Νίκος Φελέκης

Από Αγρινίου άρξασθαι. Και συγκεκριμένα από την πλατεία Δημοκρατίας ξεκινά, σήμερα, την τελική αντεπίθεση ο Αλέξης Τσίπρας. Η επιλογή έγινε για δύο λόγους. Αφενός επειδή το όνομα της κεντρικής πλατείας της πόλης περιέχεται στο σύνθημα «Η δημοκρατία αντεπιτίθεται», με το οποίο θα πολιτευτεί την τελευταία, πριν από τις εκλογές, εβδομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ.

Σύνθημα το οποίο επελέγη μετά το debate, όταν επανήλθε... με φόρα το σκάνδαλο των υποκλοπών. Και αφετέρου επειδή το Αγρίνιο είναι μία από τις πόλεις στις οποίες ο Αλέξης πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έρθει πρώτο κόμμα. Το 2015 πρώτο κόμμα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα με διαφορά 10 μονάδων από τη Ν.Δ. τόσο στις εκλογές του Ιανουαρίου (38,32% έναντι 28,44%) όσο και του Σεπτεμβρίου (38,04% έναντι 28,83%).

Στις εκλογές του 2019 πέρασε για 794 ψήφους μπροστά η Ν.Δ., 38,58% έναντι 37,14% του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτές όμως τις εκλογές τα κόμματα των Γιάνη Βαρουφάκη, Ζωής Κωνσταντοπούλου και Παναγιώτη Λαφαζάνη έλαβαν αθροιστικά 3,5%. Κατά συνέπεια, λένε από την Κουμουνδούρου, «η πλειοψηφία παραμένει αριστερή και μπορούμε να είμαστε ξανά πρώτο κόμμα».

Με κριτήριο την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ επελέγησαν και οι άλλες πέντε πόλεις στις οποίες θα πραγματοποιήσει ανοιχτές συγκεντρώσεις την τελευταία εβδομάδα ο Τσίπρας. Στα Γιάννενα ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρώτος με 37,05% έναντι 36,85% της Ν.Δ. Στο Ηράκλειο η διαφορά ήταν 13 μονάδες υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, 43,22% έναντι 30,15% της Ν.Δ. Στην Πάτρα, που θα είναι και η τελευταία ομιλία του Τσίπρα την Παρασκευή, ο ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες εκλογές είχε πάρει 42,41% έναντι 29,82% της Ν.Δ. Και απομένουν η συμπρωτεύουσα και η πρωτεύουσα της χώρας. Στην Α’ Θεσσαλονίκης οι του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι μπορούν να καλύψουν τη διαφορά των τεσσάρων μονάδων από τη Ν.Δ. (31,31% έναντι 35,52%).

Αφενός επειδή θα απουσιάζει από το κυβερνητικό ψηφοδέλτιο ο Κώστας Καραμανλής και αφετέρου επειδή στη Μακεδονία συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά ένα κοινό που κινείται δεξιότερα της Ν.Δ. και το οποίο συντίθεται από «μακεδονομάχους», ανεμβολίαστους και θρησκόληπτους μέχρι ρωσόφιλους και φανατικούς κατά του «κράτους των Αθηνών». Επιπροσθέτως, στην Α’ Θεσσαλονίκης ο ΣΥΡΙΖΑ ευελπιστεί ότι μπορεί να καλύψει τη διαφορά εάν πάρει κάποιο ποσοστό από το 7,3% που είχαν πάρει αθροιστικά τα κόμματα του Βαρουφάκη, της Ζωής και του Λαφαζάνη. Κάτι που δεν αποκλείεται.

Αυτό που αποκλείεται είναι να έρθει πρώτο κόμμα στην Α’ Αθηνών. Η διαφορά των 11 μονάδων υπέρ της Ν.Δ. (42,33% έναντι 31,14%) στην πρωτεύουσα είναι απίθανο να καλυφθεί. Ολοι οι υπολογισμοί δείχνουν ότι η Ν.Δ. θα λάβει 5 έδρες από τις 7 που είχε, ο ΣΥΡΙΖΑ 4 από 5 και τα υπόλοιπα τέσσερα κόμματα από μία.

