Νίκος Φελέκης

Τελικά, ο κορωνοϊός βλάπτει όχι μία, αλλά δύο φορές την υγεία της Κουμουνδούρου. Μία φορά επειδή η κυβέρνηση -λόγω των επιτυχημένων χειρισμών της στο υγειονομικό κομμάτι της πανδημίας- ανεβάζει κατακόρυφα τη δημοτικότητά της. Και δεύτερη, επειδή οι βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζουν συμπτώματα (πολιτικής) μόλυνσης.

Η διαπίστωση ανήκει σε προβεβλημένο κεντροαριστερό συνοδοιπόρο του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος μάλιστα δηλώνει απογοητευμένος από «όσα τραγελαφικά συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα» στην αξιωματική αντιπολίτευση, και ιδιαίτερα με τον διχασμό σε νεο-αυριανιστές και νεο-κομμουνιστές. «Αυτό που ενδιαφέρει εμένα και όλους τους ανθρώπους είναι να έχω δουλειά και να μην κολλήσω τον καταραμένο τον ιό και όχι αυτά για τα οποία τσακώνονται ο Πολάκης και ο Σκουρλέτης ή για όσα φαντασιώνονται αυτοί που στοιχίζονται πίσω από αυτόν τον οπισθοδρομικό πόλεμο», μας λέει χαρακτηριστικά.

Η άκρως προβληματική εικόνα που εμφανίζει ο ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπει, σύμφωνα με πρώην υπουργό και ιστορικό στέλεχος της ανανεωτικής Αριστεράς, στο «Διχασμένο κορμί» του Μπράιαν Ντε Πάλμα. «Αλλά», όπως διευκρινίζει, «εδώ δεν έχουμε θρίλερ, αλλά κωμωδία. Και φυσικά σε καμία περίπτωση η Δούρου, ο Σπίρτζης, ο Παππάς δεν μοιάζουν με τη Μέλανι Γκρίφιθ, ούτε ο Βούτσης, ο Τσακαλώτος και ο Φίλης με την Κιμ Μπάσιντζερ». Η αναφορά του στα συγκεκριμένα ονόματα δεν είναι τυχαία, αφού, όπως μας λέει (και το παραδέχονται όλοι στην Κουμουνδούρου), η αντίθεση βρίσκεται ανάμεσα στις δύο βασικές ομάδες που οι ως άνω εκπροσωπούν. Αντίθεση που στο παρασκήνιο προσλαμβάνει εμφυλιοπολεμικά χαρακτηριστικά, καθώς φαίνεται να έχει ατονήσει ο ενοποιητικός ρόλος του Τσίπρα μέσω της λεγόμενης προεδρικής ομάδας, η οποία ήλεγχε περίπου το 70% των κομματικών δυνάμεων.

Ο Νίκος Παππάς, που ήταν ο εκφραστής και το σιδερένιο χέρι του αρχηγού, εμφανίζεται τώρα να συμμαχεί με τον Χρήστο Σπίρτζη, τον Παύλο Πολάκη, τη Ρένα Δούρου και με την πλειοψηφία των πασοκογενών στελεχών, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη ομάδα στον χώρο των «προεδρικών».

Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, η Εφη Αχτσιόγλου, ο Νάσος Ηλιόπουλος και σειρά άλλων στελεχών, κυρίως από τη Νεολαία, έχουν συγκροτήσει μια δεύτερη προεδρική ομάδα. Ο Δημήτρης Βίτσας μαζί με κάποια άλλα στελέχη της πάλαι ποτέ προεδρικής πλειοψηφίας κλείνουν το μάτι και στην αριστερή μειοψηφία, ενώ ο Αλέκος Φλαμπουράρης έχει περάσει στα μετόπισθεν έχοντας ως βασικό μέλημα... την προστασία του αρχηγού. Η διάσπαση της προεδρικής ομάδας σε διάφορες υποομάδες έχει φέρει σε δύσκολη θέση τον Τσίπρα, λένε όσοι γνωρίζουν τα κομματικά παρασκήνια της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

«Η αρχηγική θέση του Τσίπρα δεν αμφισβητείται από κανέναν, όμως έχει περάσει η εποχή που τα έπαιρνε όλα ή που έλεγε στην Κεντρική Επιτροπή ότι ψήφισε λάθος και πρέπει να ξαναψηφίσει για να υιοθετήσουν τη δική του θέση και βούληση και η Κ.Ε. το έκανε», υποστηρίζει βουλευτής και εκ των πρωταγωνιστών του εσωκομματικού πολέμου που πλέον γίνεται και δημόσια. Και μάλιστα «με άκομψο έως και αντιαισθητικό τρόπο που», όπως παραδέχονται νουνεχή στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, «ευτελίζουν ένα κόμμα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που πριν από δέκα μήνες είχε την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας».

