Νίκος Φελέκης

Οι μύθοι της Χίμαιρας βρίσκονται στην Ιλιάδα του Ομήρου, στην Αινειάδα του Βιργίλιου και στη Θεογονία του Ησίοδου. Τη θυμήθηκα επειδή το Π.Θ., την προηγούμενη εβδομάδα, έδωσε -και χάρηκα πολύ γι’ αυτό- στους αναγνώστες του την «Χίμαιρα» του Ναγκίμπ Μαχφούζ. Ο Αιγύπτιος συγγραφέας το 1988, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ Λογοτεχνίας, είχε κλείσει την ομιλία του, ενώπιον της σουηδικής Ακαδημίας, με τα λόγια του Άραβα τυφλού φιλοσόφου Άμπουλ Αλά Αλ-Μααρί: «Ο πόνος την ώρα του θανάτου είναι ισχυρότερος από την εκατόφυλλη χαρά την ώρα της γέννησης».

Κι αν αναρωτιέστε τι σχέση μπορεί να έχει Χίμαιρα με ένα πολιτικό άρθρο σπεύδω ευθύς αμέσως να εξηγηθώ. Δύο είναι οι λόγοι. Πρώτον, η περιγραφή του μύθου (εξέπνεε φωτιά, είχε σώμα κατσίκας, κεφάλι λιονταριού και ουρά φιδιού) ταιριάζει απόλυτα στην ελληνική Κεντροαριστερά. Αν το καλοσκεφτείτε είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου. Οι αντιστοιχήσεις των ζώων (κατσίκα, λιοντάρι, φίδι) με τα κόμματα (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά) θα γίνουν ανάλογα με τις προτιμήσεις. Το πιθανότερο είναι πως όλοι θα θέλουν να είναι το λιοντάρι και κανείς το φίδι. Εκεί που πάντως δεν θα υπάρχει διαφωνία είναι ότι το στόμα, απ’ όπου ξεπηδά η φωτιά, είναι της Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία συνεχώς αυξάνει τη δύναμή της και έχει, κατά τους δημοσκόπους, καπαρώσει τη δεύτερη θέση. Και δεύτερον, παραφράζοντας τον Αλ-Μααρί, θα λέγαμε πως ο πόνος των προοδευτικών ανθρώπων είναι όντως πολύ ισχυρός, επειδή βλέπουν πως η πληθυντική κεντροαριστερά, με βασική ευθύνη των κομματικών της ηγεσιών, πεθαίνει και στη θέση της δεν φαίνεται να μπορεί να γεννηθεί κάτι καινούργιο, που θα πραγματώσει την πολιτική και κυβερνητική αλλαγή, για την οποίαν τα συστημικά κόμματα της αντιπολιτεύσεως θύουν καθημερινά σπονδές.

Οι δημοσκοπήσεις, οι εσωκομματικές τριβές, οι διακομματικές αντιπαραθέσεις και ο εκατέρωθεν διχαστικός και τοξικός λόγος αποδεικνύουν ότι η κοινή συμπόρευση, τουλάχιστον σε προβλεπτό χρόνο, δεν είναι δυνατή. Και οι προσπάθειες -κυρίως από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και δευτερευόντως από κάποια αριστερόστροφα στελέχη του ΠΑΣΟΚ- να υπάρξει έστω «εκλογικό μέτωπο για να φύγει η κυβέρνηση Μητσοτάκη» μοιάζουν με τις συφοριασμένες προσπάθειες των Τρώων. Όπως λέει ο Καβάφης «κομμάτι κατορθώνουμε° κομμάτι παίρνουμ’ επάνω μας° κι αρχίζουμε να ’χουμε θάρρος και καλές ελπίδες. Μα πάντα κάτι βγαίνει και μας σταματά». Κι αν θέλουμε, για τα (εκλογικά και όχι μόνον) μελλούμενα της Κεντροαριστεράς, να εμπιστευθούμε την κρίση του Αλεξανδρινού, θα συμπληρώναμε πως «όταν η μεγάλη κρίσις έλθει, η τόλμη κι η απόφασίς μας χάνονται° ταράττεται η ψυχή μας, παραλύει° κι ολόγυρα απ’ τα τείχη τρέχουμε ζητώντας να γλιτώσουμε με την φυγή». Δυστυχώς. Αυτή είναι η αλήθεια. Και μόνον έτσι εξηγείται η δυσκολία να αναδιοργανωθεί, με κυβερνητική προοπτική, η λεγόμενη Προοδευτική Παράταξη. Πάντα κάποιος ή κάτι βγαίνει και σταματά την προσπάθεια. Και πρωτίστως η ανεπάρκεια των κομματικών ηγεσιών, οι οποίες κατά μείζονα λόγο ενδιαφέρονται για τις υλοποίηση των προσωπικών τους φιλοδοξιών. Δεν είναι οι ανάγκες των πολιτών και της χώρας που τους κινητροδοτούν, αλλά τα συμφέροντα των ιδίων και της ομάδας των συνεργατών που τους στηρίζουν.