Σε κάθε περίπτωση και στις έξι μεγάλες πόλεις που θα μιλήσει (σε ανοιχτές συγκεντρώσεις, όχι σε αίθουσες θεάτρων ή γυμναστικών συλλόγων) την τελευταία εβδομάδα ο Τσίπρας έχει ως στόχο να δείξει ότι το «ρεύμα της αλλαγής», στο οποίο ομνύει, έχει λαϊκό έρεισμα και φυσικά να επηρεάσει τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους να προτιμήσουν το δικό του κόμμα. Εξάλλου, τον νικητή των εκλογών θα τον κρίνουν οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι. Σύμφωνα με συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα, «το ποσοστό των αναποφάσιστων, επτά ημέρες πριν τις κάλπες και συγκριτικά με προηγούμενες εκλογές, είναι πολύ υψηλό. Ξεπερνά το 12% και σε κάποιες έρευνες φτάνει μέχρι και το 14%».

Εξυπακούεται πως ένα τόσο υψηλό ποσοστό μπορεί να κρύβει εκπλήξεις. Θετικές και αρνητικές. Οχι μόνο για τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για όλους. Οι δημοσκόποι προσπαθούν πρωτίστως να ανιχνεύσουν τα ποιοτικά στοιχεία των ψηφοφόρων που αρνούνται ακόμη να αποκαλύψουν τι τελικά θα ψηφίσουν. Ως εκ τούτου, τις επόμενες ημέρες και προκειμένου να αποφύγουν λάθη στις προβλέψεις τους, είναι πιθανό να δίνουν διακυμάνσεις εντός των οποίων θα κινηθούν τα κόμματα και όχι ακριβή ποσοστά.

Ποσοστά και εκτιμήσεις

Για παράδειγμα, η Prorata εκτιμά ότι η Ν.Δ. θα λάβει από 32,1% έως 37,9% και ο ΣΥΡΙΖΑ από 27,2% έως 32,8%. Δηλαδή η διαφορά μπορεί να είναι 10,7% υπέρ της Ν.Δ. ή μπορεί να είναι και ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτος με 0,7%. Τέτοια ευρήματα, σύμφωνα με στενό συνεργάτη του Τσίπρα, δείχνουν ότι «υπάρχει αβεβαιότητα για τη διαφορά μεταξύ των κομμάτων, η οποία είναι αποτέλεσμα των προβλημάτων που υπάρχουν στα δημοσκοπικά δείγματα των εταιρειών».

Πάντως, αυτό που προβληματίζει δημοσκόπους και κομματικά επιτελεία είναι η «βουβή στάση» που κρατά ένα σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων. Τελικά, πίσω από το παραβάν θα εκφραστεί κατά ή υπέρ της κυβέρνησης; Στον ΣΥΡΙΖΑ, ως είναι φυσικό, πιστεύουν το πρώτο. «Με δεδομένη και μάλιστα την άνετη διαφορά που δίνουν οι δημοσκόποι στη Ν.Δ. οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι εάν ήταν να ψηφίσουν τον Μητσοτάκη θα το δήλωναν», μας λέει στενός συνεργάτης του τέως πρωθυπουργού, ο οποίος έχει τη γνώμη πως «επειδή υπάρχει δημοσκοπική και πολιτική αβεβαιότητα για τις προτιμήσεις των αναποφάσιστων, θα ήταν καλό όλοι να είναι ψύχραιμοι πριν στοιχηματίσουν για τα ποσοστά και τις διαφορές των κομμάτων». Ακόμη και ο Αλέξης Τσίπρας σε όσους συνομιλητές του τον ρωτάνε τι θα κάνει για να ανατρέψει τη διαφορά, απαντά: «Τι να ανατρέψω; Με 12% αναποφάσιστους πώς ξέρετε αν υπάρχει διαφορά;».

Η επιμονή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ότι θα κόψει αυτός πρώτος το νήμα και όχι ο Μητσοτάκης, όπως προβλέπουν όλοι οι δημοσκόποι, πέραν των αναποφάσιστων και της βουβής στάσης που αυτοί επιλέγουν εδράζεται και σε δύο ακόμη στοιχεία. Αφενός στην υποεκπροσώπηση του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις και στο καλό φίνις που παραδοσιακά έχει ο ίδιος και αφετέρου στους προβληματισμούς που υπάρχουν στους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων στο δίλημμα της Κουμουνδούρου αν «θα συνεχίσει ή όχι η χώρα με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη».

Σύμφωνα με συνεργάτες του Τσίπρα, «την τελευταία εβδομάδα και λίγο πριν πάνε στις κάλπες οι ψηφοφόροι του Βαρουφάκη, του ΚΚΕ και του ΠΑΣΟΚ θα σκεφτούν πολύ τι είναι καλύτερο για τους ίδιους και τη χώρα: Να συνεχίσει να κυβερνά η Δεξιά ή να υπάρξει μια προοδευτική κυβέρνηση, η οποία μέσω μιας προγραμματικής συμφωνίας θα αναλάβει να υλοποιήσει πολιτικές υπέρ της λαϊκής οικογένειας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των αγροτών και της νεολαίας».

