Νεφέλη Λυγερού

Το ζήτημα του ψυχισμού του Πούτιν αποτελεί προσφιλές θέμα στα δυτικά Μέσα, τα οποία στην πάροδο του χρόνου έχουν καλλιεργήσει μία κάποιου είδους εμμονή στην φιλοτέχνηση εμβριθών ψυχογραφημάτων του Ρώσου προέδρου. Όπως και το δυτικό αναγνωστικό κοινό στην καταβρόχθιση αυτών. Αυτά, όμως, τείνουν να λάβουν μυθιστορηματικές διαστάσεις, αποκλίνοντας από την πραγματικότητα ή για την ακρίβεια αγνοώντας αυτήν.

Οι αλλοιωμένες φωτογραφίες/πορτρέτα του Πούτιν με το απαραίτητο μειδίαμα και οι ειδικές αναφορές σε «τσαρικές πρακτικές» αποτελούν το κερασάκι στην τούρτα.

Παρά τους τόνους μελανιού που έχουν χυθεί με στόχο την βαθύτερη κατανόηση του Πούτιν, ο Εμμανουέλ Μακρόν έφυγε προχθές από την Μόσχα με την εντύπωση ότι ο Ρώσος πρόεδρος που είχε συναντήσει τρία χρόνια νωρίτερα δεν είχε καμία σχέση με αυτόν που στεκόταν σήμερα απέναντί του.

Ανώνυμες πηγές κοντά στη γαλλική προεδρία έκαναν λόγο για «έναν εμφανώς σκληρότερο άνδρα» που παρέδωσε πεντάωρο μαθημα ιστορίας στον γάλλο όμολογό του. Εδώ, λοιπόν, τίθεται το ερώτημα πόσο καλά γνωρίζουμε τον Βλαντιμίρ Πούτιν και πόσο παραμένει ο «άνθρωπος δίχως πρόσωπο», όπως τον περιράφει η δημοσιογράφος Μάσα Γκέσεν στην πολυσυζητημένη βιογραφία του.

Τη στιγμή που το μπραντ εφέρ μεταξύ Δύσης και Ανατολής έχει φτάσει στα όρια του ψυχολογικού πολέμου, με το διακύβευμα να είναι μία καταστροφική σύρραξη, το ζήτημα της κατανόησης της πολιτικής προσωπικότητας του Ρώσου προέδρου παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ. Και αυτό επειδή, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών που ο Πούτιν βρίσκεται στο πολιτικό προσκήνιο δεν φαίνεται να έχει επιτευχθεί μία στοιχειώδης αποκωδικοποίηση του φαινομένου, πολιτικού και άνδρα Πούτιν εκ μέρους της Δύσης. Τόσο η Αμερική, όσο και η Ευρωπαική Ένωση μοιάζουν να εφαρμόζουν την επικίνδυνα απλουστευτική τάση της δαιμονοποίησης: παρανοϊκός, αμφιλεγόμενος, απρόβλεπτος.

Θα ήταν προς όφελος της Δύσης να μην κωφεύει, όταν πρόκειται να ακούσει τον Πούτιν να αρθρώνει την ιδιαίτερη δική του οπτική για τον κόσμο. Ούτε να επιλέγει να μένει κολλημένη στη δημόσια και προσεχτικά δομημένη εικόνα του και όχι να υπερβαίνει αυτής.

Αντιθέτως, φαίνεται να βασίζεται επιλεκτικά σε εκείνη, ώστε να δημιουργήσει μία περσόνα, ένα καρτούν που βαυκαλίζεται ημίγυμνο στον ήλιο κάπου στα βάθη της Σιβηρίας και επιδείκνύει τις ικανότητές του στο τζούντο. «Ουδείς Σοβιετικός ηγέτης μετά τον Στάλιν δεν έχει επικριθεί όσο ο Πούτιν», έγραφε λίγα χρόνια πριν ένας κορυφαίος Αμερικανός ιστορικός.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Πούτιν είναι «ένα καλό παιδί με αγαστές προθέσεις». Είναι, όμως, ο μακροβιότερος ηγέτης στο τιμόνι μίας χώρας που ενώ κατέρρευσε δύο φορές στον εικοστό αιώνα, παραμένει όρθια. Η αντιμετώπισή του με όρους νεομακαρθισμού δεν βοηθάει κανέναν, πόσο μάλλον την ίδια τη Δύση.