Για παράδειγμα, κάποια στελέχη από τη λεγόμενη ομάδα Ανδρουλάκη, σε συζητήσεις με συντρόφους της αποδέλοιπης αριστεράς, διατείνονται πως η κυβερνητική προοπτική του ΠΑΣΟΚ δεν θα κριθεί στις ερχόμενες εκλογές και γι’ αυτό απορρίπτουν τις προτάσεις συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. «Ακόμη κι αν αθροιστούν τα επιμέρους ποσοστά, πλειοψηφία δεν υπάρχει», λένε. Ετοιμάζονται λοιπόν για τις μεθεπόμενες εκλογές. «Προφανώς, αυτοί μπορούν να περιμένουν. Και δεν τους πειράζει αν υπάρξει άλλη μία τετραετία Μητσοτάκη. Οι πολίτες, στο όνομα των οποίων υποτίθεται πως πολιτεύονται, μπορούν, όμως, να αντέξουν;», μάς λέει διακεκριμένο στέλεχος της Χαριλάου Τρικούπη, το οποίο στις εκλογές του Οκτωβρίου για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ βρέθηκε απέναντι στον Ανδρουλάκη. Το ίδιο ισχύει και για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Φάμελος πρότεινε στον Ανδρουλάκη εκλογική συναίρεση παρότι γνώριζε πως η πρότασή του όχι μόνον θα απορριφθεί, αλλά θα ήταν, όπως και απεδείχθη, και βούτυρο στο ψωμί του επικεφαλής της Χαριλάου Τρικούπη. Προφανώς, το έκανε επειδή ο πραγματικός του στόχος δεν είναι η συμπόρευση με το ΠΑΣΟΚ, αλλά να επιστρέψει η Νέα Αριστερά στο κοινοβουλευτικό «μαντρί» της Κουμουνδούρου, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να ξαναγίνει, αριθμητικά, αξιωματική αντιπολίτευση. Και προφανέστατα επειδή ο ίδιος και οι συνεργάτες του θεωρούν πως με αυτό τον τρόπο η αριστερή πτέρυγα θα αποχτήσει προβάδισμα έναντι της κεντρώας στην μάχη για την ηγεμονία στην Κεντροαριστερά. «Η πρόταση του Φάμελου έγινε για να εκθέσει τον Ανδρουλάκη και όχι για να συμπορευθεί μαζί του», μάς λέει πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Τσίπρα, ο οποίος διαφωνεί με τις αναγνώσεις της ηγεσίας της Κουμουνδούρου για την Κεντροαριστερά και τον τρόπο με τον οποίον θα μπορέσει αυτή να συγκροτηθεί ως εναλλακτικός κυβερνητικός πόλος.