Η προσπάθεια «να μετατραπεί η αντικυβερνητική κοινωνική πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων σε πολιτική και κοινοβουλευτική πλειοψηφία» είναι το έργο που θα ανεβάσει την τελευταία εβδομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν και πόσα εισιτήρια θα κόψει μέλλει να αποδειχθεί στις κάλπες. Οι απαισιόδοξοι της Κουμουνδούρου θα ήταν ευχαριστημένοι αν η διαφορά υπέρ της Ν.Δ. ήταν κάτω από 4% (και όχι 6%-7% που δίνουν οι δημοσκόποι) και ο ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται στην περιοχή του 30%.

«Με οποιαδήποτε διαφορά κάτω από 3,5% οι δεύτερες εκλογές θα είναι δημοψήφισμα και ανοιχτές σε κάθε αποτέλεσμα», υποστηρίζει παλιά κοινοβουλευτική καραβάνα, που διαχρονικά ασχολείται επισταμένως και με τις τάσεις του εκλογικού σώματος. Συμφωνεί πάντως πως θα ήταν «καταστροφικό» για τον ΣΥΡΙΖΑ εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που θέλουν τον Μητσοτάκη να βρίσκεται πάνω από το 34%-35% και τον Τσίπρα στο 28%-29%.

Τακτική έντασης

Για να κόψει εισιτήρια το έργο του Αλέξη και των συνεργατών του θα πρέπει πάντως και πρωτίστως να το διαφημίσουν. Και αυτό θα κάνουν. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι τελευταίες επτά ημέρες θα έχουν πολύ σκληρό ροκ. Θα πολλαπλασιαστούν οι επιθέσεις στην κυβέρνηση, με τα βέλη πρωτίστως να στοχεύουν τον πρωθυπουργό.

Οι υποψήφιοι βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν λάβει εντολή από πρωίας έως εσπέρας στα ραδιόφωνα, στις τηλεοράσεις, στις συγκεντρώσεις, στις λαϊκές αγορές να προβάλλουν μεν το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για αύξηση μισθών, μείωση τιμών και ρύθμιση χρεών, αλλά να αναφέρονται και με τη μεγαλύτερη δυνατή ένταση στα έργα και τις ημέρες του Μητσοτάκη. Η ακρίβεια, οι πλειστηριασμοί, οι απευθείας αναθέσεις σε «ημετέρους», η αλαζονεία και η ανεπάρκεια, τα Τέμπη και οι υποκλοπές θα έχουν την τιμητική τους. Μάλιστα, μετά το debate ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει σημαία τη δήλωση Ανδρουλάκη ότι για τις υποκλοπές πρέπει να πάει φυλακή ακόμη και ο Μητσοτάκης αν αποδειχθεί ότι εκτός από πολιτικές έχει και ποινικές ευθύνες.

Θεωρούν πως με τη δήλωσή του αυτή ο επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. έκοψε κάθε γέφυρα συνεργασίας με τη Ν.Δ. Οχι μόνο για τις πρώτες εκλογές, αλλά και για τις δεύτερες, σε περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία. Βεβαίως, όπως ορισμένοι παραδέχονται, αν δεν σχηματίζεται προοδευτική κοινοβουλευτική πλειοψηφία, τότε ο Ανδρουλάκης ανοίγει τον δρόμο για να ευδοκιμήσει η πρότασή του, να γίνει δηλαδή πρωθυπουργός τρίτο πρόσωπο και όχι ο Μητσοτάκης ή ο Τσίπρας.

Ανεξάρτητα από τους πολιτικούς υπολογισμούς Ανδρουλάκη, η επαναφορά των υποκλοπών στο κέντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης δεν είναι σίγουρο ότι βλάπτει τον Μητσοτάκη, αφού οι έρευνες της κοινής γνώμης δεν το φέρνουν στις πρώτες θέσεις του ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων. Ευνοεί βέβαια τον Τσίπρα να εμφανίζει τον Μητσοτάκη απομονωμένο από κυβερνητικούς συμμάχους και να ισοφαρίζει έτσι το πλήγμα που δέχθηκε ο ίδιος από τον Κουτσούμπα και τον Βαρουφάκη, όταν αμφότεροι είπαν «όχι» στην πρότασή του για προοδευτική κυβέρνηση είτε με στήριξη είτε με ανοχή.