Αγεφύρωτες αντιθέσεις

Το περιεχόμενο επίκαιρης ερώτησης των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τα κονδύλια της διαφημιστικής καμπάνιας «Μένουμε σπίτι» και «Μένουμε ασφαλείς» εξελίχθηκε σε σύγκρουση κορυφής, καθώς ο γραμματέας του κόμματος (Πάνος Σκουρλέτης), ο τέως πρόεδρος της Βουλής (Νίκος Βούτσης) και δύο πρώην υπουργοί, εμβληματικά στελέχη της αριστερής αντιπολίτευσης (Νίκος Φίλης και Ευκλείδης Τσακαλώτος) αρνήθηκαν να υπογράψουν την ερώτηση επειδή είχαν τη γνώμη ότι ο έλεγχος της κυβέρνησης δεν έπρεπε να περιοριστεί και να προσωποποιηθεί σε μία μόνο εφημερίδα, αλλά να αναφέρεται ευρύτερα σε όλα τα μέσα ενημέρωσης που έχουν αποκλειστεί από την κυβερνητική καμπάνια. Τα όσα ακολούθησαν, σύμφωνα με την εξήγηση που δίνει μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου, «ανέδειξαν το βαθύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο στη σχέση του με τα μίντια, αλλά και στις αγεφύρωτες αντιθέσεις μεταξύ των στελεχών του».

Και πράγματι, «αυτό που γίνεται στην αξιωματική αντιπολίτευση είναι πρωτοφανές. Ενα κόμμα διχάζεται και αντιδικεί για τα γραφόμενα δημοσιογράφων. Ποτέ, καμία ηγεσία, κανενός κόμματος δεν τσακώθηκε και δεν διχάστηκε εκδίδοντας μάλιστα και ανακοινώσεις του Πολιτικού του Γραφείου για δημοσιογράφους», μας λέει βουλευτής του ΚΙΝ.ΑΛ. και ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Και προσθέτει: «Σκέφτεστε τον Καραμανλή, τον Παπανδρέου, τον Μητσοτάκη, τον Σημίτη και όλους τους άλλους αρχηγούς των κομμάτων, που διετέλεσαν και πρωθυπουργοί, να κάνουν αυτά που κάνει ο Τσίπρας; Θα μπορούσαν να ανεχθούν τα κορυφαία τους στελέχη να σφάζονται για το τι έγραψε κάποιος δημοσιογράφος;

Αυτό που συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ είναι κατάντια». Με τη διαπίστωση αυτή το παράδοξο είναι ότι συμφωνούν στελέχη τόσο των νεο-αυριανιστών όσο και των νεο-κομμουνιστών ή νεο-εκσυγχρονιστών, όπως κάποιοι προτιμούν να αποκαλούν την ομάδα των στελεχών που είναι αντίθετοι στη μετωπική και με κάθε τρόπο και μέσο αντιπολίτευση. Μόνο που επιρρίπτουν την ευθύνη στους άλλους.

Οι μεν φίλοι των Σπίρτζη - Πολάκη αναφέρονται με τα χειρότερα λόγια στον Σκουρλέτη, με τις εκφράσεις «λίγος για γραμματέας» και «έχει τον ανθρωποδιώκτη» να είναι οι πλέον ήπιες. Εξίσου επικριτικοί είναι και με τον Τσακαλώτο. «Εξαιτίας του χάσαμε», λένε και συμπληρώνουν: «Μας διέλυσε στη φορολογία. Για να κάνει τον καλό στο ΔΝΤ, στην ΕΚΤ και το Eurogroup μάζεψε 37 δισ. από φόρους, εκ των οποίων 11 δισ. από υπερπλεόνασμα για να τα μοιράσει ο Μητσοτάκης. Θα μπορούσαμε αντί για 37 δισ. να έχουμε αφήσει στο ταμείο 27 δισ. και τα άλλα 10 δισ. να τα δίναμε να ελαφρυνθεί η μεσαία τάξη, η οποία και μας μαύρισε.

Κάνει τον μαρξιστή, αλλά είναι αριστερός της σαμπάνιας». Από την πλευρά τους οι φίλοι του Τσακαλώτου και των άλλων της αριστερής μειοψηφίας επιτίθενται στους, κατά τον Σκουρλέτη, νεο-αυριανιστές γιατί «προσπαθούν να εγκλωβίσουν τον Τσίπρα σε μια ακραία αντιπολίτευση, επειδή θεωρούν ότι η πόλωση ωφελεί τους ίδιους ή είναι ασπίδα για κάποιους εξ αυτών. Δεν καταλαβαίνουν ότι οι καιροί άλλαξαν και δεν είμαστε στη δεκαετία του 1980 ούτε καν στην περίοδο 2010-2015».