Καλά και άγια και αυτά, αλλά δεν έχουν, όπως και τα προαναφερόμενα για το ΠΑΣΟΚ, σχέση με τα συμφέροντα των πολιτών και της χώρας. Γι’ αυτό και στις δημοσκοπήσεις τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ πέφτουν παρότι η φθορά της ΝΔ είναι μεγάλη. Ειδικά για το ΠΑΣΟΚ το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο αφού εκτός από την πτώση της ΝΔ υπάρχει και «εξαέρωση» του ΣΥΡΙΖΑ. Όταν δεν μπορεί να επωφεληθεί από τη διπλή κρίση των αντιπάλων του, αφενός για το γκουβέρνο και αφετέρου για την πρωτοκαθεδρία στην Κεντροαριστερά, τότε η ημιαναμονή, ως στρατηγική εξουσίας, είναι ό,τι χειρότερο, για το ΠΑΣΟΚ, θα μπορούσε να σκεφτεί η ομάδα Ανδρουλάκη. Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμη και οι όποιες σωστές ιδέες και προτάσεις καταθέτουν βουλευτές και στελέχη του δεν έχουν απήχηση. Είναι μέτρα κυβερνητικού προγράμματος (τα οποία είναι άγνωστο πότε θα υλοποιηθούν αφού η κυβερνητική προοπτική του ΠΑΣΟΚ μοιάζει -και, με τα σημερινά δεδομένα, είναι- μακρινό όνειρο) και όχι οργανικό κομμάτι ενός εναλλακτικού σχεδίου εθνικής, κοινωνικής, οικονομικής και θεσμικής ανασυγκρότησης της χώρας.

Και επιπροσθέτως, αυτός είναι και ο λόγος που περισσεύουν οι έριδες και οι συγκρούσεις. Όχι μόνον στο ΠΑΣΟΚ, αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Δεν μπορεί να υπάρξει σταθερή πολιτική φιλία μεταξύ των προοδευτικών ανθρώπων ούτε αποτελεσματική προσέγγιση των κεντροαριστερών κομμάτων, αν οι σχέσεις τους δεν βασίζονται στην αμοιβαία εντιμότητα και δεν διέπονται, σε γενικές γραμμές, από την ίδια νοοτροπία. Η διαφορετική αντίληψη συνεπάγεται και διαφορετική συμπεριφορά. Τόσο απλό και τόσο δύσκολο να το καταλάβουν οι ηγετικές ομάδες της λεγόμενης Προοδευτικής Παράταξης. Δείτε το υλικό που προσφέρουν τις τελευταίες ημέρες τα κόμματα της πληθυντικής Κεντροαριστεράς. Ο Ανδρουλάκης στέλνει στο Πειθαρχικό το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Κατερίνα Μπατζελή επειδή διαφώνησε με τον χαρακτηρισμό του Νίκου Παππά ως «13-0» από τον Ανδρουλάκη. Προηγουμένως, ο Νίκος Παππάς είχε κατηγορήσει τον Ανδρουλάκη ότι τον τραβάει η Διαμαντοπούλου από το «δεξί πέτο». Το κακό όμως δεν είναι αυτό. Το Πειθαρχικό του ΠΑΣΟΚ αντί να αθωώσει ή να επιβάλλει άμεσα κυρώσεις, μεταθέτει για την Μεγάλη Τρίτη την απόφαση για την Μπατζελή. Προφανώς οι σύντροφοι του Πειθαρχικού είτε θεωρούν πως η εσωστρέφεια όσο περισσότερο διαρκεί τόσο καλύτερα αποτελέσματα παράγει είτε έχουν μπερδέψει τα ονόματα. Την Μπατζελή την λένε Κατερίνα και όχι Κασσιανή. Είναι πολιτικό στέλεχος και όχι η …εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή.

