι προμηθευτές πετρελαίου της Κίνας και υποστηρικτές της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ουκρανία. Η λογική λέει ότι θα απαντήσουν με ανάλογο τρόμο ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου μιας νέας πετρελαϊκής κρίσης που θα πλήξει τις χώρες της Δύσης και τους πολίτες της. Αν στην οικονομική κρίση προσθέσουμε την απειλή της παγκόσμιας τρομοκρατίας και των νέων προσφυγικών ροών από τις εμπόλεμες περιοχές προς την Ευρώπη, δημιουργείται μπροστά μας το απόλυτο σενάριο τρόμου. Αλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά. Ο Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος του 1973 πυροδότησε την ίδια χρονιά την οδυνηρή πετρελαϊκή κρίση, αλλά και τεράστιες γεωπολιτικές αλλαγές. Η Αίγυπτος άλλαξε οριστικά στρατόπεδο, έκοψε τους δεσμούς με τη Σοβιετική Ενωση, ήρθε κοντά στις ΗΠΑ και οδηγήθηκε στις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ που άλλαξαν οριστικά τη σχέση του Ισραήλ με τον προαιώνιο εχθρό του, την Αίγυπτο. Κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος πως... η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Ο χρόνος θα δείξει. Αλλωστε η δημιουργία παλαιστινιακού κράτους που θα έλυνε οριστικά το Μεσανατολικό όλο και απομακρύνεται.