Μιλτιάδης Νεκτάριος

Ηγήθηκε της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και πρωτοστάτησε στην άνοδο και κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ μετά το 1980, οπότε και ανέλαβε κυβερνητικές ευθύνες. Είναι η γενιά που μέσα από την έντονη πολιτική συμμετοχή, πρωτίστως στο ΠΑΣΟΚ και λιγότερο στη Ν.Δ., πιστώθηκε τη μεγάλη και πολύπλευρη ανάπτυξη της χώρας μέχρι την κρίση του 2008 και στη συνέχεια χρεώθηκε τις διαδοχικές αποτυχίες της περιόδου 2009-2019, που οδήγησαν στην πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική καταστροφή της χώρας, με την ουσιαστική χρεοκοπία σε όλους τους τομείς.

Ενώ σε δύο χρόνια θα εορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, η χώρα βρίσκεται σε δραματική κατάσταση, έχοντας καταστεί ουραγός στην Ευρώπη των 28 κρατών-μελών, και ενώ έχει περιπέσει στην τελευταία θέση στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, της Δημόσιας Διοίκησης, της εσωτερικής ασφάλειας κ.λπ. Ενας νηφάλιος απολογισμός καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Γενιά του Πολυτεχνείου έχει ιστορικές ευθύνες κυρίως σε τρεις τομείς: στην παιδεία, στην οικονομία και στο σύστημα συντάξεων.

Η πρόσφατη επίσημη αναγνώριση ότι το 50% των αποφοίτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είναι «λειτουργικά αναλφάβητοι» ισοδυναμεί με ιστορικό έγκλημα σε βάρος της χώρας και υπονομεύει ευθέως το μέλλον της.

Το σκληρό και απαιτητικό εκπαιδευτικό σύστημα του Μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής περιόδου εκφυλίστηκε στην περίοδο της Μεταπολίτευσης σε ένα σύστημα αυτόματης έκδοσης απολυτηρίων χωρίς αντίκρισμα.

Οι σύγχρονοι «προοδευτικοί» γονείς πίεζαν τους καθηγητές για την υποβάθμιση των σπουδών, με αποτέλεσμα την ουσιαστική απαξίωση των δημόσιων σχολείων και την ανάδειξη και υπεροχή των ιδιωτικών (ενώ πριν από τη Μεταπολίτευση ίσχυε ακριβώς το αντίστροφο).Ταυτόχρονα, καταργήθηκε η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση, που αποτελούσε τον τροφοδότη των επιχειρήσεων με μεσαία στελέχη. Τέλος, η «προοδευτική» αντίληψη οδήγησε τα πανεπιστήμια στη σταδιακή διάλυση και τη μετατροπή τους σε εκδοτήρια πτυχίων, με αποτέλεσμα η χώρα μας να διαθέτει τους περισσότερους πτυχιούχους σε όλη την Ευρώπη. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι με την εγκληματική εκπαιδευτική πολιτική της Μεταπολίτευσης υποβαθμίστηκε καίρια το πνευματικό κεφάλαιο της χώρας, το οποίο αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα που διαμορφώνει τη μακροχρόνια τάση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Στην οικονομία η «προοδευτική» αντίληψη της Μεταπολίτευσης προώθησε τον ακραίο κρατισμό, με την κρατικοποίηση προβληματικών επιχειρήσεων και την ανάθεση της διοίκησης των κρατικών επιχειρήσεων σε κομματικούς φίλους και στους συνδικαλιστές. Με τη συνταγή αυτή καταστράφηκε σταδιακά το σύνολο του παραγωγικού δυναμικού του δημόσιου τομέα, ενώ τα χρέη μεταφέρθηκαν στον κρατικό προϋπολογισμό. Στον ιδιωτικό τομέα διασώθηκαν οι επιχειρήσεις που έκαναν «δουλειές» με το Δημόσιο. Η αποεπένδυση της περιόδου 2009-2019 ολοκλήρωσε την καταστροφή της παραγωγικής βάσης της οικονομίας και συσσώρευσε το μεγαλύτερο ιδιωτικό χρέος στην Ευρώπη, ενώ έλαβε χώρα και η πλήρης διάλυση του τραπεζικού συστήματος.