Δεν ξέρω αν ο Ανδρουλάκης αισθάνεται ολίγον Θεόφιλος και τιμωρεί την Μπατζελή επειδή δεν συμφώνησε με τον χαρακτηρισμό του ή θέλει η Κατερίνα να… καταφιλήσει τα άχραντα ποδάρια του και να τα σφουγγίσει με τα πλοκάμια της κεφαλής της. Το σίγουρο είναι πως πηγαίνοντας προς το Πάσχα στο ΠΑΣΟΚ αντί να μελετούν για το πως θα κερδίσουν τον Κυριάκο και την Ζωή θα διαγκωνίζονται ποια στελέχη του είναι μωρές παρθένες και ποια όχι. Και το λέμε αυτό επειδή τη Μεγάλη Τρίτη, στις εκκλησίες εκτός από το Τροπάριο της Κασσιανής ακούγεται και η παραβολή των δέκα παρθένων, που περιμένουν τον Νυμφίο (τον γαμπρό) να έλθει να διαλέξει νύφη. Οι πέντε φρόνιμες, είχαν προνοήσει να πάρουν μαζί τους λάδι ώστε να έχουν για να φωτίζουν τα λυχνάρια τους. Οι άλλες πέντε, οι μωρές, δεν πήραν μαζί τους λάδι και λόγω της αργοπορίας του Νυμφίου αποκοιμήθηκαν. Έτσι όταν ακούγεται η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, με αποτέλεσμα να μένουν «εκτός νυμφώνος». Θα μου πείτε, και δικαιολογημένα: Μα, Νυμφίος ο Ανδρουλάκης; Μην ρωτάτε εμένα, αλλά την Μπατζελή, τη Λιακούλη, τη Γιαννακοπούλου, την Άννα, την Μιλένα και τις άλλες συντρόφισσες.

Εκτός από την Κασσιανή υπάρχει όμως και η γυναίκα του Λωτ. Την ανακάλυψε ο Πάνος Σκουρλέτης για να επισημάνει στον Χαρίτση, την Αχτσιόγλου, τον Τζανακόπουλο και τους άλλους συντρόφους του, που δεν βλέπουν με κακό μάτι την επιστροφή, υπό προϋποθέσεις, στον ΣΥΡΙΖΑ. Ως γνωστόν ο Θεός είπε στον Λωτ να πάρει την οικογένειά του, τη γυναίκα του και τις δυο του κόρες, και να φύγει επειδή θα καταστρέψει την περιοχή αμαρτωλή περιοχή, τα Σόδομα και τα Γόμορρα. Του συνέστησε όμως να μην γυρίσει να κοιτάξει πίσω. Η γυναίκα του Λωτ παράκουσε την εντολή. Γύρισε να δει τον αφανισμό και έγινε στήλη άλατος. Ομολογουμένως η παραβολή της γυναίκας του Λωτ, είναι περισσότερον επιτυχημένη από την παραβολή των δέκα παρθένων. Ίσως επειδή στην πολιτική κυριαρχεί η διαφθορά και από χρόνου μακρού η «παρθενία» είναι μάλλον έννοια άγνωστη στους κυβερνώντες. Εν πάση περιπτώσει η διαμάχη για την επιστροφή ή όχι της Νέας Αριστεράς στο «μαντρί» της Κουμουνδούρου διχάζει και τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Χαρίτσης, Αχτσιόγλου, Τζανακόπουλος δεν αποκλείουν την έναρξη συνομιλιών με τον Φάμελο και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Όχι όμως για να υπαγωγή των 11 βουλευτών της ΝΕΑΡ στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για το πως μπορεί να συγκροτηθεί Λαϊκο Μέτωπο, το οποίο στην πορεία προς τις κάλπες μπορεί να γίνει και εκλογικό σχήμα, διατηρώντας τα δύο κόμματα την αυτοτέλειά τους. «Θα πρέπει η επιστροφή να γίνει μέχρι το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, μετά δεν έχει νόημα» απαντά η ηγεσία της Κουμουνδούρου. Σκουρλέτης, Τσακαλώτος, Φίλης και η πλειονότητα των παλαιών «ομπρελοποιών» υποστηρίζουν πως «είναι λάθος να γυρίσουμε τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ και να γίνουμε κομμάτι της διαμάχης ανάμεσα στον Φάμελο, τον Θεοχαρόπουλο, τη Γεροβασίλη και την εσωκομματική αντιπολίτευση του Πολλάκη με τον Παππά για το ποιος θα επικρατήσει οργανωτικά στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ». Και προσθέτουν «αν ήταν στο …κόλπο και το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσαμε να το συζητήσουμε αφού θα είχε στόχο την κυβερνητική αλλαγή. Αν είναι μόνο για επαναφορά στην προτεραία κατάσταση, για να γίνει αριθμητικά αξιωματική αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ και να κερδίσει ο Φάμελος στην κόντρα με τον Πολλάκη, ευχαριστούμε δεν θα πάρουμε».

