Μπάμπης Κούτρας

Να μιλάει ο Στέφανος Κασσελάκης για τη «ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ» και για μεθόδους Τασκένδης ή ο Αλέξης Τσίπρας να αποφεύγει τη συζήτηση -«άσ’ τα, ας πούμε κάτι ευχάριστο»- για την κατάσταση που επικρατεί στο κόμμα με το οποίο έγινε πρωθυπουργός. Σε κάθε περίπτωση βρισκόμαστε στην τελική φάση. Σε μία εβδομάδα θα έχουν όλα κριθεί. Σήμερα με την εκλογή των συνέδρων, το επόμενο Σαββατοκύριακο με τις εργασίες του συνεδρίου και περίπου σε έναν μήνα με την εκλογή αρχηγού, από όσους απομείνουν.

Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ έχει βαθιές ρίζες που συνδέονται τόσο με τις εσωκομματικές αντιθέσεις όσο και με τη δυσκολία του κόμματος να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της πολιτικής σκηνής μετά την κυβερνητική του θητεία. Το κόμμα έχει ιστορικά φιλοξενήσει διαφορετικές φωνές, από την παραδοσιακή Αριστερά έως την πιο κεντροαριστερή προσέγγιση, στην προσπάθειά του να φτάσει στην εξουσία και να διατηρηθεί σε αυτή. Μετά την ήττα στις εκλογές του 2019, την καθίζηση το 2023 και την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα, αυτές οι διαφορές ήρθαν στην επιφάνεια.

Οι «μεταρρυθμίσεις» και η αλλαγή ηγεσίας δεν κατάφεραν να δώσουν ένα σαφές όραμα για το μέλλον του κόμματος. Η δυσκολία να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ μετά την κυβέρνηση και ως κόμμα της αντιπολίτευσης δημιούργησε απογοήτευση σε μεγάλο μέρος του εκλογικού του σώματος. Η απόσταση της ηγεσίας από την κοινωνική βάση, ακόμη και από τη νεολαία, έχει αποδυναμώσει την επιρροή του κόμματος, ενώ ο Στέφανος Κασσελάκης με το επικοινωνιακό του ταλέντο και την πολιτική του ανυπαρξία έφερε τον εμφύλιο, πυροδότησε συνεχείς διασπάσεις και ισοπέδωσε ό,τι είχε απομείνει όρθιο. Ηταν δίκαιο και γίνεται πράξη, για να θυμηθούμε ένα από τα κυβερνητικά συνθήματα του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι από τις λίγες φορές που ο Κασσελάκης έχει δίκιο. Ο τρόπος που το κόμμα οδηγείται σε εκλογές για την ανάδειξη νέου αρχηγού προεξοφλεί τη ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ με νέες διασπάσεις μέχρι τέλους. Οι αντιθέσεις μεταξύ υποστηρικτών του Κασσελάκη και παραδοσιακών στελεχών που πρόσκεινται στον Τσίπρα ή καθοδηγούνται από το ένστικτο της πολιτικής αυτοσυντήρησης κάνουν αδύνατη τη συνύπαρξή τους κάτω από την ίδια κομματική στέγη. Ακόμη και μετά τη διαφαινόμενη εκπαραθύρωση του Stefanos, ο κίνδυνος περαιτέρω διασπάσεων παραμένει, καθώς η απουσία κοινής στρατηγικής ανάμεσα στους «87» και τον Πολάκη ενισχύει τις δυσκολίες στην αποκατάσταση της συνοχής.

Η επιβίωση ενός κόμματος, ανεξάρτητα από την ιδεολογική του ταυτότητα, εξαρτάται από την ικανότητά του να επανασυνδεθεί με τους ψηφοφόρους του και να προσαρμοστεί στις νέες πολιτικές πραγματικότητες. Να επιδείξει ευελιξία και παράλληλα να ενισχύσει τις εσωτερικές του δομές για να περιορίσει τις αντιπαραθέσεις. Επίσης, μια πιο συνεκτική στρατηγική, μακριά από τον λαϊκισμό και την τοξικότητα, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης του εκλογικού σώματος. Κανένας από τους υποψήφιους αρχηγούς δεν φαίνεται να έχει τις ικανότητες να το πράξει. Οσον αφορά το σενάριο της επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα στην ηγεσία του κόμματος, μόνο ως ανέκδοτο θα μπορούσε να λεχθεί. Αυτό το κεφάλαιο έκλεισε οριστικά και για τον ΣΥΡΙΖΑ και για τους πολίτες.

Η ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ αφήνει κενό στην Αριστερά, με αποτέλεσμα νέες πολιτικές δυνάμεις ή ακόμα και συνεργασίες να εμφανίζονται ως εναλλακτικές επιλογές. Το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, η Νέα Αριστερά, η Κωνσταντοπούλου, το ΜέΡΑ25 και άλλες Κινήσεις στον χώρο της Κεντροαριστεράς πιθανώς να ενισχυθούν, καλύπτοντας το κενό που αφήνει η διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο χρόνος είναι κρίσιμος και οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα διαμορφώσουν τη μελλοντική πολιτική πραγματικότητα της χώρας.