Νανά Παπαδογεωργάκη

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που παρατηρούνται αυξημένα ποσοστά καθυστερημένων τραπεζικών υποχρεώσεων για στεγαστικά δάνεια, που καταγράφονται για το 2022 σε σχέση με το 2021. Αυτό συμβαίνει πιθανώς λόγω και της σημαντικής αύξησης που παρατηρούν οι δανειολήπτες στις υποχρεώσεις τους, εξαιτίας της αιφνιδιαστικής και απότομης ανόδου των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που έχει οδηγήσει σε αύξηση των μηνιαίων δόσεων των στεγαστικών δανείων σε ποσοστό που πολλές φορές ανέρχεται μεταξύ 30% και 40%.

Η δυνατότητα εξυπηρέτησης των τραπεζικών υποχρεώσεων ενδέχεται πάντως να επιδεινωθεί μέσα στο 2023.

Έτσι λοιπόν μεγάλος αριθμός δανειοληπτών, λόγω της αύξησης των επιτοκίων, κινδυνεύει να απωλέσει τις ρυθμίσεις του και σε αυτή την περίπτωση προτείνεται ο καθένας να προβεί σε εξατομικευμένες επικοινωνίες με τις Εταιρείες Διαχείρισης για να διαπραγματευτεί το μέλλον της δανειακής του σύμβασης.

Υπάρχουν όμως και οι δανειολήπτες που εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από τις αθέμιτες πρακτικές των Εταιρειών Διαχείρισης, βρίσκονται στην αναμονή για ρύθμιση επί μακρόν, πολλές φορές για διάστημα άνω του έτους, επειδή, είτε ο φάκελος τους δεν έχει εντοπιστεί από τα συστήματά τους, είτε γιατί η εξουσιοδότηση σε δικηγόρο κάνει να εγκριθεί εβδομάδες ή και μήνες. Φτάνουν έτσι τελικά να απαντήσουν – μετά από μήνες - ότι δεν εγκρίνουν το περιεχόμενο της εξουσιοδότησης του οφειλέτη προς τον Δικηγόρο και ζητούν νέο λεκτικό! Στο μεσοδιάστημα βεβαίως, το δάνειο συνεχίζει να τοκίζεται, οι δανειολήπτες παραλαμβάνουν διαταγές πληρωμής, εν συνεχεία κατασχετήριες εκθέσεις και εν τέλει ημερομηνία πλειστηριασμού.

Και αναρωτιέται κανείς είναι φυσιολογικό, να είναι τόσο διάχυτος ο φόβος των νοικοκυριών ότι μπορεί να απωλέσουν το σπίτι τους όχι τόσο λόγω των οφειλών τους, ούτε γιατί οι δικηγόροι τους δεν έπραξαν τα δέοντα, αλλά γιατί η Εταιρεία Διαχείρισης δεν μπήκε καν στη διαδικασία να απαντήσει και να εξετάσει την πιθανότητα ρύθμισης; Και τελικά, εάν και εφόσον υπάρξει ανταπόκριση από την Εταιρεία Διαχείρισης για ρύθμιση του δανείου, πώς είναι δυνατόν να ζητούν από τους δανειολήπτες με μέσο εισόδημα 10.000 - 12.000 ευρώ ετησίως, ποσό προκαταβολής που ισούται με το σύνολο του ετησίου εισοδήματός τους;

Περαιτέρω οι Εταιρείες αυτές, στις συμβάσεις που δίνουν στους δανειολήπτες - όταν έρθει η στιγμή της πολυπόθητης ρύθμισης – δεν αναφέρουν ούτε τυχόν προκαταβολές που δόθηκαν, ούτε επιτόκιο, ούτε έστω και ένα σχέδιο με το δοσολόγιο που πρέπει να τηρηθεί στο διάστημα της ρύθμισης. Υπάρχει δε και μία συνεχής άρνηση των Εταιρειών Διαχείρισης να αποστείλουν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στους δανειολήπτες έστω και ένα σχέδιο με τα συμφωνηθέντα της ρύθμισης.

Επειδή λοιπόν συμβαίνουν πολύ συχνά όλα τα ανωτέρω, υπάρχουν και εκείνοι οι οφειλέτες που προκειμένου να αποφύγουν τα ανέφικτα ποσά των προκαταβολών, την ψυχική ταλαιπωρία από όλη αυτή τη διαδικασία των ρυθμίσεων, τον φόβο για τη ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας τους, καταφεύγουν κατά καιρούς σε διάφορα νομοθετήματα, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών του ν. 4738/2020 με σκοπό να ρυθμίσουν στις οφειλές τους.

Με το Ν. 5024/2023 τέθηκε σε ισχύ από τις 24 Φεβρουαρίου 2023, ο νέος - βελτιωμένος - εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, ο οποίος αναμένεται να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ανταπόκριση στους δανειολήπτες.

Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές είναι η κατάργηση του περιορισμού του ποσοστού 90% ανά πιστωτή, δίνοντας τη δυνατότητα και σε οφειλέτες με μια και μόνη οφειλή άνω των 10.000 ευρώ προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως είναι τα νοικοκυριά με ένα στεγαστικό δάνειο, να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν την περιουσία τους.

Με βάση τα ανωτέρω, αξίζει να υπενθυμιστεί πως, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, παρέχεται η δυνατότητα καθολικής ρύθμισης οφειλών (προς Εφορία, Ταμεία, Πιστωτικά Ιδρύματα) με βασική προϋπόθεση το ελάχιστο ποσό χρεών να είναι τα 10.000 ευρώ σε έως 420 δόσεις. Μέσω των αιτήσεων στην πλατφόρμα και με ηλεκτρονική διαδικασία, χωρίς προσφυγή στα δικαστήρια, χωρίς διαπραγματεύσεις περί προκαταβολών με τις Εταιρείες Διαχείρισης, φυσικά και νομικά πρόσωπα μπορούν να ρυθμίσουν οφειλές προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, αλλά και δημόσιο.

Με λίγα λόγια, όταν συντρέχουν οι άνω προϋποθέσεις, η αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών του ν. 4738/2020 κρίνεται ως η πιο ενδεδειγμένη λύση για τον οφειλέτη, η οποία τον απαλλάσσει, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, από τις ατέρμονες και δίχως ανταπόκριση επικοινωνίες με τους διαχειριστές των δανείων (servicers).




* H Νανά Παπαδογεωργάκη είναι Δικηγόρος Αθηνών, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια & Διαπραγματεύτρια