Χωρίς συμμάχους ο Μητσοτάκης, χωρίς αριστερούς εταίρους ο Τσίπρας, το μόνο που θα απομένει ως κυβερνητική πρόταση για τις 21 Μαΐου είναι η «κολεγιά» του Αλέξη με τον Ανδρουλάκη εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει πρώτο κόμμα και βγαίνουν τα κουκιά. Επιπροσθέτως, η ηγεσία της Κουμουνδούρου θεωρεί πως το σκάνδαλο των υποκλοπών και το δυστύχημα στα Τέμπη θα είναι μεταξύ αυτών που θα λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν τους οι «βουβοί, ανέκφραστοι, αναποφάσιστοι» ψηφοφόροι για να ψηφίσουν. Και ελπίζουν πως η πλειοψηφία θα είναι αντικυβερνητική.

Ο παράγοντας Τουρκία

Τα πάντα όμως μπορεί να εξελιχθούν διαφορετικά αν το αποτέλεσμα των εκλογών στην Τουρκία, μεταξύ άλλων, ανεβάσει κατακόρυφα και την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Στην περίπτωση αυτή ίσως επηρεαστεί σημαντικά η ψήφος των αναποφάσιστων πολιτών και αλλάξουν άρδην οι θέσεις των κομμάτων για τις συνεργασίες.

Εκτός της χείρας φιλίας προς τον Ανδρουλάκη, ο Τσίπρας τις μέρες που απομένουν μέχρι τις κάλπες θα κάνει επιθέσεις φιλίας και στο ΚΚΕ αξιοποιώντας τη ρήση Κουτσούμπα «εμείς δεν λέμε ότι είναι ίδιοι ο Τσίπρας με τον Μητσοτάκη». Στην Κουμουνδούρου θεωρούν πως ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ αναγκάστηκε να το πει επειδή ο Περισσός δεν θέλει να επαναλάβει το λάθος του Νίκου Ζαχαριάδη (στις εκλογές του 1952, το «τι Πλαστήρας, τι Παπάγος» ο τότε ηγέτης των κομμουνιστών το συμπλήρωσε και με το «άσπρος σκύλος μαύρος σκύλος, όλοι οι σκύλοι μια γενιά») που προκαλεί αρνητικούς συνειρμούς στον αριστερό κόσμο.

Ξέρουν ότι η ηγεσία του ΚΚΕ δεν πρόκειται να στηρίξει κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ, όμως θέλουν να την εκθέσουν στους ψηφοφόρους του ΚΚΕ και ιδιαίτερα στους αριστερούς δυσαρεστημένους που έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ και βλέπουν με θετική διάθεση το νέο πρόσωπο του ΚΚΕ που προσπαθεί να εμφανίσει ο Δημήτρης Κουτσούμπας.

Ο Βαρουφάκης τελείωσε ακόμη και ως αναφορά στα μελλοντικά κυβερνητικά σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ. Το γεγονός ότι ο επικεφαλής του ΜέΡΑ25 δεν τα πήγε καλά στο debate κάνει ορισμένους στην Κουμουνδούρου να πιστεύουν πως μέχρι τις εκλογές οι δημοσκόποι θα «ξεφουσκώσουν» τον Γιάνη, κάτι που εκ των πραγμάτων θα ευνοήσει τον ΣΥΡΙΖΑ και ιδιαίτερα στις δεύτερες εκλογές όταν η επιλογή θα είναι ανάμεσα στον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα, τη Δεξιά και την Αριστερά, τις συντηρητικές και τις προοδευτικές πολιτικές.

Ακόμη κι αν «ξεφουσκώσει» ο Γιάνης, δεν πρόκειται τα πανιά του ΣΥΡΙΖΑ να φουσκώσουν με τον δεξιο-καραμανλικό αέρα που μετά τον Ευάγγελο Αντώναρο ετοιμάζονται να φυσήξουν, υπό μορφήν πολιτικού μανιφέστου υπέρ Τσίπρα, ο Αρης Σπηλιωτόπουλος, η Κρινιώ Κανελλοπούλου, ο Σάββας Τσιτουρίδης και άλλα πρόσωπα της καραμανλικής συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ. Ασε που υπάρχει ο κίνδυνος να φυσήξουν τόσο δυνατά που να σκίσουν τα πανιά και οι επιβάτες της Κουμουνδούρου να μείνουν μεσοπέλαγα, αναγκάζοντας τον Πολάκη και τον Τσακαλώτο να τραβούν κουπί για να βγουν στη στεριά...