Επιπροσθέτως, διατείνονται ότι «οι νεο-αυριανιστές για να δικαιολογήσουν τη δομική έως ακραία αντιπολίτευση που προτείνουν, υπερτονίζουν το θέμα των πρόωρων εκλογών προκειμένου να έχουν τον Τσίπρα αιχμάλωτο σύμμαχό τους». Η αλήθεια βέβαια είναι ότι και οι νεο-εκσυγχρονιστές συντηρούν το θέμα της προσφυγής στις κάλπες το φθινόπωρο, ενώ, όπως τους κατηγορούν οι αντίπαλοί τους, «αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι να συζητήσουν τα θέματα του συνεδρίου και της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε Προοδευτική Παράταξη».

Το χειρότερο, πάντως, για το οποίο οι Παππάς, Σπίρτζης και λοιποί των προεδρικών κατηγορούν την αριστερή μειοψηφία είναι ότι εισάγοντας στον εσωκομματικό πόλεμο τον όρο «νεο-αυριανισμός», αφενός έβαλε απέναντι το τηλεοπτικό κανάλι KONTRA (διάδοχο της «Αυριανής» του Γιώργου Κουρή), που είναι το μόνο που στηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, και αφετέρου -και το κυριότερο- «κηλιδώνει την πλειοψηφία του κόμματος με έναν όρο που, στην κοινωνία και τον προοδευτικό κόσμο, προκαλεί αρνητικές φορτίσεις και ταυτοχρόνως δίνει στον Μητσοτάκη και τη Ν.Δ. ένα όπλο για να χτυπούν, μονίμως και χωρίς να κατηγορηθούν, τον Αλέξη και τον ΣΥΡΙΖΑ».

Ο Αλέξης είναι μεν προβληματισμένος για τα όσα συμβαίνουν στο κόμμα του, όμως όσοι συνομιλούν μαζί του υποστηρίζουν ότι «η εσωστρέφεια εν μέρει δικαιολογείται αφού στην απώλεια της εξουσίας ήρθε να προστεθεί ο γενικευμένος φόβος από την πανδημία του κορωνοϊού, που εκ των πραγμάτων ευνοεί την κυβέρνηση καθώς σε περιόδους κρίσης είθισται οι πολίτες να συσπειρώνονται γύρω από την ηγεσία τους». Εκείνο που φαίνεται να ενοχλεί τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ότι πολλά από τα στελέχη του δεν έχουν κατανοήσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ για να μπορέσει να επανέλθει στη διακυβέρνηση θα πρέπει να αναδιοργανωθεί ώστε να γίνει ο βασικός φορέας της Προοδευτικής Παράταξης. Οπως χαρακτηριστικά μας λέει κάποιος από τους στενούς του συνεργάτες, η γνώμη του Τσίπρα σχηματικά μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: «Σύντροφοι, ή θα γίνουμε ΠΑΣΟΚ ή θα παίζουμε το παιχνίδι: νεο-αυριανιστές εναντίον νεο-εκσυγχρονιστών».

Οι -καθ’ όλα έγκυρες- πληροφορίες αναφέρουν ότι ο τέως πρωθυπουργός δεν έχει αυταπάτες ότι σε ένα μεγάλο κυβερνητικό κόμμα αυτά θα είναι τα δύο πολιτικοκοινωνικά ρεύματα και ο ρόλος ο δικός του είναι να τους μάθει έως και να τους (εξ)αναγκάσει να συνυπάρχουν. Και ο μόνος τρόπος για να το πετύχει είναι «μια νέα στρατηγική εξουσίας, η οποία μέσω προγραμματικών συγκλίσεων όχι μόνο μεταξύ των πολιτικών υποκειμένων, αλλά και των κοινωνικών φορέων και κινημάτων θα μπορέσει να συγκροτήσει ένα νέο μπλοκ εξουσίας». Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται και η εντολή που έδωσε στην ομάδα η οποία ασχολείται με το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ -και, ειρήσθω εν παρόδω, κάνει, όπως λένε, εξαιρετική δουλειά- να το ξαναγράψει λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα. Ετσι το αργότερο μέχρι τα μέσα Ιουνίου θα πρέπει να αναμένουμε το «Μένουμε Ορθιοι 2», ενώ στη ΔΕΘ θα παρουσιαστεί το «Μένουμε Ορθιοι 3».