Ο τομέας των συντάξεων αποτελεί τον καθρέφτη της κυριότερης κοινωνικής παθογένειας της Μεταπολίτευσης: το όνειρο των «προοδευτικών» γενεών της Μεταπολίτευσης ήταν να γίνουν συνταξιούχοι όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Με στόχο την ευθεία εξαγορά εκατομμυρίων ψήφων διαχρονικά, το πολιτικό σύστημα θέσπισε το πιο γενναιόδωρο σύστημα συντάξεων στην Ευρώπη. Αλλά επειδή, βέβαια, τα χρήματα των Ταμείων δεν επαρκούσαν ποτέ για να στηριχτεί ένα τέτοιο σύστημα, ο κρατικός προϋπολογισμός κάλυπτε τα ελλείμματα. Η κάλυψη των ελλειμμάτων γινόταν κυρίως με δανεισμό του Δημοσίου: μόνο στην περίοδο 2000-2015, η κρατική χρηματοδότηση ανήλθε στα 250 δισ. ευρώ. Επιπλέον, το κολοσσιαίο «αφανές χρέος» του συστήματος συντάξεων ήταν η κύρια αιτία των σκληρών μέτρων που επιβλήθηκαν στη χώρα μέσω των τριών μνημονίων.

Ακόμα και σήμερα το πάρτυ των συντάξεων δεν έχει τελειώσει: 500.000 συνταξιούχοι είναι κάτω των 65 ετών και κοστίζουν ετησίως 6 δισ. ευρώ (περίπου δύο φορές τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ). Οσον φορά στο μέλλον της χώρας, όλοι οι διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι η τάση για μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να ξεπεράσει το 1%-1,5%, κυρίως λόγω της προϊούσας γήρανσης του πληθυσμού. Το φαινόμενο αυτό, που βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη από το 2010 και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ιστορία της χώρας, θα οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού στα 7,5 εκατομμύρια το 2060, αλλά τότε η σύνθεση του πληθυσμού θα αποτελείται κυρίως από υπερήλικες. Σε ένα τέτοιο δημογραφικό-οικονομικό περιβάλλον η μόνη δυνατότητα που έχει η χώρα για σοβαρή οικονομική ανάπτυξη είναι η διενέργεια μεγάλου όγκου επενδύσεων και η επίτευξη υψηλής παραγωγικότητας. Ομως και οι δύο παράγοντες έχουν υπονομευτεί καίρια από τα προαναφερόμενα διαχρονικά σφάλματα: (α) τα αποθεματικά του συστήματος συντάξεων που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις είναι μηδενικά στη χώρα μας και (β) η αποσάθρωση της εκπαίδευσης και του πνευματικού κεφαλαίου καθιστούν αδύνατη την αύξηση της παραγωγικότητας.

Με απλά λόγια, η Γενιά του Πολυτεχνείου που κυριάρχησε την περίοδο της Μεταπολίτευσης παραδίδει στις νεότερες γενιές μια χώρα πλήρως υποθηκευμένη: με το μεγαλύτερο εξωτερικό χρέος, το μεγαλύτερο εσωτερικό χρέος και το μεγαλύτερο αφανές χρέος του συστήματος συντάξεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία, τα παιδιά μας θα έχουν χειρότερη ζωή από τη δική μας. Επειδή το αρειμάνιο πολιτικό σύστημα ασχολείται μόνο με τον επιούσιον, αποτελεί αδήριτη ανάγκη η εμφάνιση νέων πολιτικών σχημάτων που θα επικεντρωθούν στο θέμα της Εθνικής Επιβίωσης.