Η ενδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ, υπό τη σημερινή του ηγεσία, εκτός των άλλων αποτρέπει και την επιστροφή του Τσίπρα, λένε ορισμένοι που θέλουν να δελεάσουν τη Νέα Αριστερά. Υπό αυτό το πρίσμα οι γνωρίζοντες τα παρασκήνια της Κουμουνδούρου ερμηνεύουν τις δύο επιθέσεις στον Τσίπρα από δύο πρόσωπα με τα οποία ο πρώην πρωθυπουργός δεν διατηρεί αγαστές σχέσεις. Της Έφης Αχτσιόγλου: «Η Αριστερά δεν έχει ανάγκη από Μεσσίες». Και του Νίκου Παππά, ο οποίος αφενός χαρακτήρισε «αμετανόητο αριστερό τον Τσίπρα», τη στιγμή που ο Αλέξης, μέσω και του rebranding, προσπαθεί να πλασαριστεί ως ένας σύγχρονος προοδευτικός πολιτικός, και αφετέρου χαρακτηρίζοντας ως «ανοησίες» τα περί επιστροφής του Τσίπρα, όταν παλαιοί συνεργάτες και φίλοι του πρώην πρωθυπουργού είναι αυτοί που αιμοδοτούν, με ρεπορτάζ και δηλώσεις, τα σενάρια της επιστροφής και μάλιστα ως επικεφαλής ενός ευρύτερου κεντροαριστερού κόμματος. Πάντως, ο ίδιος ο Τσίπρας περισσότερο δείχνει να ενδιαφέρεται για τις επαφές του στην Αμερική παρά για τις εγχώριες εξελίξεις. Σχεδόν καθημερινά αναρτά στο Facebook τις συναντήσεις του. Μετά τον εμβληματικό αριστερό γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς συναντήθηκε με τον Γερουσιαστή του Δημοκρατικού Κόμματος στο Maryland και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Chris Van Hollen, τον ελληνοαμερικανό Βουλευτή του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στη Φλόριντα Gus Bilirakis και με τον Υπηρεσιακό Υφυπουργό Εξωτερικών, στο State Department, αρμόδιο για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Joshua Huck.

«Όχι στη συγκόλληση παραγόντων, ναι στην πολιτική συμπόρευση για να δοθούν απαντήσεις στα προβλήματα της κοινωνίας» τάσσεται και η ομάδα των Τεμπονέρα, Κοτσακά και Τσιόκα. Μάλιστα, το αμέσως προσεχές διάστημα προγραμματίζεται εκδήλωση στην οποίαν εκτός του Διονύση Τεμπονέρα θα μιλήσουν η Έφη Αχτσιόγλου και ο Χάρης Καστανίδης, ο οποίος, μετά την επίθεση στον Ανδρουλάκη: «είναι άλλο πράγμα να ηγείσαι μιας φράξιας και είναι άλλο πράγμα να διοικείς ένα κόμμα» έθεσε και θέμα αντικατάστασης του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, προτείνοντας εσωκομματικό δημοψήφισμα για να φανεί «αν μπορεί ένας μόνος», δηλαδή ο Ανδρουλάκης, «να κάνει το άλμα». Εκτός από τον Καστανίδη νερό στο μύλο της εσωκομματικής αντιπαράθεσης έριξαν και οι Πέτρος Ευθυμίου, υπερασπιζόμενος την Κατερίνα Μπατζελή, αλλά και ο Χάρης Δούκας καθώς συνεργάτες του δημάρχου Αθηναίων έλεγαν ότι «τιμωρείται η Μπατζελή, αλλά μένει στο απυρόβλητο ο Παύλος Γερουλάνος, που επίσης έχει διαφοροποιηθεί από τα λεγόμενα του Ανδρουλάκη». Ο Γερουλάνος σήκωσε το γάντι που έριξαν οι «κύκλοι του Δούκα» με αποτέλεσμα το ΠΑΣΟΚ να είναι, όπως θα έλεγε και ο Ντίνος Ηλιόπουλος,… μια ωραία ατμόσφαιρα.