Οι ευθύνες Τσίπρα

Δεν είναι πάντως λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση της εσωστρέφειας στην οποία φαίνεται να εισέρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ φέρει ο Αλέξης Τσίπρας. «Φοβάται ότι ο Μητσοτάκης θα τον αιφνιδιάσει με πρόωρες εκλογές και γι’ αυτό στα εσωκομματικά μαχαιρώματα δεν εμφανίζεται τόσο αυστηρός όσο πρέπει να είναι ένας αρχηγός», είναι η εκτίμηση προβεβλημένου πασοκογενούς βουλευτή. Εκτίμηση που δεν συμμερίζεται ένα από τα κορυφαία (με μακρά κυβερνητική και κοινοβουλευτική θητεία) στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ: «Ο Αλέξης είναι κεντριστής.

Προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες έχοντας το μυαλό του στο παρελθόν. Αντί να σκέφτεται το μέλλον και την τεχνοκρατική και διαχειριστική επάρκεια, όπως απαιτείται από τους πολιτικούς, προκειμένου να ασκήσουν αποτελεσματικά τα κυβερνητικά καθήκοντα, εμπιστεύεται αυτούς με τους οποίους κυβέρνησε, παρότι οι περισσότεροι εξ αυτών είναι είτε πολιτικοί παλαιάς κοπής, είτε πολιτικάντηδες, είτε απλώς αριστεροί που μπερδεύουν τα οράματα με τα προγράμματα.

Μόνο που οι ισορροπίες στην εποχή του κορωνοϊού, που έχει ανατρέψει τα πάντα παγκοσμίως, οδηγούν σε παράλυση και όχι σε ανάπτυξη». Κατά άλλους, ο Τσίπρας δεν αποδοκιμάζει κάποιους από τους λεγόμενους νεο-αυριανιστές επειδή «τους θέλει για πιστόλια κατά των αντιπάλων του και πρωτίστως κατά του Μητσοτάκη». Μάλιστα, απορούν που δεν παίρνει αποστάσεις από τον Πολάκη, ο οποίος, σύμφωνα με ένα από τα διακεκριμένα στελέχη των «53+», «το έχει κάψει» και «από δω και πέρα υπεύθυνος για τη ζημιά που προκαλεί στον ΣΥΡΙΖΑ, με τις δηλώσεις και τη συμπεριφορά του, θα είναι αποκλειστικά ο Αλέξης που δεν τον μαζεύει».

Η απάντηση της άλλης πλευράς -από στέλεχος που «λατρεύει», κατά δήλωσή του, «τον Παυλάρα», αφού είναι «ο μόνος που τα λέει χύμα και τσουβαλάτα, χωρίς περικοκλάδες και ιδιοτέλειες»- είναι ότι «η παρέα των τεσσάρων που θέλουν, τρομάρα τους, να καταγραφούν ως νεο-εκσυγχρονιστές, προσπαθεί, μέσω της πρότασης για συνετή και τεκμηριωμένη αντιπολίτευση, να στήσει αφήγημα για το συνέδριο», κάτι που ο ίδιος θεωρεί ότι δεν ισχύει αφού, όπως λέει καυστικά, «μια φορά Μπανιάς, για πάντα Μπανιάς», παραπέμποντας στις πολιτικές καταβολές των Φίλη και Σκουρλέτη. Μάλιστα έχει τη γνώμη ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν δημοσκοπικά στο 10% και όχι στο 20% αν ο Αλέξης τούς άκουγε».

Το μόνο σίγουρο, όπως μας λέει πρόσωπο τη γνώμη του οποίου ο τέως πρωθυπουργός υπολήπτεται, είναι ότι «ο Τσίπρας, για να αντιμετωπίσει τον Μητσοτάκη, τους χρειάζεται όλους: και αυτούς που αρέσκονται στις αναλύσεις του Γκράμσι, και αυτούς που φαντασιώνονται τις μέρες του Ανδρέα Παπανδρέου. Κυρίως όμως χρειάζεται μια νέα γενιά στελεχών με τεχνοκρατικές δεξιότητες και διαχειριστική επάρκεια.

Αντί για πολλούς Πολάκηδες και Σκουρλέτηδες, χρειάζεται περισσότερους Λιάκους. Οχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στην εξωτερική πολιτική, στην παιδεία, στην υγεία, στη δημόσια διοίκηση. Παντού». Και για τους αδαείς, ο Δημήτρης Λιάκος ήταν υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, έχοντας ως βασικό προσόν τη μετριοπάθεια, την επιστημονική συγκρότηση και τη διαχειριστική ικανότητα. Αν πάντως δεν βρει πολλούς... Λιάκους και μείνει μόνο με τους νεο-αυριανιστές, τους νεο-κομμουνιστές, που τους λένε και νεο-εκσυγχρονιστές, θα ανακαλύψει ότι ο δρόμος για την επιστροφή στην εξουσία είναι δύσκολος και χρονοβόρος και ούτε και τα καλέσματα στη Φώφη για προοδευτική διακυβέρνηση θα βρουν την πρέπουσα ανταπόκριση...